Uluslararası İktisat Teorisi

Yanıt Açıklaması: Dış ticaret yapan bir ülke bu sayede üretim faaliyetlerinde kullanılmaz üzere ek kaynaklara ulaşabilir, bu ilave kaynaklarla üretimi geliştirebilir ve ayrıca diğer ülkelerden teknoloji transfer edebilir. Tüm bunlar dış ticaretin o ülkeye sağladığı yararlardandır.

Yanıt Açıklaması: Ricardo’ya göre, ülkelerin yurt içi üretim maliyetleri oranı uluslararası ticarette denge fi­yatlarının veya ticaret hadlerinin sınırlarını belirler. Ancak, bu sınırlar arasında uluslara­rası ticaret dengesini sağlayan göreceli fiyat oranının (dış ticaret hadlerinin) hangi düzey­de oluşacağını Ricardo modeline (veya genel olarak arz modellerine) dayanarak açıklama olanağı yoktur. Çünkü bu, ülkelerin arz faktörlerinin yanında aynı zamanda onların talep koşullarına bağlıdır.

Yanıt Açıklaması: Kalkınma ile faktör donatımı değiştikçe, karşılaştırmalı üstünlüklerin ne yönde etkileneceğini göstermesi bakımından oldukça ilginçtir. Sermaye stoku göreceli olarak hızlı arttıkça eskiden dışarıdan satın alınan birçok sanayi malı yurt dışına ihraç edilmeye başlanır. Örneğin; Türkiye, geçmişte tekstil, buzdolabı, çelik, makine, vs. gibi birçok sanayi malını dışarıdan ithal ederken zamanla bu malların yerli üretimi ülke ihtiyaçlarını karşılayacak düzeylere gelmiş (ithalat hacminin daralması), daha sonra da bunlar dışarıya ihraç edilmeye başlanmıştır. Faktör donatımında değişme ve karşılaştırmalı üstünlükler Zaman içinde sermaye emekten daha yüksek oranda arttığı için üretim olanakları eğrileri çelik ekseni yönünde göreceli olarak dışa doğru genişler. Ülkede sermaye arzının göreceli artığı ile birlikte dış ticaretin yapısında da değişme olur ve önce buğday ihraç eden ülke sonunda çelik ihraç eden bir ülke durumuna gelir. 1990'lı yıllarda Türkiye'nin sermaye stoku artmış ve sanayi mallarında karşılaştırmalı üstünlük elde etmiştir. Bunun sonucu eskiden ithal ettiği malların artık ihracatçısı olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Ülkenin faktör stoku zaman içinde değişir. Tasarrufların ve ona bağlı olarak yatırımla­rın artması sermaye stokunu büyütür. Doğal nüfus artışı ve dış göçler de iş gücü arzını çoğaltır. Emeğin sayıca artması kadar eğitim, öğretim ve sağlık hizmetleriyle niteliğinin yükselmesi de önemlidir. Arzı sabit kabul edilen faktör doğal kaynaklardır. Ancak deniz ve göllerin doldurulması, bataklıkların kurutulması, sulama olanaklarının yaygınlaştırıl­ması ve yeni maden yataklarının keşfedilmesi gibi yollarla bu kaynaklar da bir ölçüde artırılabilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Faktör stokundaki artışlar üretim olanakları eğrisini dışa doğru kaydırır.

Yanıt Açıklaması: Ekonomik büyüme ülkede üretimi, tüketimi ve dolayısıyla ikisi arasındaki farkı yansıtan dış ticareti de etkiler. Aslında büyüme ile dış ticaret arasındaki ilişkiler iki yönlüdür: Büyüme dış ticareti, dış ticaret de büyümeyi etkiler. Böyle bir döngü de karşılaştırmalı statik bir yaklaşım uygulanarak, olayın farklı zaman aralıklarındaki görüntülenerek, bunların karşılaştırması yapılır ve böylece geçen zaman içindeki değişmelerin niteliği anlaşılmaya çalışılır.

Yanıt Açıklaması: Uluslararası faktör fiyatları eşitliği teoremi kısaca serbest dış ticaret yoluyla doğrudan faktör hareketi olmadan, ticaret yapan ülkelerde faktör fiyatları eşitliğinin hem mutlak hem de göreceli olarak sağlanacağı sonucunu ortaya koyar,

Yanıt Açıklaması: Sabit maliyet (verim) koşulları altında üretim olanakları eğrisi düz bir doğru şeklinde olur.

