Uluslararası Hukuk 1

Yanıt Açıklaması: BM Şartı’nın kabulüne kadar olan süre boyunca, kuvvete baş¬vurmak devletler için bir haktır, ancak gerek silahlı güce başvurulması gerek çatışmanın yürütülmesi bazı kurallara bağlanmıştır. Bu süreçte kuvvete başvurma, önce kısıtlanmış ve sonra da yasaklanmıştır. 1920’de Milletler Cemiyeti Misakı daha sonra 1928’de Briand-Kellogg Paktı bu yönde ilk adımları atmıştır.

Yanıt Açıklaması: Genel olarak bakıldığı zaman hukuki uyuşmazlıktan anlaşılması gereken, tarafların karşılıklı hakları konusunda anlaşmazlığa düştükleri uyuşmazlıklardır. Taraflar arasındaki uyuşmazlık noktası, eğer hukukun taraflar arasındaki çıkar uyuşmazlığını nasıl çözümlediği üzerine ise burada hukukî uyuşmazlık söz konusudur. Hukukî uyuşmazlık, daha çok bu kuralların yani pozitif hukuk kurallarının uygulanmasına ve yorumlanmasına ilişkin olan bir uyuşmazlıktır. Bu çeşit uyuşmazlıkların halli, yürürlükteki hukukun tarafların çıkarlarını nasıl hâllettiğinin tespit ve tayininin açıklanmasına bağlı olduğu için hukukî uyuşmazlıkların hâlinde en uygun usuller tahkim ve adli yargı yollarıdır. Hukukun suskun olduğu konularda çıkan uyuşmazlıklar ile bir hukuk normunun değiştirilmesi talebiyle ortaya çıkan uyuşmazlıklar ise siyasî uyuşmazlıklar olarak nitelendirilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Hukuka uygun yollarla kabul eden devletle ilgili bilgi toplamak ve rapor vermek Viyana Konvansiyonu’na göre konsolosun işlevlerinden biri değildir.

Yanıt Açıklaması: 1899’da uluslararası uyuşmazlıkların barışçıl usullerle çözümü hakkında bir sözleşme kabul edilmiştir ve 1907 tarihli II. Lahey Konferansı’nda bu sözleşme geliştirilmiş ve 18 Ekim 1907’de aynı ad altında yeni bir sözleşme yapılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Araştırma komisyonları uyuşmazlığın sadece maddi yönleriyle ilgilenirken uzlaştırma komisyonları uyuşmazlığın çözümü için teklifte bulunur. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: "Tüm üyeler, üyelik sıfatından doğan hak ve çıkarlarından tümünün yararlanmasını sağlamak için, işbu Antlaşma'ya uygun olarak üstlendikleri yükümlülükleri iyi niyetle yerine getirirler." ilkesi Birleşmiş Milletler Şartı'nın 2. Maddesinde yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Güvenlik Konseyinin uluslararası barış ve güvenliği bozan bir devlete karşı aldığı ambargo ve operasyon kararından olumsuz şekilde etkilenen üçüncü kişi ve devletlerin bu zararlarını telafi etmek üzere BM bünyesinde faaliyet gösterecek bir tazminat komisyonu kurulması da mümkündür. Ancak bu durumda sorumluluk barışı bozan devlete ait sayıldığından ödenen tazminatlar bu devletten tahsil edilmektedir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: 1801 Birlik Antlaşması uyarınca gerçek birlik olan Birleşik Krallık, İngiltere, İskoçya, Galler ve Kuzey İrlanda adı verilen dört ülkeyi temsil etmektedir. Basit devlette uluslararası kişilikle ilgili yetkiler tek bir siyasi otoritenin elinde (genellikle hükümet, bazen meclis) toplanmıştır. ABD, Almanya, Rusya, Avustralya federasyondur.

Yanıt Açıklaması: Bir devletin savaş gemisi o devletin egemenliğini temsil eder. Bu nedenle bir savaş gemisinin başka bir devletin deniz ülkesinde neden olduğu zarardan bayrak devletinin sorumlu olduğu ve tazminata ilişkin talebin diplomatik yoldan yapılması gerektiği kabul edilir. Uygulamada da zarara uğrayan devlet mahkemelerinin hiçbir surette olaya müdahil olmadıkları görülmektedir.

Yanıt Açıklaması: Par in parem non habet imperium ilkesine göre bir yabancı devlet rızası olmadıkça başka bir devletin yargı organınca yargılanamaz ve cebri icraya tabi tutulamaz.

