Uluslararası Hukuk 1

Yanıt Açıklaması: Kapalı teşkilatlarda üyelik sıkı şartlara bağlanmıştır. Mesela BM’e üye olabilmek için üyelik talebinin Güvenlik Konseyi daimi üyelerin hiç birisinin veto etmediği toplam dokuz olumlu oyla Genel Kurul’a tavsiye edilmesi ve Genel Kurul’un da bunu 2/3 çoğunlukla kabulü gerekmektedir.

Yanıt Açıklaması: Gönderen devletle ilgili işlerde noterlik yapmak, Viyana Konvansiyonu’na göre diplomatik misyonların işlev ve amaçlarından biri değildir.

Yanıt Açıklaması: Uluslararası hukukta kabul edilen tek taraflı hukuki işlemler; vazgeçme, tanıma, tebliğ, kınama ve tek taraflı söz vermedir. Açıklama bunlardan biri değildir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Uluslararası hukukun en eski ve geleneksel kaynağı örf ve adet kurallarıdır.

Yanıt Açıklaması: Daha önce de belirttiğimiz üzere devlet belirli bir ülke parçası üzerinde teşkilatlanmış olan bir siyasi otorite altında yaşayan insan topluluğunun oluşturduğu sürekli egemen varlıktır. Bu tanıma göre devletin şu unsurlara sahip olması gerekiyor: 1. Belli bir ülke parçası üzerinde yerleşik olma; 2. Belli sayıda ve kendi kendini idare edebilecek yetenekte bir insan topluluğu; 3. Ülke üzerinde bağımsız bir şekilde egemenlik, yani yasama, yürütme ve yargı alanlarında sürekli olarak etkin kontrol icra eden bir siyasi otoritenin varlığı. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Bugün uluslararası alanda faaliyet gösteren teşkilatların çoğunluğu açısından şu aşağıda yer alan yetkilerin ve sorumlulukların mevcudiyetinden söz edilebilir: a) Antlaşma yapma yetkisi b) Uluslararası talepte bulunma yetkisi c) Misyon gönderme ve imtiyaz ve muafiyetler kullanma d) Teşkilatın uluslararası alanda sorumluluğu

Yanıt Açıklaması: İstenmeyen kişi ilan ederken kabul eden devletin herhangi bir sebep göstermesi gerekmemektedir. Ancak uluslararası hukuka göre diplomatik temsilcinin herhangi bir nedenle yerinde bulunmaması veya geri çağırılması kendiliğinden diplomatik ilişkinin bittiği anlamına gelmez.

Yanıt Açıklaması: İskandinav Hukuki Realizmi: Finlandiya, Danimarka, Norveç ve İsveç’te etkili olmuş, hukuk düşüncesinden metafizik ögelerin atılmasını savunan hukuk okulu. En önemli temsilcileri A. Haegerström, K. Olivecrona, V. Lundtsedt ve Alf Ross’tur.

Yanıt Açıklaması: Konsoloslar diplomatik ajanlar gibi siyasi temsilci olmayıp yetkileri yer ve konu bakımından sınırlı resmi devlet temsilcileridir. Bu çerçevede konsolosluk ilişkisi resmi diplomatik ilişki kurulmadan da bulunabilir.

Yanıt Açıklaması: Bu arayışın ilk meyvesi Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra 1919 Versay Antlaşması ile kurulmuş olan Milletler Cemiyeti’dir. Bu teşkilatla amaçlanan uluslararası barış ve güvenliği ilgilendiren sorunları Cemiyet’in örgüt yapısı içinde ele almak suretiyle devletlerin tek başlarına karar vermelerinin önüne geçmek olmuştur. Ancak Cemiyet kararlarının yalnızca tavsiye niteliğinde olduğu kabul edildiğinden bu yapı devletler arasındaki ilişkilerde alınan kararlarda etkin olamamış ve ikinci büyük savaşın yaşanmasına engel olamamıştır. İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra uluslararası ilişkilerin başka savaşlara kurban edilmesini önleyecek bir sisteme oturtulması konusunda devletler arasında bir ortak görüş oluşmuş ve bu amaçla 1945 San Fransisko Konferansı ile başlayan müzakereler aynı yıl imzalanan Birleşmiş Milletler (BM) Şartı ile hedefine varmıştır.

Yanıt Açıklaması: Uluslararası hukukta örtülü operasyonlar ülke dışındaki politik, ekonomik ve askeri şartları etkileme amacıyla yapılan ve bunları yapan ülkenin açıkça belli edilmediği eylemlere denilmektedir. Bunların arasında politik partilere parasal ve benzeri destek verme, propaganda yapma, siyasi suikastlar düzenleme, isyancılara silah ve lojistik destek verme gibi faaliyetler yer almaktadır. Bunların yanında askeri, politik veya ticari nitelikte gizli bilgi toplama veya bu tür bilgilerin istenmeyen kişilerce öğrenilmesini engelleme gibi amaçlarla yapılan casusluk faaliyetlerinin uluslararası hukuka aykırı olup olmadığı tartışılmakta ve kimi hukukçular bu tür faaliyetleri önleyici meşru müdafaa hakkına dayandırmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Uluslararası hukukun yardımcı kaynakları; yargı kararları, öğreti, hakkaniyet ve nısfet olarak sıralanabilir.

