Final Sınavı - XVI-XIX. Yüzyıllar Türk Dili

Soru 1:

Türkçenin genel sözdizimi yapısı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Tümleç, özne, yüklem B) Yüklem, tümleç, özne C) Yüklem, özne, tümleç D) özne, yüklem , yüklem E) özne, tümleç, yüklem

Soru 2:

Aşağıdaki fiillerden hangisi dolaylı anlatımlarda iç cümleyi ana cümleye bağlamada kullanılır?

A) İfade etmek B) Belirtmek C) Aktarmak D) Yansıtmak E) Eyitmek

Soru 3:

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birleşik fiil yoktur ?

A) On sekiz bin âlemim seyr eyleyüp cemâlim müşâhede etsün. B) İhtiyârlar sâhib-i post olmağa revâ göreler. C) Sâhibine verüp tamga vurmaz. D) Bu mertebe metânetin medh eder. E) Hakîr Simyon’a Şâhidî Lügatı’n okudurdum.

Soru 4:

“Derhâl polis memurları yetişip oradan herîfi kaldırdılar” cümlesinde bulunan hangi kelime XIX. yüzyıldan sonra Batı dillerinden Türkçeye girmiştir?

A) Derhal B) Memur C) Herif D) Kaldırmak E) Polis

Soru 5:

"ubûr etmek" ne demektir?

A) okumak B) geçmek C) yüklemek D) su içmek E) binmek

Soru 6:

Aşağıdaki kelimelerden hangisinde diğerlerinden farklı bir ses değişmesi bulunmaktadır?

A) Bilâzik B) Ahval C) Beygir D) Bâzırgân E) Hazne

Soru 7:

“Ben” şahıs zamirinin fonetik gelişmesiyle ortaya çıkan ek aşağıdakilerden hangisidir?

A) +sIŋ B) +CA C) +lA D) +vAn E) +DAş

Soru 8:

Aşağıdaki yardımcı fiillerle yapılan birleşik fiillerin hangisinin anlamı yanlıştır?

A) Temâşâ edmek (seyretmek, bakmak) B) Mukâvemet edmek ( direnmek, karşı koymak, dayanmak ) C) İlkâ eylemek ( bırakmak, terk etmek ) D) Müşâhede edmek (üzgün ve umutsuz duruma düşmek) E) Kesb edmek (kazanmak, elde etmek)

Soru 9:

XVI – XIX yüzyılları döneminin Çağatay Türkçesi yazarlarından ilk önemli şahsiyeti hangisidir?

A) Şibani Muhammed Han B) Muhammed Salih C) Ali Şir Nevai D) Bayram Han E) Ebu’l-Gazi Bahadır Han

Soru 10:

Osmanlı yazı dilinin tasvir ve tahkiye konusunda kullanılmış en yaygın cümle çeşidi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Devrik cümle B) Sıralı basit cümle C) Basit cümle D) İsim cümlesi E) Fiil cümlesi

Soru 11:

“Ol zamân bildim ki cemî’i vüzerâ vü vükelâ ve erbâb-ı devlet huzûrında müdâhane ve hoş-âmed kelâm lâzım imiş”cümlesinde ki edatuyla ilgili hangi durum söz konusudur?

A) “Ki” edatı düşmesi B) “Ki” li cümle ana cümlenin öznesini açıklamaktadır. C) “Ki” li yan cümle sıfatı açıklamaktadır. D) “Ki” li yan cümle zarfı açıklamaktadır. E) “Ki” li yan cümle ana cümlenin nesnesini açıklamaktadır.

