Anayasa Hukuku

Yanıt Açıklaması: Çerçeve anayasa, genel ilkeleri düzenleyen ve bunların uygulanma biçimlerini kanunlara bırakan anayasa tipidir.

Yanıt Açıklaması: 1921 Anayasası’nın kurduğu hükûmet sistemi, meclis hükûmeti sisteminin tipik bir örneğidir.

Yanıt Açıklaması: Laiklik ilkesi 1924 Anayasası’nda baştan beri yer almamıştır. Anayasanın ilk şeklinde, “Türkiye Devletinin dini, Din-i İslamdır” ifadesi yer almıştır. Ancak bu hüküm, 1928 yılındaki anayasa değişikliği ile çıkarılmış, 1937 değişikliği ile de laiklik ilkesi resmen kabul olunmuştur. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: 1982 Anayasası'nda kabul edilen seçim esaslardan biri de açık sayım ve dökümdür

Yanıt Açıklaması: 1982 Anayasası, 1961 Anayasası’na göre vesayetçilik anlayışını çok daha güçlendirmiştir. Böylece anayasa, sivil siyasetin alanını, mümkün olduğunca daraltan, seçilmiş iktidarların hareket serbestliğini bürokratik denetim mekanizmaları ile alabildiğine kısıtlayan bir anlayışı temsil etmektedir.

Yanıt Açıklaması: 1924 Anayasası’nın 1937 yılında geçirdiği değişiklikle, cumhuriyetin nitelikleri arasında milliyetçilik ilkesine yer verilmiştir. 1961 Anayasası’nda bunun yerine millî devlet deyiminin kullanılmıştır. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: Katı anayasa; değiştirilmesi olağan kanunlardan daha güç koşullara bağlanan anayasa tipidir. 1982 anayasasında; - Hiçbir şekilde değiştirilemeyecek ve değiştirilmesi teklif edilemeyecek hükümlerin kapsamı genişletilmiştir -Anayasa değişikliği sürecine, 1961 Anayasası’nda mevcut olmayan bir onay safhası eklenmiştir. - Cumhurbaşkanı, onaylamadığı Anayasa değişikliğini halkoyuna sunma yetkisine sahip kılınmıştır. Tüm bunlar 1982 Anayasası'nın katı bir anayasa olduğunu göstermektedir. Dolayısıyla doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: 1982 Halkoylaması’nda Anayasanın kabulü, Cumhurbaşkanı’nın seçimiyle birleştirilmiştir. Anayasanın geçici birinci maddesine göre, “Anayasanın, halkoylaması sonucu, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası olarak kabul edildiğinin usulünce ilanı ile birlikte halkoylaması tarihindeki Milli Güvenlik Konseyi Başkanı ve Devlet Başkanı, Cumhurbaşkanı sıfatını kazanarak, yedi yıllık bir dönem için, Anayasa ile Cumhurbaşkanı’na tanınan görevleri yerine getirir ve yetkileri kullanır. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Tek parti döneminde yaşanan 1923, 1927, 1931, 1935 seçimlerinde iki dereceli seçim sistemi uygulanmıştır. 1946 seçimleri, tek dereceli sisteme göre yapılan ilk seçimler olmuştur. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Bir devletin temel örgütleniş tarzını organlarını, bu organlar arasındaki ilişkileri ve devletle birey arasındaki ilişkilerin temel kurallarını belirleyen üstün düzenlemenin adı anayasadır

Yanıt Açıklaması: Yumuşak anayasa, yapılması ve değiştirilmesi, tamamen olağan (adi) kanunlarla aynı yöntemlere tabi olan anayasadır. Günümüzde, bu tür anayasaların hemen hiçbir örneği yoktur. Gerçekten, devletin temel yapısını ve devlet içindeki iktidar bölüşümünü belirleyen ve bu niteliği itibarıyla bir çeşit toplum sözleşmesi mahiyeti taşıyan bir kanunun, olağan kanunlar gibi kolayca değiştirilebilmesi, anayasacılık düşüncesinin amacıyla çelişkilidir.

