Final Sınavı - XVI-XIX. Yüzyıllar Türk Dili

Soru 1:

Cümle yüz yetmiş çeşme-i mâ-i zülâldir ve üç bin çâh-ı mâ vardır. Yukarıdaki cümlede geçen ‘’ çâh-ı mâ’’ kelimesinin anlamı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Tatlı su B) Su kaynağı C) Çeşme başı D) Su kuyusu E) Akar su

Soru 2:

Çağatay Türkçesi’nde ayrılma hali eki olan +dIn, Osmanlı Türkçesi’nde hangisine karşılık gelmektedir?

A) +dAn B) -sUn C) +(y)I D) +(y)A E) u-

Soru 3:

l. Din değiştirme ll. Sosyal ve siyasal durum değişikliği lll. Farklı kültür ve medeniyet ortamına geçme lV. Batılılaşma V. Yazının yetersizliği Alfabe değişikliğini hazırlayan süreç XIX. yüzyılın ikinci yarısında başlamıştır. Yukarıdakilerden hangileri alfabe değişikliklerinin gerekçeleri ve yapılan tartışmaları içermektedir?

A) l, lll ve V B) ll, lll ve lV C) l, ll ve lll D) lll, lV ve V E) l, ll, lll, lV ve V

Soru 4:

‘’ba’dehu’’ kelimesinin anlamı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Sonra B) Hemen C) Andan sonra D) Çünki E) Ancak

Soru 5:

Tanzimat devrinin amaçladığı dilde sadeleşme ve yenileşme hedefine en çok yaklaşan isim kim olmuştur?

A) Mustafa Sami Efendi B) Ahmet Mithat Efendi C) Reca^i^zade Mahmud Ekrem D) Nazif E) Tevfik Fikret

Soru 6:

Aşağıdaki yerlerden hangisi Türk edebiyatı ve kültürünün merkezi sayılmaktadır?

A) Bursa B) Bağdat C) İstanbul D) Kütahya E) Edirne

Soru 7:

“Eğer içi boş dökme makûlesi bir kâr olursa…” ifadesinde hangi kelime grubu bulunmaktadır?

A) Ablatif Grubu B) İsnat grubu C) Lokatif Grubu D) Datif Grubu E) Kısaltma Grubu

Soru 8:

XVI. yüzyılda Arapça ve Farsça kelime ve tamlamaları aşırı şekilde kullanıp dili anlaşılmaz hâle getirenlere bir tepki olarak ortaya çıkan akım aşağıdakilerden hangisidir?

A) “Türkî-i Basît” (Basit Türkçe) Akımı B) Süslü (müzeyyen) Türkçe Akımı C) Sade Metinler Akımı D) Sade Dilli Metinler Türkçesi E) Yenileşme Hareketi

Soru 9:

Aşağıda kelimelerden hangisinde ünsüz benzeşmesi yoktur?

A) tüfenk B) sançmak C) toykar D) gönül E) gölge

Soru 10:

“Ol merhûmların meyyitlerin deryâya atınca gemi içre bir gıriv u feryâd kopup herkes hayâtdan me’yûs olup cân bâzârına düşdüler.” Cümlesi ne türden bir ifade kalıbındandır?

A) Kabul B) Başsağlığı C) Keder D) Şaşkınlık E) Utanma

Soru 11:

"Diyâr-ı gurbetde sâhib-i tedârik olup merd ol ve ehl-i derde yâr ol." Cümlesi ne türden bir ifade kalıbındandır?

A) Teşekkür B) Nasihat C) Tehdit D) Üzüntü E) İmdat

Soru 12:

“Ve karılar erbâb-ı hevâ ve iltifatdan olduklarını anladığımla dışaru çıkma bahanesiyle fesimi yanlarına bırakdığım gibi firâr ve cây-ı ârâmımda karâr eyledim.” Cümlesi aşağıdaki söz dizimlerinden hangisine aittir?

A) Fiil cümlesi B) Secili cümle C) İsim cümlesi D) Basit cümle E) Soru cümlesi

Soru 13:

Yeni Türk Alfabesi projesinin tamamlandığı basın aracılığıyla hangi tarihte duyurulmuştur?

A) 12 Kasım 1926 B) 8 Temmuz 1919 C) 13 Haziran 1927 D) 12 Temmuz 1928 E) 23 Nisan 1923

Soru 14:

“Lakin bunların telegrafya dan havadis almaları bir tuhaf şeydir ki içinde olmayan adam okuduğu halde hiç bir şey anlayamaz.” cümlesinde bulunan hangi kelime XIX. yüzyıldan sonra Batı dillerinden Türkçeye girmiştir?

A) havâdis B) telegrafya C) tuhaf D) adam E) hâlde

Soru 15:

Çağatay Türkçesi ve Osmanlı Türkçesinde XVII. yüzyılda kelime başındaki “y” ünsüzü Kıpçakçanın lehçelerinde hangi sesle telaffuz edilmiştir?

A) y B) b C) c D) d E) s

Soru 16:

Aşağıdaki kelimelerden hangisi türetim bakımından diğerlerinden farklıdır?

A) yeşer- B) nişânla- C) dönder- D) beŋze- E) acık-

Soru 17:

XVI.-XIX. yüzyıl Batı Türkçesi metinlerinde ikinci cümlenin “ammâ, ancak, lâkin, yoksa/yohsa, zîrâ ” gibi edatlarla başladığı, birbirini açıklama, kabul, karşıtlık, öneri, sebep-sonuç ve seçenek gibi özelliklerle açıklayan bağımsız cümle yapılarından oluşmuş cümleler aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bağımsız birleşik cümle B) Bağımlı birleşik cümle C) Ki'li birleşik cümle D) İç içe birleşik cümle E) Karma birleşik cümle

Soru 18:

“Benden emîn ol!” deyü bu cevâhir hançeri ihsân eyledi. cümlesinin türü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Karma birleşik cümle B) Şartlı birleşik cümle C) Ki'li birleşik cümle D) İç içe birleşik cümle E) Devrik cümle

Soru 19:

Osmanlı Türkçesini konu alan dilbilgisi kitaplarının ilki aşağıdakilerden hangisidir?

A) Müyessiretü’l-Ulûm B) Lehçe-i Osmanî C) Sarf-i Türkî D) Kâmûs-ı Türkî E) Kavâid-i Osmâniyye

Soru 20:

Sentaks nedir?

A) sözdizimi B) yapı bilgisi C) anlambilim D) sözcükbilim E) bilimsel inceleme