Yanıt Açıklaması: Viyana Konvansiyonu’na göre konsolosun işlevleri şunlardır: Gönderen devletin ticari ve iktisadi çıkarlarını korumak ve bunlarla ilgili rapor vermek, Gönderen devletin ve bu devlet mensubu özel ve tüzel kişilerin çıkarlarını korumak ve bunlara kişisel meseleleri ile ilgili hukuki yardım ve koruma sağlamak, Gönderen devlet vatandaşlarına pasaport vermek veya buraya gitmek isteyen yabancılara vize vermek, Gönderen devletle ilgili işlerde noterlik yapmak, Gönderen devletin tabiiyetinde bulunangemi ve uçaklarla ilgili işlemler yapmak.

Yanıt Açıklaması: Bu konuları ele alan 1972 tarihli Devletin Muafiyetine dair Avrupa Konvansiyonudur.

Yanıt Açıklaması: Kabul eden devletin misyon üyelerinin hukuk davalarından tam muafiyetini sağlama yükümlülüğü yoktur.

Yanıt Açıklaması: Bu kaynağa başvurabilmek için genellikle şu hususların gerçekleşmesi aranır: 1) Genel hukuk ilkelerine başvurabilmek için uyuşmazlığın tarafı olanlar açısından o konuyu düzenleyen bir uluslararası örf ve adet kuralının yahut antlaşmanın bulunmaması gerekir. 2) Genel hukuk ilkeleri uluslararası antlaşmalar ile örf ve adet kurallarıyla çatışmıyor olmalıdır. Eğer çatışıyorsa uygulanmaz veya uygulama sırasında çatışmaya izin verilmez

Yanıt Açıklaması: Caroline Olayı, 1837 yılında, Kanada’da, Birleşik Krallık’a karşı isyanda isyancılara yardımda bulunan geminin Niagara nehrinin Amerikan kıyısında bağlı bulunduğu bir sırada İngilizlerce ateşe verilerek, şelâleden aşağı atılması üzerine Birleşik Krallık ve Amerika arasında ortaya çıkan uyuşmazlıktır.

Yanıt Açıklaması: Siyasi uyuşmazlıklar, hukukun düzenlediği alanlarda da çıkabilir.

Yanıt Açıklaması: Arabuluculuk, iyi mesainin bir adım daha ilerisidir. Burada arabulucu devlet ya da devletler topluluğu veya teşkilât, papalık olabilir. Bunu iyi mesaiden ayıran üçüncü kişi uyuşmazlık içinde olan taraflarla aynı masaya oturur; diğerinde onları bir araya getirip ayrılmaktaydı. Burada kendisi de masaya oturmaktadır. Diğerlerini dinler, kendi görüşünü belirtir ve iki tarafın da kabul edebileceği görüşler belirtir.

Yanıt Açıklaması: Caroline Olayı kısaca, 1837 yılında, Kanada’da, Birleşik Krallık’a karşı isyanda isyancılara yardımda bulunan Caroline gemisinin Niagara nehrinin Amerikan kıyısında bağlı bulunduğu bir sırada İngilizlerce ateşe verilerek, şelâleden aşağı atılması üzerine Birleşik Krallık ve Amerika arasında ortaya çıkan uyuşmazlıktır.

Yanıt Açıklaması: Her ne kadar bir teşkilatın kurucu antlaşmasında açıkça teşkilata tanınmış bir antlaşma yapma yetkisi bulunmasa da bu yetkinin kurucu antlaşmayı yorumlamaya yetkili organ tarafından kurucu antlaşmanın bir bütün olarak yorumundan hareketle “örtülü yetkiler” prensibi doğrultusunda kabul edilmesi mümkündür. Mesela BM Şartı bu konuda bir hüküm taşımasa da bu teşkilatın üye devletlerle genel merkez antlaşmaları, bir takım askeri antlaşmalar (barışı sağlama ve koruma gücü antlaşmaları vb.) ve diğer teşkilatlarla iş birliği antlaşmaları yaptığı görülmektedir.

Yanıt Açıklaması: BM Güvenlik Konseyinin beş daimi üyesi veto yetkisine sahip. Bir karar tasarının Konsey'den geçmesi için ise 15 üye ülkeden en az 9'unun "Evet" oyu kullanması ve hiçbir daimi üyenin veto yetkisini kullanmaması gerekir. BM konseyinin 15 daimi ve geçici üyesi şunlardır : Amerika, Rusya, Çin, İngiltere ve Fransa daimi üyeler. Geçici üyeler ise Bolivya, Mısır, Etiyopya, İtalya, Japonya, Kazakistan, Senegal, İsveç, Ukrayna ve Uruguaydır. Doğru cevap D seçeneğidir.