Uluslararası Hukuk 1

Yanıt Açıklaması: Divan re’sen davayı hakkaniyet ve nısfete göre çözmeye karar veremez. Tarafların bu konuda mutlaka talepte bulunmuş olması gerekir. Divan’a taraflarca hakkaniyet ve nısfete göre karar verme yetkisi verilmesi, yargıcın mutlaka 38/1’de öngörülen kurallara dayanmayacağı anlamına gelmez. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: İade-i muhakeme davanın görülmesi esnasında taraflarca ve Divan’ca bilinmeyen bir olay sonradan ortaya çıkarsa muhakemenin iadesinin istenmesidir.

Yanıt Açıklaması: Bu tür teşkilatlara örnek olarak barış ve güvenlik, demokrasi, insan hakları, ekonomik kalkınma gibi konularda faaliyet gösteren BM, Avrupa Konseyi ve AGİT gösterilebilir. Buna karşı yine uluslararası toplumu ilgilendiren belli bir konuda faaliyet gösteren özel amaçlı teşkilatlar bulunur. Bu teşkilatlar uluslararası ilişkilerin bir düzen gerektirdiği ekonomik, sosyal ve teknik alanlarda faaliyet gösterirler (ör., Dünya Ticaret Örgütü, OECD, ILO, UNESCO, Uluslararası Denizcilik Örgütü, Uluslararası Telekominikasyon Birliği vb.).

Yanıt Açıklaması: Uluslararası ekonomik ilişkileri serbest hâle getirecek düzenlemeler getiren diğer bir yapı 1948 yılında GATT adıyla kurulan ve 1995 yılında Dünya Ticaret Örgütü adını alan uluslararası teşkilattır.

Yanıt Açıklaması: Versay Antlaşması’nın bir sonucu, uluslararası siyasette ve uluslararası hukuk düzeninde devrimsel bir adım olan Milletler Cemiyeti'nin kurulmasıdır.

Yanıt Açıklaması: İhkak-ı hak, hakkını kendi kuvvetiyle elde etmektir.

Yanıt Açıklaması: Konvansiyon akit taraf mahkemesinde dava açma veya açılmış bir davaya müdahil olmanın da muafiyetten vazgeçme sayılacağı kuralını benimsemiştir. Bu konularda Türk Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Kanunu’nun 33. Maddesi uyarınca “yabancı devlete, özel hukuk ilişkilerinden doğan hukuki uyuşmazlıklarda yargı muafiyeti tanınmaz” kuralı getirilmiştir. Bir devlete karşı açılan davanın ilmühaberi mahkeme tarafından ilgili devletin dışişleri bakanlığına (elçiliğine değil) mahkemenin bulunduğu devletin diplomatik kanalları tarafından bildirilmelidir.

Yanıt Açıklaması: Diplomatik personel ile bunların aile üyeleri ve yaşadıkları konut ve kullandıkları araçlar diplomatik dokunulmazlık ve muafiyetlerden yararlanır ve kabul eden devlet bunları saldırılara karşı korumakla ve saldırganları cezalandırmakla yükümlüdür. Diplomatik personel bulunduğu ülkede kar amaçlı bir faaliyette bulunamaz. Diplomatlar tutuklanamaz ve zorla aranamaz. İstisnai olarak suçüstü durumlarda kısa süreli gözaltına alınabilir. Bu çerçevede ceza davalarında diplomatik ajan tam bir yargı muafiyetine haizdir. Hukuk ve idari davalarda ise misyon faaliyetinde kullanılan taşınmaz malla ilgili olmayan diğer taşınmazlara ilişkin ayni hak davalarında, ajanın mirasçı olduğu davalarda ve ajanın bir ticari işiyle ilgili davalarda yargı muafiyeti uygulanmaz. Bu konularda açılmış davalarda mahkemelerin kararları ajanın kişi ve konut dokunulmazlığı ihlal edilmedikçe icra edilebilir. Bunların dışındaki konularda da gönderen devlet diplomatik ajanına karşı açılmış bir davada yargı muafiyetinden vazgeçebilir. Diplomatik ajanın yurt dışından getirdiği şahsi bagajı ve kişisel eşyaları gümrükte aranamaz ve bunlardan gümrük vergisi alınmaz. İstisnası ithali kanunen yasak maddelerin varlığına ilişkin ciddi nedenlerin bulunması hâlidir. Bu kişilerin görevleri sırasında seyahat ederken transit geçtikleri ülkeler bunu engellememekle yükümlüdür. Misyonda çalışan idari ve teknik personel ve bunların aile üyeleri ceza davalarında tam bir muafiyete haizken hukuk davalarında sadece görevleri sırasındaki eylem ve işlemler için bu muafiyeti ileri sürebilirler, müstahdemler ise yalnızca görevleri sırasında yapmış oldukları eylem ve işlemler açısından yargı muafiyetine haizdirler. Misyonda çalışıp kabul eden devletin vatandaşı olanlar sadece görevleri ile ilgili faaliyetler açısından muafiyete haizdirler.

