Seçmeli Ara Sınav - XVI-XIX. Yüzyıllar Türk Dili

Soru 1:

Aşağıdaki eklerden hangisi isimden isim yapım eklerinden biri değildir?

A) +lIk B) +(I)nCI C) +CI D) +lI E) +IcI

Soru 2:

Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat döneminin önde gelen şairlerinden biridir?

A) Namık Kemal B) Tevfik Fikret C) Cenab Şahabettin D) Yahya Kemal E) Ahmet Haşim

Soru 3:

I. Konuşma dilinde kullanılmayan birçok Arapça ve Farsça kelime kullanılmıştır. II. Sık sık tarihi olaylara ve şahsiyetlere telmihte bulunulmuş, soyut ve karmaşık teşbih, istiare ve mecazlar kullanılmıştır. III. Cümleler birbirine secilerle ve edatlarla bağlanarak uzatılmış ve konunun ana fikrini anlamak zorlaşmıştır. IV. Eğitimli kesimlerin günlük konuşmalarında da kullandıkları alıntı kelime, kısa terkipler ve yaygın olarak bilinen İslami ve ilmi terimler bu nesir üslubunda tabi bir şekilde kullanılır. Süslü nesrin özellikleri göz önünde bulundurulduğunda yukarıdaki ifadelerden hangisi/hangileri doğrudur?

A) Yalnızca I B) I ve III C) I, II ve III D) Yalnızca IV E) II ve IV

Soru 4:

Bugünkü Türkmen şiirinin kurucularından sayılan, 1733-1739 yıllarında yaşamış olan isim aşağıdakilerden hangisidir?

A) Mahtum Kulu B) Saib Tebrizî C) Ağa Mesih Şirvanî D) Kavsi Tebrizî E) Nişat Şirvanî

Soru 5:

Aşağıdaki kelimelerin hangisinde iç seste ünlü türemesi vardır?

A) Ohtapot B) Ceviz C) Meyve D) Beygir E) Vurmak

Soru 6:

Aşağıda dil uyumu ile ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) {-AcAK}, {-AK}, {-ArAK} ekleri Klasik Osmanlı Türkçesinde dil uyumuna aykırı olarak kelimelere eklenebilir. B) Eklerde dudak uyumu eklerin düz ve yuvarlak ünlülü olmalarına göre iki ana başlıkta incelenebilir. C) Düz ünlülü ekler dudak uyumuna en son bağlanan ekler olarak kabul edilir. D) Çeviriyazılı metinlerde yuvarlak ünlülü eklerin dudak uyumuna bağlı şekilleri Arap harfli metinlere göre daha açık ve daha çok kaydedilmiştir. E) Arap harfleri ile yazılmış metinlerde “ötre ـُ, “esre” ـِ, “üstün” ـَ gibi harekeler yardımı ile dudak uyumunu tespit etmek, dil uyumuna göre çok daha zordur.

Soru 7:

Sebk-i Hindi üslubunun temsilcilerindendir. Mevlevi şeyhidir. Kasidede Nef ’i’nin, gazelde Urfi ve Enveri gibi Sebk-i Hindi şairlerinin etkisinde oluşturduğu yeni hayaller ve söyleyiş tarzıyla üne kavuşmuştur. Açıklamada bahsedilen şair aşağıdakilerden hangisidir?

A) Şeyhülislam Yahya B) Sabit C) Naili D) Neşati E) Cevri

Soru 8:

Osmanlı Türkçesi ve Çağatay Türkçesi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Osmanlı Türkçesinde her zaman kullanılan zamir n’si, Çağatay Türkçesi metinlerinde bazen kullanılır bazen kullanılmaz. B) Yeterlilik fiili olarak Osmanlı Türkçesinde bil-, Çağatay Türkçesinde yap- fiilleri kullanılır. C) Bulunma hâli çekimi Osmanlı Türkçesinde de Çağatay Türkçesinde de +dA ekiyle yapılır. D) Geniş zaman çekimi Osmanlı Türkçesinde de Çağatay Türkçesinde de -Ar ekiyle yapılır. E) Osmanlı Türkçesinde -p- (toprak) / Çağatay Türkçesinde -f- (tofrak) kullanılır.

Soru 9:

Aşağıdakilerin hangisinde "ünsüz değişmesi" vardır?

A) beygir B) çoban C) gavur D) hazine E) hafta

Soru 10:

"Yazar Düsturü’l-Amel isimli eserinde Osmanlı devleti yönetimindeki aksakların giderilmesi yönünde bilgi vermiş, Mizanü’lHak’ta dönemin bilim anlayışlarından bahsetmiş, bir coğrafya kitabı olan Cihannüma’da dönemin en son coğrafya bilgilerini ortaya koymuş, yazarlar ve eserler sözlüğü olarak kaleme aldığı Keşfü’z-Zünun’da ise 14.500 civarında eser tanıtmış ve 10.000’e yakın yazardan bahsetmiştir." Yukarıda bahsi geçen yazar aşağıdakilerden hangisidir?