Yanıt Açıklaması: Seçeneklerde belirtilenlerden self-determinasyon ilkesinin ön plana çıkması Bush doktrininden sonraki süreç açısından yanlıştır.

Yanıt Açıklaması: Kelsen’i en önemli temsilcisi sayabileceğimiz bir başka görüş, uluslararası hukuk ile ulusal hukukları tek bir bütünün farklı düzlemleri olarak kabul eder. Tahmin edilebileceği gibi bu görüş, ‘monizm’ (tekçilik) olarak anılır. Kelsen hukuku, normların oluşturduğu hiyerarşik bir yapı (normlar hiyerarşisi) olarak görmüştür. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: John Austin uluslararası hukuku, hukuk olarak değil ‘pozitif ahlak’ olarak görmüştür.

Yanıt Açıklaması: Uluslararası Adalet Divanı BM altı asli organından biridir. Divan Statüsü’nün 36. maddesine göre Divan, tarafların kendisine sunacağı uyuşmazlıklara bakar. Yani, taraflar anlaşarak bir uyuşmazlığı Divan’a götürebilirler. Bu anlaşma uyuşmazlık doğmadan önce olabileceği gibi, uyuşmazlık doğduktan sonra da olabilir. Taraflar önceden bir uyuşmazlığı Divan’a götürmeyi taahhüt etmişlerse uyuşmazlık çıktığı takdirde o anlaşma uyarınca uyuşmazlığı Divana götürme mecburiyetleri vardır. Antlaşma, sadece uyuşmazlığın barışçıl yollarla çözümü konusunda olabilir.

Yanıt Açıklaması: Özellikle hukuk ve hukuki sorunlar üzerine yoğunlaşmış hukuk filozoflarının bir kısmının da uluslararası hukuku ‘hukuk’ olarak görmediğini söylemeliyiz. Bu filozoflar, özellikle iç hukuku ölçüt olarak kullanır ve hukuku; iktidar, iktidarın çıkardığı kurallar, kurallara eklenmiş yaptırımlar, etkin bir yargılama mekanizması ve yargı kararlarının yerine getirilmesi, yani yaptırımların uygulanması olarak görürler. Bir kurallar düzeninin hukuk olabilmek için bu koşulları taşımak zorunda kalması, uluslararası hukukun ‘hukuk’ olma özelliğinin sorgulanmasına neden olur. Zira uluslararası toplulukta, iç hukuktakinebenzer bir iktidar yoktur. Uluslararası hukuk ilke ve kuralları, böyle bir iktidarın çıkardığı, koyduğu, yarattığı kurallar değildir. Uluslararası hukuktaki yargılama mekanizmaları, iç hukuktaki zorunlu yargılama mekanizmalarından farklı olarak, devletlerin iradesine bağlı olarak işlemektedir. Son olarak uluslararası hukukun ihlali durumundaki yaptırımların uygulanması, iç hukuktakinden çok daha zor olmaktadır. Böyle bir hukuk yaklaşımını dillendiren ve uluslararası hukukun ‘hukuk’ niteliğinin tartışılmasına neden olan en önemli düşünür, İngiliz hukuk filozofu John Austin (1790-1859) olmuştur. Austin uluslararası hukuku, hukuk olarak değil ‘pozitif ahlak’ olarak görmüştür.

Yanıt Açıklaması: Antlaşmalar ile örf ve adet kuralları arasındaki ilişkide son olarak uluslararası hukukun emredici kuralları konusuna da değinmek gerekiyor. Uluslararası literatürde ‘jus cogens’ kurallar olarak bilinen bu kurallar, 1969 tarihli Viyana Antlaşmalar Hukuku Sözleşmesi’nin 53. maddesinde yer alır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Uluslararası Adalet Divanı, uyuşmazlık çözümünde yargı usullerinden biridir.

Yanıt Açıklaması: Uluslararası Adalet Divanı BM altı asli organından biridir. Divan’ın kararı, kesin ve bağlayıcıdır. Aynı uyuşmazlık dolayısıyla iki defa yargılama yapılamaz. Bir defa karar verilmişse aynı olaya dayanılarak bir başka dava açılamaz. Davanın görülmesi esnasında taraflarca ve Divan’ca bilinmeyen bir olay sonradan ortaya çıkarsa muhakemenin iadesi istenir.  İade talebi, hükmün verilmesinden itibaren on yıl, yeni olayın keşfinden itibaren en geç 6 ay içinde yapılmalıdır.