Final Sınavı - XVI-XIX. Yüzyıllar Türk Dili

Soru 1:

‘‘ Yollarda gâfil gitmen, herkesi refîk etmen, ehl-i derde yâr ol, sâhib-i tedârik olup merd ol. Yürü Allah rast getire. ‘’ ifadesinde aşağıdaki öğütlerden hangisi yoktur?

A) Giderken dikkatli ol, hiçbir şeyi önemsememezlik yapma. B) Yollarda lazım olanı isteyebileceğin kişilere sen de yardımcı ol. C) Yollarda herkesle arkadaşlık etme. D) Kimseye haksızlık yapma. E) Yardım isteyene yardım et.

Soru 2:

Aşağıdaki isimlerden hangisi aynı sanat akımından geldiği hâlde sade dil kullanarak diğerlerinden ayrı düşmüştür?

A) Ahmet Hikmet B) Mehmet Rauf C) Nabizade Nazım D) Halit Ziya E) Cenap Şehabeddin

Soru 3:

' Çâh-ı mâ' ne demektir?

A) gemi, kayık B) bardak C) binmek D) su kuyusu E) géce gündüz

Soru 4:

Dilde sadeleşmeyi esas alan Yeni Lisan makalesinin aşağıdakilerden hangisi savunması beklenemez?

A) Türkçe terkipler ve cemiler ihtiyaca tamamıyla kâfî bulunduğundan Arapça Acemce terkip ve cemiler kullanılmayacak. B) Arapça ve Acemce terkiplerin tufeylisi olan Türkçe terkiplerde yaşamasına imkân bulunmayan Arapça ve Acemce kelimeler artık istimal edilmeyecektir. C) Arapça, Acemce kelimelere dahil yahut lâhik olacak Arapça Acemce edatlar da mümkünse Türkçe edatlarla değiştirilecektir. D) Terkiplerle ifade olunan manalar basit kelimelerle ifade olunmaya çalışılmayacaktır. E) Türk Derneği’nin ve sair tasfiyecilerin yaptıkları gibi Çağatayca, Türkmence’ye yahut Anadolu, Rumeli lehçelerine mensup eski ve yeni kelimeler yeni lisanda istimal olunmayacaktır.

Soru 5:

Pâdişâh-ı Cem cenâbun dest-i şerifin bûs edüp sonra şeyhülislâmın ba’dehu sâ’ir vüzerâ-yı izâmun dest-i şerîflerin bûs edüp ba’dehu ser-zergerân kuyumcubaşınun ve şeyhün ve nakîbün, ba’dehu sâ’ir pirlerün dest-i şerîflerin öpüp revâne olmak kânun-ı Süleymân Hân’dır. Yukarıdaki parçada ‘’bûs etmek’’ fiilinin anlamı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) Yürüyüp gitmek B) Öpmek C) Selam vermek D) Eğilmek E) Saygı duymak

Soru 6:

“öpmek” ne demektir?

A) çâh-ı mâ B) kûze C) bûs etmek D) âb nûş etmek E) şeb u rûz

Soru 7:

Aşağıdaki birleşik fiillerden hangisi fiil ile fiil olmuştur?

A) gire yazmak B) selam vermek C) mahrum koma D) ziyaret eylemek E) imdad etmek

Soru 8:

Aşağıdakilerden hangisinde "ünlü daralması" bulunmamaktadır?

A) Sen bana ne diyecektin? B) Gelecek yıl okulunun bitirecek. C) Dünden beri seni bekliyorum. D) Bu yiyecekler bozulmuş. E) Onu çok özlüyormuş.

Soru 9:

I. Kelime başında k- > g- değişiminin görülmesi. II. Kelime başında t- > d- değişiminin görülmesi. III. Kelime içinde -p- > -f- değişiminin görülmesi. IV. Kelime içinde -k- > -kk- ikizleşmesi. Yukarıdakilerden hangileri Çağatay Türkçesinin ses özellikleri arasında yer alır?

A) I ve II B) II ve III C) I ve III D) II ve IV E) III ve IV

Soru 10:

Aşağıdakilerden hangisi iyi dilek belirten bir söz, dua değildir?