A) Evliya Çelebi B) Katip Çelebi C) Sa’i Çelebi D) Lütfi Paşa E) Ali Reis

Soru 11:

-AcAK sıfat-fiil ekiyle teşkil olunmaya başlanan gelecek zaman eki Esli Türkiye Türkçesi’nde hangi ektir?

A) --mAdA B) -mAKdA C) –IsAr D) –Ar E) -(I)r

Soru 12:

Aşağıdakilerden hangisi, Eski Türkiye Türkçesindeki sıfat-fiil eklerinden biri değildir?

A) -mIş B) -AcAk C) -AsI D) -DI E) -dIK

Soru 13:

Batı Türkçesinin edebiyat ve kültür merkezi konumunda olan şehir aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bağdat B) Edirne C) Kütahya D) Bursa E) İstanbul

Soru 14:

Türkiye Türkçesindeki "elma, kardeş, hangi, dahi" vb. kelimelerin klasik Osmanlı Türkçesinin "Seyahatname", "Risale-i Garibe" gibi konuşmayı yansıtan Arap harfli metinlerinde "alma, kardaş, kangı, dahı" şeklinde kaydedilmiş olması neyi göstermektedir?

A) Arap harfli metinlerin, Türkçenin bütün ünlülerini göstermede yetersiz kaldığını B) Klasik Osmanlı Türkçesinde bazı kelimelerin imlasının standartlaştığını C) Türkçede dil uyumuna girmeyen bazı kelimelerin geçmişte dil uyumuna bağlı olduğunu D) Alınma kelimelerin ses yapısı bakımından dil uyumuna bağlı hale geldiğini E) Klasik Osmanlı Türkçesinde dudak uyumunun bulunmadığını

Soru 15:

Aşağıdakilerden hangisi hem Latin hem de Arap harfleri ile 1794 yılında yazılmış olan gramer kitabı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Molino B) Binachi C) Carbognano D) Meninski E) Viguier

Soru 16:

Arap harfli imlada hep “ye ( ? )” harfi ile yazılmış ek aşağıdakilerden hangisi değildir?

A) {-mış} öğrenilen geçmiş zaman eki B) {+ı} yükleme hali eki C) {+(ı)ncı} isimden isim yapma eki D) {+cı} isimden isim yapma eki E) {-dı} görülen geçmiş zaman eki

Soru 17:

Aşağıdakilerden hangisi Bâbür Şah’ın eserlerinden biri değildir?

A) Vekayi B) Aruz Risalesi C) Mübeyyen Der-Fıkh, D) Şeybanîname E) Risale-i Vâlidiyye

Soru 18:

........................... ününü kazandıran sadece XVI. yüzyılın değil belki de bütün Türk edebiyatının en güzel yergi şiirlerinden sayılan terkib-i bendi olmuştur. Yukarıda boş bırakılan yere aşağıdaki şairlerimizden hangisi getirilmelidir?

A) Nedim B) Bağdatlı Ruhi C) Baki D) Fuzuli E) Nefi

Soru 19:

I. Arap alfabesinin hareke işaretleri Türkçe bir ünlünün düzlük-yuvarlaklık özelliğini göstermede yeterlidir. II. Arap alfabesinin hareke işaretleri Türkçe bir ünlünün önlük-artlık özelliğini gösteremez. III. Arap alfabesinin hareke işaretleri Türkçe bir ünlünün genişlik-darlık özelliğini gösteremez. IV. Arap harfli Türkçe metinlerde hareke kullanımının XV-XVI. yüzyıllardan sonra yok denecek kadar azalması, dildeki dudak uyumunun tespit edilememesi anlamına gelmektedir. Arap harfleriyle yazılan Türkçe metinlerde hareke işaretlerinin kullanımıyla ilgili yukarıdaki bilgilerden hangileri doğrudur?

A) I ve II B) I, II ve III C) II, III ve IV D) I, III ve IV E) Hepsi

Soru 20:

Ve benim dahi pa¯dişa¯hum Sulta¯n Süleyma¯n Han hazretlerine arzım bu vechile olmışdı ki sela¯tın-ı selefde berre ma¯lik çokdur, bahre ma¯lik azdur. Ve bahr seferi tedbirinde ka¯fir bizden artukdur, biz ana ga¯lib gereküz deyü arz e´tdügümde ceva¯bı ‘sözün hakdur, öyle gerekdür’ de´yü buyurmışdur. (Lütfi Paşa, A¯safna¯me). Yukarıdaki yazı aşağıdaki edebi türlerden hangisini örneklemektedir?

A) Halk Nesri B) Orta Nesir C) Süslü Nesir D) Aruzlu Beyit E) Roman