Soru 12:

“Şinasi’nin yanındaki ikinci kişidir ancak o kültür tarihimizde daha çok edebî ve siyasi kimliğiyle yer alır. Görüşlerini Hürriyet gazetesinde neşrettiği “Şiir ve İnşâ” makalesi ile manzum olarak yazdığı “Harâbât mukaddimesi”nde edebiyat çerçevesinde ortaya koymuştur. Makalesinde yenilikçi düşünce mensuplarını oldukça memnun eden bir anlayışı savunurken “Harâbât mukaddimesi” yazısında tam tersine bir görüşü ortaya koymuştur.” Yukarıda özellikleri verilen kişi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ali Suavi B) Ziya Paşa C) Namık Kemal D) Ahmet Mithat Efendi E) Muallim Naci

Soru 13:

Aşağıdaki eşitlik hâli eki almış olan isimlerden hangisi diğerlerinden farklı bir anlam kurmuştur?

A) gizlice B) adetinizce C) milletçe D) kat’îce E) fakîrânece

Soru 14:

Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki altı çizili ifade “sağ ve sol” kelimeleri ile eş anlamlıdır?

A) …câmi‘inyemîn ü yesârındabirer tabakalı seng ile bünyâd olunmuş minâre‑i âliyeleri var. B) Husûsâ bir kûze tâze iken andanâb nûşedenüŋ demâğı mu‘attar olup… C) Cümle acemiyân ile cümle kırk dörd bin yeniçeri askeri Üsküdar’a geçüpkat-ender-katsaf saf olup… D) İnşâallah bitakdiri’l-Hayyi’l-Kayyûmcezîre‑i Girid gazâsına seni me’mûr eyledim. E) Vechle birkā’ide-i müstahseneyerabt eylemişlerdir.

Soru 15:

Türk-i Basit akımı kaçıncı yüzyılda Arapça ve Farsça kelime ve tamlamaları aşırı şekilde kullanıp dili anlaşılmaz hale getirenlere bir tepki olarak ortaya çıkmıştır?

A) XIV B) XV C) XVI D) XVII E) XVIII

Soru 16:

Aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Secili Cümleler iç kafiyeli cümlelerdir. B) ki’li cümlelerde ki edatının düştüğü durumlar olabilir. C) “Müşk-bâr âdem yanlarına varsa hazz-etmezler.” cümlesi şartlı birleşik cümledir. D) Karma birleşik cümleler, içinde birden çok bağımlı birleşik cümle bulunan cümle çeşitleridir. E) “Sa’âdetlü vezîr, senden hoşnuduz, ammâ Kudde Kethüdâ ve Emîr defterdârı istemezüz.” cümlesi bağımlı birleşik cümledir.

Soru 17:

Sultan Selim cülusunda Sala dedi de yürüdü Gidelüm Mısır’a doğru Yola dedi de yürüdü. şeklinde başlayan nesir kime aittir?

A) Bahşi B) Ozan C) Kul Mehmet D) Öksüz Dede E) Köroğlu

Soru 18:

Türk gazeteciliğinin kurucusu olan kişi kimdir?

A) Hüseyin Avni Paşa B) Fuad Paşa C) Şinasi Bey D) Bergamalı Kadri E) Cevdet Paşa

Soru 19:

I. Osmanlı yazı dilinin tasvir ve tahkiye konusunda kullanılmış en yaygın cümle çeşididir. II. Bu cümle türünde yüklemler –up/üp bağlacıyla birbirini izler. III. Bu cümle yapıları birbirlerini sebep-sonuç ilişkisi, durum veya zaman sırası bakımından açıklasa da basit yapıyı devam ettirir. IV. Bu cümleler en sondaki çekimli fiilin zaman ve şahıs özelliklerini taşır. Yukarıdakilerden hangisi/hangileri XVI.-XIX. yüzyıl Osmanlı yazı dilindeki sıralı basit cümlelerin özellikleri arasında yer alır?

A) I ve II B) II ve IV C) Yalnızca III D) I, III ve IV E) I, II, III, IV

Soru 20:

Aşağıdakilerden hangisi fiilden fiil yapma eki ile türetilmiş bir kelimedir?

A) demurci B) yirlu C) kandaluk D) aşurur E) opici