A) Cenâb-ı Bârî sizin dahi nice müşkil işleriniz âsân ede. B) Hak Te’âlâ sana sıhhat ü selâmet vere. C) Hüdâ sizden râzî ola. D) Allah da sizin her işde mu’în ve zahîriniz ola. E) Bu bâbda sâdır olan emrimün icrâsında dakika fevt eylesin.

Soru 11:

Aşağıdaki kelimelerden hangisinin aldığı ek diğerlerinden farklıdır?

A) nicesi B) işidici C) çayun D) içerü E) girsün

Soru 12:

29 harfli Yeni Türk Alfabesi kanun tasarısı hangi tarihte kabul edilmiştir ?

A) 21 Ağustos 1923 B) 2 Eylül 1919 C) 23 Ağustos 1928 D) 31 Ekim 1928 E) 1 Kasım 1928

Soru 13:

Osmanlı Türkçesi Türkçe kökenli kelimelerin yanı sıra hangi dilde kelime ve tamlamalar kullanmıştır?

A) Özbekçe B) Arapça ve Farsça C) Kazakça D) Arapça E) Azerice

Soru 14:

Aşağıdakilerden hangisi bağlama grubudur?

A) Evim barkım B) Kuh-ı azim C) Tefekkür ü endişe D) Şeb rüz E) Yemin ü yesarında

Soru 15:

Yâ Hayy!, Yâ Kayyûm!, Yâ Hızr-i İlyâs!, Himâye yâ Er Sultân!, Yâ sultânım! İfadeleri aşağıdaki gruplardan hangisinde yer alır?

A) Unvan grubu B) Aitlik grubu C) İyelik grubu D) Ünlem grubu E) Edat grubu

Soru 16:

Şinasi “gazete dili”ni kurmuş olması yanında Tanzimat döneminin dilini nazım ve nesir alanında ilk temsil eden kişidir. Aşağıdaki bilgilerden hangisi Şinasi’ye ait değildir?

A) Şair Evlenmesiadlı yenileşme dönemi edebiyatının da temsilcisi olan tiyatro eseri B) Kendi şiirlerini topladığıMüntahabât-ı Es’âr C) Türk atasözlerini ilk defa bir araya toplayanDurûb-ı Emsâl-i Osmâniyye D) Tercüman-ı AhvâlileTasvîr-i Efkâr’da dil ve edebiyatla ilgili yazdığı makaleler E) Tercüme-i Nazımadıyla İngiliz şairlerinin şiirlerinden yaptığı tercümeler

Soru 17:

İlgi hali isimlerde hangi ek ile kurulur?

A) +(I)ŋ B) +(I)m C) +ylA D) +Im E) +nIŋ

Soru 18:

Bağımsız Birleşik Cümleler ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur? Birbirini açıklama, kabul, karşıtlık, öneri, sebep-sonuç ve seçenek gibi özelliklerle açıklayan cümlelerdir. Bağımsız cümle yapılarından oluşmuş cümlelerdir. Bu cümleler bazen kendi başlarına bağımsız cümle olarak değerlendirilir. Bu tür cümlelerde ikinci cümle ammâ, ancak, lâkin, yoksa/yohsa, zîrâ gibi edatlarla başlar. Fikir, anlam dizgisi ve zaman bakımından farklılık gösterirler.

A) I,II,III,IV B) I,II,IV,V C) I,III,IV,V D) I,II,III,V E) II,III,IV,V

Soru 19:

XVI.-XIX. yüzyıl Batı Türkçesinin söz dizimi hangi şekilde oluşturulur?

A) özne+yüklem+tümleç B) özne+tümleç+yüklem C) yüklem+özne+tümleç D) tümleç+özne+yüklem E) yüklem+tümleç+özne

Soru 20:

Aşağıdaki ifadelerden hangisinin açıklaması doğrudur?

A) El-garîb kel’l-a’mâ ( İnsan her şeye gören gözlerle bakmalı ) B) Men dakka dukka ( İte dalaşmaktansa çalıyı dolaşmak yeğdir ) C) El-kanâ’atü kenzün lâ yüfnâ ( Her şeyde kanaat etmek sonsuz bir hazinedir ) D) El-insâfu nısfu’d-din ( Acıma duygusu olmayan dinden çıkmış gibidir ) E) Aleyhi mâ-yestahıkku ( Sen istemesini bilirsen her şey oluruna varır )