Yanıt Açıklaması: Türk tarihinde önemli bir rol oynayan I. TBMM, tarihî görevini yerine getirdikten sonra, Nisan 1923’te yeni seçimler yapılmak üzere, dağılma kararı vermiştir. Cumhuriyeti ilan eden ve 1924 Anayasası’nı hazırlayan II. TBMM olmuştur. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Danışma Meclisi üyelerinin tümü Milli Güvenlik Konseyi tarafından atanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Bu hükümlerin belki en önemlisi, Cumhurbaşkanı’na Anayasa’da belirtilen durumlarda TBMM seçimlerini yenileme yetkisinin verilmesidir (m.116). 1961 Anayasası da Cumhurbaşkanı’na Millet Meclisi seçimlerini yenileme yetkisini tanımış (m.108) olmakla beraber, bu yetkiyi pratikte gerçekleşmesi imkansız denilecek kadar güç şartlara bağlamıştı. Benzer şekilde, 1961 Anayasası döneminde sık sık tıkanmalara yol açmış olan Meclis Başkanlığı seçimlerinde üye tamsayısının salt çoğunluğunun oyu şartından (m.84/2) vazgeçilmiştir. Gene 1961 Anayasası’na göre (m.145) Anayasa Mahkemesi’ne Millet Meclisi’nce üç, Cumhuriyet Senatosu’nca iki üyenin seçilmesi gerektiği, bu seçimlerde aranan üye tamsayısının salt çoğunluğu şartı da her zaman gerçekleşmediği için, zaman zaman bu üyelerin seçilmeleri mümkün olmamış veya uzun süre gecikmiştir. 1982 Anayasası, Anayasa Mahkemesi’ne yasama organı tarafından üye seçilmesi usulüne son vermek suretiyle bu sorunu çözmüştür. 1982 Anayasası’nda siyasal partilerin Meclis grubu kurmalarının güçleştirilmiş olması da gruplara Anayasa ve içtüzük tarafından tanınmış yetkiler dolayısıyla, Meclis çalışmalarında engellemeleri azaltıcı niteliktedir.  1982 Anayasası, 1961 Anayasası döneminde yararları kamuoyunda çok tartışma konusu olan, en azından yasama sürecini uzatıcıve kanunların yapılmasını güçleştirici nitelik taşıyaniki meclis sisteminden vazgeçerek, Cumhuriyet Senatosu’nu kaldırmış, böylece yasama sürecine sürat ve basitlik getirmiştir. Doğru yanıt  B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Çerçeve Anayasa; genel ilkeleri düzenleyen ve bunların uygulanma biçimlerini kanunlara bırakan anayasa tipidir.

Yanıt Açıklaması: Anayasa’nın yürürlüğe girmesine ilişkin 177. madde gereğince, 6 Kasım 1983 tarihinde milletvekili genel seçimlerinin yapılmasını takiben, TBMM Başkanlık Divanı’nın 6 Aralık 1983’te oluşmasıyla, yani yeni seçilen meclisin göreve başlamasıyla, Millî Güvenlik Konseyi’nin ve Danışma Meclisi’nin hukuki varlıkları sona ermiştir. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Anayasa kavramı ve anayasacılık akımı, 18. yüzyılın sonlarında ortaya çıkmıştır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: İngiliz düşünürü Locke ve Fransız düşünürü Montesquieu tarafından savunulmuş olan, fakat literatürde daha çok bu ikincisinin adıyla özdeşleştirilen teoriye göre, devletin yasama, yürütme ve yargı olmak üzere üç iktidarı vardır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: İki dereceli seçimde ise seçmenler, ilkin ikinci seçmen adı verilen bir grup seçmeni seçerler; temsilciler de daha sonra bu ikinci seçmenler tarafından seçilir.

Yanıt Açıklaması: Kanunî düzenlemelerle devlet yardımı tüm partilere eşit olarak dağıtılmayıp, sadece bir kısım partiler (milletvekili genel seçimlerindeki yüzde 10’luk genel barajı aşmış ve barajı aşmamış olmakla birlikte milletvekili genel seçimlerinde toplam geçerli oyların yüzde 7’sinden fazlasını almış bulunan partiler) yararlandırılmaktadır. Doğru cevap B’ dir.