Yanıt Açıklaması: Dış ticaretin ülkelerin kalkınmasına olan bir takım dinamik katkıları mevcuttur. Bunlar arasında üretim ve kaynak açığını karşılama, iç ekonomideki ürün fazlasına çıkış (pazar) sağlama, geniş bir piyasa hacmi, rekabet, iç piyasa talebini geliştirme, ekonomik dinamizm gibi faktörler mevcuttur. Dolayısıyla dış ticaret rekabeti azaltmaz, aksine arttırır.

Yanıt Açıklaması: Klasik İktisatçılardan dış ticarette talep koşullarına ilk kez yer veren düşünür John Stuart Mill (1806-1873) olmuştur.

Yanıt Açıklaması: İngiltere'de iç fiyatlar, 1 birim kumaş: 1/3 birim buğdaydır. Yani buğday üretimi kumaşa göre 3 kat pahalıdır. Türkiye'de ise iç fiyatlar 1 birim kumaş 2 birim buğdaya eşittir. Yani, Türkiye'de kumaş fiyatı buğday fiyatının iki katıdır.  Göreceli olarak bu maliyet yapısında İngiltere kumaşın, Türkiye ise buğdayın göreceli açısından daha ucuz olduğu anlaşılıyor. İngiltere kumaşta, Türkiye buğday da mutlak üstünlüğe sahiptir.

Yanıt Açıklaması: İş gücü veriminde farklar: Ricardo modelinde uluslararası ticaretin nedeni iş gücünün uluslararası verim farkları ile açıklanır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Emek-değer teorisi malların piyasa değişim oranının onların içerdiği emek miktarlarına bağlı olduğu biçimindeki klasik görüştür

Yanıt Açıklaması: Ticaret artırıcı yönlü büyüyen ülkenin artan üretiminden dolayı daha fazla ticaret yapma isteği, bu ülke malının ihraç arzının fazlalığı nedeniyle fiyatı düşeceği ticaret artırıcı yönlü büyüyen ülkenin dış ticaret hadleri ülke aleyhine değişir. Yani alacağı birbirim mal için eskiye oranla daha fazla yerli mal vermek zorunda kalır.

Yanıt Açıklaması: Hint asıllı iktisatçı Jagdish Bhagwati büyümenin net olarak refah düşüşüne yol açabileceği koşulları teorik olarak ortaya koymuş ve bu tür büyümeye “yoksullaştıran büyüme” adını vermiştir. Ülkenin büyümeden sonra ekonomik bakımdan daha yoksul bir duruma düşebileceğini göstermiştir.

Yanıt Açıklaması: Mill’e göre iki ülkeli modelde eğer ülkelerden birinin, diğerinin malına karşı talebinin ne derece şiddetli olduğu bilinirse, ticarette denge fiyatları belirlenebilir. Mill’in dış ticaret hadlerinin oluşumuyla ilgili açıklamaları karşılıklı talep kanununa (reciprocal demand law) dayanır.

Yanıt Açıklaması: Azalan maliyet koşulları uluslararası ticarette önemli bir olaydır. İçsel ve dışsal ölçek ekonomileri sanayide tarımdan daha yaygındır. Bu da üretim artışı ile birlikte maliyetleri düşürücü etki yapar. Nitekim, az gelişmiş ülkelerin kalkınma için sanayileşmeyi zorunlu görmelerindeki temel nedenlerden birisi bununla ilgilidir. Azalan fırsat maliyetleri durumunda dönüşüm eğrisinin şekli dışbükeydir.

Yanıt Açıklaması: Adam Smith’in kurucusu olduğu serbest ticarete, piyasa ekonomisine ve özgür girişimciliğe dayalı ekonomik sistem klasik liberalizmdir. Adam Smith’in “Ulusların Zenginliği” adlı kitabındaki görüşler aynı zamanda Klasik Liberalizm ya da Klasik İktisat Ekolü’nün de doğuşunu temsil eder.

Yanıt Açıklaması: Heckscher-Ohlin teorisine göre emek zengin ülkeler emek yoğun malları, sermaye zengin ülkeler de sermaye yoğun malları daha ucuza üretirler

Yanıt Açıklaması: Klasik teoriden önceki ekonomik ve siyasal doktrin Merkantilizm idi. Bu düşünce akımı XVI. asırdan XVII. asır sonlarına kadar dünyada etkili olmuştur.