Uluslararası Hukuk 1

Yanıt Açıklaması: Moratoryum, Milletler Cemiyeti Misakı uyarınca uyuşmazlıkların barışçıl yollarla çözümünde belirli yükümlülüklere başvurmadan savaş yetkisinin kullanılmasını geciktiren süreyi ifade eder.

Yanıt Açıklaması: Türkiye 2009-2010 döneminde BM Güvenlik Konseyinin geçici üyesi olmuştur. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Meşrû müdafaa kavramının ayrılmaz bir parçası olan silahlı saldırının olması, meşru müdafaanın Güvenlik Konseyi önlem alana kadar devam etmesi, zorunluluk ve orantılılık şartıdır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Kuvvete başvurma, önce kısıtlanmış ve sonra da yasaklanmıştır. 1920’de Milletler Cemiyeti Misakı daha sonra 1928’de Briand-Kellogg Paktı bu yönde ilk adımları atmıştır. 1945 BM Şartı’yla da bu konuda en ileri ve kapsamlı düzenleme yapılmıştır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Devlet mallarına karşı cebri icra yapılabilmesi için bunların şu sıralanan kamusal işlerde kullanılmıyor olması gerekir: diplomatik misyon malları, askeri mallar, merkez bankası hesapları, devlete ait kültürel, tarihi ve bilimsel eserler, devlet arşivleri.

Yanıt Açıklaması: Araştırma komisyonları, uluslararası uyuşmazlıkta fiilî olan noktaların, vakıaların gerekliliğini araştırmakla görevli bir ihtisas komisyonudur.

Yanıt Açıklaması: 1969 tarihli Viyana Antlaşmalar Hukuku Sözleşmesi, uluslararası hukukun devletler arasındaki antlaşmalarla ilgili hükümlerini düzenler. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Bir devletin silahlı saldırısına karşı zorunlu ve orantılı olarak silahlı kuvvet kullanılması BM Şartı madde 51'de düzenlenen meşru müdafaa kapsamındadır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Taraflardan birisi, tek taraflı fesih, çekilme veya antlaşmanın yürürlüğünü durdurma yollarından birine başvurduğunda, antlaşmaların geçersizliğiyle ilgili usule benzer bir şekilde, diğer tarafları durumdan haberdar etmeli; diğer taraflardan itiraz gelmezse gerekli önlemleri üç ay sonra uygulayabilir. İtiraz hâlinde belli bir süre içinde barışçıl yollarla çözüm getirmeliler. Bununla birlikte antlaşmanın sona erdirilmesi sonradan ortaya çıkan bir jus cogens kurala aykırılığa dayandırılmış ve taraflar on iki ay içinde anlaşamamışlarsa, Uluslararası Adalet Divanı’na gidilebilecektir

Yanıt Açıklaması: Güvenlik Konsey’inin  Divan kararının zorla icrasına karar verme yetkisi yoktur. Bu nedenle doğru şık “e”dir.

Yanıt Açıklaması: Kamu sağlığı nedeniyle alınan kararlar egemenlik işlemine örnektir. Diğer taraftan terörizmin finansmanı ve işkence suçu kabul edilmemektedir. Bu konuda uluslararası örf ve adet hukukuna göre bir devletin yabancı bir devlet mahkemesi önünde yargılanamayacağı ilkesinin iki temel istisnası vardır: Taşınmazlara ilişkin ayni hak iddiaları ve muafiyetten vazgeçilmesi durumu. Yabancı bir devlet ülkesinde bulunan devlet gayrimenkullerine ilişkin ayni hak davaları bunlar diplomatik temsilcilik olarak kullanılmadıkça taşınmazın bulunduğu devletin hukukuna ve mahkemelerinin yetkisine tabidir.

Yanıt Açıklaması: "Neye sahipsen ona sahip kal" anlamına gelen uluslararası hukukta toprak bütünlüğü ilkesi "uti possidetis" ilkesidir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Kamu sağlığı nedeniyle alınan kararlar egemenlik işlemine örnektir. Diğer taraftan terörizmin finansmanı ve işkence suçu kabul edilmemektedir.

Yanıt Açıklaması: Her ne kadar bir teşkilatın kurucu antlaşmasında açıkça teşkilata tanınmış bir antlaşma yapma yetkisi bulunmasa da bu yetkinin kurucu antlaşmayı yorumlamaya yetkili organ tarafından kurucu antlaşmanın bir bütün olarak yorumundan hareketle “örtülü yetkiler” prensibi doğrultusunda kabul edilmesi mümkündür

Yanıt Açıklaması: Uluslararası toplumu ilgilendiren belli bir konuda faaliyet gösteren özel amaçlı teşkilatlar bulunur. Bu teşkilatlar uluslararası ilişkilerin bir düzen gerektirdiği ekonomik, sosyal ve teknik alanlarda faaliyet gösterirler (ör., Dünya Ticaret Örgütü, OECD, ILO, UNESCO, Uluslararası Denizcilik Örgütü, Uluslararası Telekominikasyon Birliği vb.).

Yanıt Açıklaması: Dünya Ticaret Örgütü, OECD, ILO, UNESCO gibi teşkilatlar  ekonomik, sosyal ve teknik alanlarda faaliyet gösteren özel amaçlı teşkilatlardan sayılabilir iken AGİT genel amaçlı teşkilatlar arasında sayılır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Antlaşmalar ile örf ve adet kuralları arasındaki ilişkide son olarak uluslararası hukukun emredici kuralları konusuna da değinmek gerekiyor. Uluslararası literatürde ‘jus cogens’ kurallar olarak bilinen bu kurallar, 1969 tarihli Viyana Antlaşmalar Hukuku Sözleşmesi’nin 53. maddesinde şu şekilde yer alır: “...milletlerarası genel hukukun emredici bir normu, bir bütün olarak Devletlerin milletlerarası toplumunun, kendisinden hiçbir surette sapmaya müsaade edilmeyen ve ancak aynı nitelikte olan daha sonraki bir milletlerarası genel hukuk normu ile değiştirilebilecek olan bir norm olarak kabul ettiği ve tanıdığı bir normdur.”

Yanıt Açıklaması: BM Güvenlik Konseyi’nin uluslararası barış ve güvenliği bozan bir devlete karşı aldığı ambargo ve operasyon kararından olumsuz şekilde etkilenen üçüncü kişi ve devletlerin bu zararlarını telafi etmek üzere BM bünyesinde faaliyet gösterecek bir tazminat komisyonu kurulması da mümkündür. Ancak bu durumda sorumluluk barışı bozan devlete ait sayıldığından ödenen tazminatlar bu devletten tahsil edilmektedir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Hukuk ve idari davalarda ise misyon faaliyetinde kullanılan taşınmaz malla ilgili olmayan diğer taşınmazlara ilişkin ayni hak dava- larında, ajanın mirasçı olduğu davalarda ve ajanın bir ticari işiyle ilgili davalarda yargı muafiyeti uygulanmaz. Bu konularda açılmış davalarda mahkemelerin kararları ajanın kişi ve konut dokunulmazlığı ihlal edilmedikçe icra edilebilir.

Yanıt Açıklaması: Bush Doktrini ve 11 Eylül olayı ile başlayan süreçtir.