Seçmeli Ara Sınav - XVI-XIX. Yüzyıllar Türk Dili

Soru 1:

Hangisi Sebk-i Hindi üslubunda eser veren şairlerden biridir?

A) Nabi B) Köroğlu C) Fuzuli D) Şeyhülislam Bahayi E) Şeyh Galip

Soru 2:

Türkçede yeni kavram ve nesne adları veya oluş ve kılışları gösteren fiilleri yapmanın morfolojik yolu nedir?

A) Başka dillerden kelime almak B) Dilde var olmayan eklerle kelime türetmek C) Var olan tabanlardan, var olan eklerle yeni kelimeler türetmek D) Ölü ekleri tekrar kullanıma sokmak E) İşlek olmayan ekleri kalıplaştırmak

Soru 3:

İdeali, bütün Türkler arasında “Dilde, işte, fikirde birlik!” prensibini yaygınlaştırmak olan ve bu prensip çerçevesinde, dildeki birliği Osmanlı (İstanbul) Türkçesi etrafında toplanmak olarak gören yazar kimdir?

A) Ahmet Temir B) İsmail Gaspıralı C) Evliya Çelebi D) Yusuf Has Hacip E) Mahtum Kulu

Soru 4:

Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Seyyahların gezdiği bölgelerde yörenin dili ile ilgili tespitlerini aktardığı metinler içinde, XVII. yüzyılda yazılmış olan Evliya Çelebi’nin Seyahatname’si büyük önem taşımaktadır. B) XIII. yüzyıldan itibaren Türk dili, 3 ayrı yazı dili ile eserler üretmeye başlamıştır. C) Batıya göç eden Oğuzların kendi lehçelerine dayanarak geliştirdikleri Eski Anadolu Türkçesi için Eski Türkiye Türkçesi de denilmektedir. D) XI. yüzyılda tek bir yazı dili olsa da çeşitli lehçelerin (Oğuzca, Kıpçakça, Uygurca, Kırgızca vs.) konuşulmakta olduğunu Kaşgarlı Mahmut’un eserinden öğrenilmiştir. E) Abuşka adlı yazar tarafından yazıldığı için esere “Abuşka Lugati” denilmiştir.

Soru 5:

Türklerin en uzun süre kullandığı alfabe aşağıdakilerden hangisidir?

A) Göktürk B) Uygur C) Kril D) Arap E) Latin

Soru 6:

Halvetiye tarikatına mensup bir şairdir. Çeşitli şehirlerde tasavvufi fikirlerini yayma faaliyetlerinde bulunmuş geniş bir taraftar toplamıştır. Aruzla yazdığı şiirlerinde, Nesimi ve Fuzuli’nin, hece ile olan şiirlerinde, Yunus Emre’nin etkisi görülür. Sözü edilen şair aşağıdakilerden hangisidir?

A) Niyazi-i Mısri B) Aziz Mahmud Hüdayi C) Kuloğlu D) Kayıkçı Kul Mustafa E) Benli Ali

Soru 7:

XIX. yüzyıl edebiyatına dair verilenlerden hangisi/hangileri doğrudur? I. Yenileşme hareketlerinin başladığı ve geliştiği bu yüzyılda divan şiiri varlığını sürdürüyor olsa da eski gücünden uzaktır. II. Divan şiiri XIX. yüzyılda sosyal ve siyasal alanlarda Avrupa’dan gelen kavram, anlayış ve edebiyat şekilleri karşısında yapısını korumuştur. III. Batıdan gelen roman ve tiyatro gibi yeni edebî türler yaygınlaşmaya başlamıştır.

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III

Soru 8:

Aşağıdakilerden hangisi, 16.-19. yüzyıllar arasında Osmanlı İmparatorluğu dışındaki Türk yazı dillerinde ağız özelliklerini gösteren Türkçelerden biridir?

A) Kırgız Türkçesi B) Türkmen Türkçesi C) Gagavuz Türkçesi D) Kazak Türkçesi E) Halaç Türkçesi

Soru 9:

Aşağıdaki kelimelerden hangisinde ünsüz düşmesi vardır?

A) Tüfenk B) İgirmi C) Urum D) Issıcak E) Feth

Soru 10:

Aşağıdakilerden hangisi 17. yy. halk şairlerinden biridir?

A) Aziz Mahmud Hüdayi B) Gevheri C) Şeyhülislam Yahya D) Naili E) Latifi

Soru 11:

Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı imlasındaki sorunlardan biri değildir?

A) Arap harfli metinlerde hareke kullanımı B) Arap harflerinden bazılarının birden fazla işaretle karşılanması C) Ünlülerin çoğu kez yazılmaması ya da yazılışlarında bir birlik olmaması D) Türkçenin ünlü, Arapçanın ünsüz ağırlıklı diller olması E) Hece ölçüsü yerine aruz ölçüsünün kullanılması

Soru 12:

Aşağıdaki kelimelerden hangisi dudak uyumuna uymamaktadır?

A) toğru B) örtü C) demir D) erük E) buzağı

Soru 13:

Fuzuli Nabi Baki Hayali Bergamalı Kadri Yukarıdakilerden hangisi XVI. yüzyılda Kanuni Sultan Süleyman’dan teşvikler gören şair, ilim ve sanat öncülerindendir?

A) I ve II B) I ve III C) I, III ve V D) III, IV ve V E) III ve IV

Soru 14:

Aşağıda sırasıyla verilen Osmanlı Türkçesi ve Çağatay Türkçesinde yapılan karşılaştırmalardan hangisi yanlıştır?

A) vir- < bir- B) toprak < tofrak C) adlu < adluk D) esrük < ösrük E) sekiz < sekkiz

Soru 15:

Eski Türkiye Türkçesinde âit, dair, dek, değin, doğru, göre, kadar, nazaran gibi son çekim edatlarından önceki isimlere gelen hâl eki aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yalın B) Yükleme C) Bulunma D) Yönelme E) Ayrılma

Soru 16:

Aşağıdaki eklerden hangisi ettirgenlik ekleri arasında gösterilemez?

A) +dAr B) +Ir C) +GUr D) +(I)t E) +Ur

Soru 17:

Dudak ünsüzlerinin çevresindeki düz ünlüleri yuvarlaklaştırması daha çok alınma kelimelerde görülür. Az sayıda Türkçe kökenli kelimede de yuvarlaklaşma örnekleri vardır. Aşağıdakilerin hangisinde yuvarlaklaşmaya örnek bir kelime vardır?

A) dümbelek B) kese C) fikir D) fişenk E) dövlet

Soru 18:

I. Karacaoğlan II. Gevheri III. Köroğlu IV. Aşık Ömer Yukarıdakilerden hangisi 17. yüzyıl halk edebiyatı şairlerinden biridir?

A) I ve IV B) I, II ve IV C) I, II ve III D) III ve IV E) I ve II

Soru 19:

Aşağıdaki şairlerden hangisi şiirlerinde denizcilikle ilgili terim ve ifadeleri yaygın kullanarak edebi dile yeni bir anlatım gücü, söyleyiş güzelliği ve samimiyet katmıştır?

A) Lami B) Azeri İbrahim Çelebi C) Agehi D) Taşlıcalı Yahya E) Zati

Soru 20:

Türkçenin diğer tarihi dönemlerinde olduğu gibi Eski Türkiye Türkçesinde de en işlek durumda olan isimden fiil türetme eki aşağıdakilerden hangisidir?

A) +Ar- B) +A- C) +lA- D) +dA- E) +(I)K-