Yanıt Açıklaması: Yabancı bir devlet ülkesinde gönderen ülkenin kişiliğini temsil eden diplomatik temsilcilerin hukuki statüsü sorunu milletlerarası hukukun en eski konularındandır. Bu konudaki milletlerarası örf ve adet kuralları 1961 tarihinde kabul edilmiş olan Diplomatik İlişkilere dair Viyana Konvansiyonu’nda yazılı hâle getirilmiştir

Yanıt Açıklaması: Sağlık konseyi BM örgütlenmesine ait değildir

Yanıt Açıklaması: Taşınmazlara ilişkin ayni hak iddiaları, uluslararası örf ve adet hukukuna göre bir devletin yabancı bir devlet mahkemesi önünde yargılanamayacağı ilkesinin iki temel istisnasından biridir.

Yanıt Açıklaması: Kelsen hukuku, normların oluşturduğu hiyerarşik bir yapı (normlar hiyerarşisi) olarak görmüştür. Bu yapının en üstünde (veya bakış açısına göre temel olmak itibarıyla en altında) bulunan normdan aşağıya doğru farklı normlar bulunur.

Yanıt Açıklaması: Marksizm

Yanıt Açıklaması: Uluslararası hukukta yeni devletlerin ortaya çıkması değişik şekillerde olmaktadır. Bunlardan en yaygın görüleni eski kolonilerin bağımsızlıklarını kazanarak uluslararası hukuk kişiliğine kavuşmalarıdır. 1945- 80 yılları arasında bu suretle 100 kadar yeni devlet ortaya çıkmıştır. Bu duruma bir başka örnek haksız olarak işgal edilen devletlerin bağımsızlıklarını tekrar kazanarak yeniden devlet olarak ortaya çıkmalarıdır. 1940 yılında Sovyetler tarafından işgal edilen Estonya, Latviya ve Litvanya, 1991 yılında tekrar bağımsız olmuş ve uluslararası hukuk kişiliğine kavuşmuşlardır. Bundan sonra ikinci en yaygın usul bir devletten ayrılan bir siyasi birimin yeni bir devlet olarak tanınmasıdır. Bu suretle 1947’de Pakistan, Hindistan’dan; 1965’de Singapur, Malezya’dan; 1971’de Bangladeş, Pakistan’dan; 1993’de Eritre, Etyopya’dan; 2002’de Doğu Timor, Endonezya’dan; 2006’da Karadağ ve 2008’de de Kosova Sırbistan’dan ayrılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Modern devlet, ulus devlet deyimine karşı olarak değil aksine eş anlamlı bir deyim olarak kullanılmıştır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Andlaşmanın bazı hükümlerinin kendisi için uygulanmamasını veya farklı uygulamasını isteyen devletin çekincesi andlaşmayı sona erdirme nedenleri arasında yer alır.

Yanıt Açıklaması: Soruda Birinci Dünya Savaşından sonra barış ve güvenliği sağlamak amacıyla kurulan teşkilatın adı sorulmuştur. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: BM güvenlik konseyinin daimi üye sayısı beştir.

Yanıt Açıklaması: Yabancı bir devlet ülkesinde gönderen ülkenin kişiliğini temsil eden diplomatik temsilcilerin hukuki statüsü sorunu milletlerarası hukukun en eski konularındandır. Bu konudaki milletlerarası örf ve adet kuralları 1961 tarihinde kabul edilmiş olan Diplomatik İlişkilere dair Viyana Konvansiyonu’nda yazılı hâle getirilmiştir

Yanıt Açıklaması: Bu arayışın ilk meyvesi Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra 1919 Versay Antlaşması ile kurulmuş olan Milletler Cemiyeti’dir. Bu teşkilatla amaçlanan uluslararası barış ve güvenliği ilgilendiren sorunları Cemiyet’in örgüt yapısı içinde ele almak suretiyle devletlerin tek başlarına karar vermelerinin önüne geçmek olmuştur. Ancak Cemiyet kararlarının yalnızca tavsiye niteliğinde olduğu kabul edildiğinden bu yapı devletler arasındaki ilişkilerde alınan kararlarda etkin olamamış ve ikinci büyük savaşın yaşanmasına engel olamamıştır. İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra uluslararası ilişkilerin başka savaşlara kurban edilmesini önleyecek bir sisteme oturtulması konusunda devletler arasında bir ortak görüş oluşmuş ve bu amaçla 1945 San Fransisko Konferansı ile başlayan müzakereler aynı yıl imzalanan Birleşmiş Milletler (BM) Şartı ile hedefine varmıştır.