Final Sınavı - XVI-XIX. Yüzyıllar Türk Dili

Soru 1:

Aşağıdakilerden hangisinde bağlama grubu bulunmaktadır?

A) Tavla tavla küheylân atlar B) Feryâd figânları evce peyveste oldu. C) Pâdişâhâne zevk u safâ edüp D) Kâh düşerek ve kâh kalkarak ve kâh piyâde olup kar sökerek E) Cümle sağîrü kebîr iki yüz topdur.

Soru 2:

Hangisi Tanzimat devri dil hareketinin önemli isimleri arasında yer almaz?

A) Pertev Paşa B) Münif Paşa C) Kamil Paşa D) Akif Paşa E) Ziya Paşa

Soru 3:

Karma birleşik cümle nedir?

A) Ana cümleye bağlanan iç cümleye sahip birleşik cümle B) İçinde birden çok bağımlı birleşik cümle bulunan cümle C) Yan cümle ana cümleyi şart bakımından açıkladığı cümle D) Öznesi aynı, birden çok yüklemli basit cümle E) Yüklemi isim veya isim soylu bir kelime veya kelime grubu ile ek-fiil olan cümle

Soru 4:

Çağırma, haykırma, kızgınlık, dikkat çekmek ve hitap için kullanılan grup hangisidir?

A) İsnat Grubu B) Edat Grubu C) Sayı Grubu D) U¨nlem Grubu E) Lokatif Grubu

Soru 5:

Aşağıdakilerden hangisiBeddua, Azarlama, Kızma ve Tehdit bildiren ifadelerden değildir?

A) Bu bâbda sâdır olan emrimüŋ icrâsında dakîka fevt eylemeyesin. B) İnşâallah mansûr u muzaffer olup selâmet bulursun C) Ayâ ol günü görem mi ki ol a‘mâ Şemseddîn Muhammed’üŋ meyyit namâzın kılam. D) Benim paşamın kethüdâsı uğuruna iki bin kisem giderse, her çi bâd-âbâd, ben bunu Siyâvuş Kazağa komam. E) Paşamın kethüdâsın hapisden ıtlâk eyle. Yoksa ceddim rûhiyçün seni melâmet ederim,

Soru 6:

Osmanlı Türkçesinde hangi yüzyıldan sonra Batılı kelimeler yazıda görülmeye başlamıştır?

A) XIX. yüzyıl B) XVIII. yüzyıl C) XVII. yüzyıl D) XIV. yüzyıl E) XV. yüzyıl

Soru 7:

XVI.-XIX. yüzyıl Batı Türkçesinin en belirgin sözdizimsel özelliği aşağıdakilerden hangisidir?

A) Birleşik cümle yapılarında söyleyişe şiirsellik kazandırmak amacıyla cümle içi kafiyelerin (seci) kullanılması. B) Sözdiziminin (sentaks), Türkçenin genel sözdizimi yapısı olan özne + tümleç + yüklem dizisi içinde oluşturulması. C) Bağımsız cümlelerin birbirine -up/üp zarf-fiil ekiyle bağlanarak oldukça uzun cümleler şeklinde görünmesi ve Arapça ve Farsça kelimelerden oluşmuş Farsça terkiplerin yazı dilinde çok yaygın olarak kullanılması. D) Bu dönemde devrik cümle yapılarına çok sık rastlanması. E) Türkçede bağımlı yan cümleler yapan Farsça kökenlikiedatının Osmanlıcada hem konuşma dilinde hem de yazı geleneğinde çok geniş bir kullanım alanı olması.

Soru 8:

'Tavla tavla küheylân atlar… ' kelime grubu aşağıdakilerden hangisine örnektir?

A) Aynen Tekrarlar B) Eş Anlamlı Tekrarlar C) Zıt Anlamlı Tekrarlar D) Yakın Anlamlı Tekrarlar E) Bağlama grubu

Soru 9:

Osmanlı Türkçesinde sade üslup aşağıdakilerden hangisinde en çok kullanılmaktadır?

A) Karşılıklı konuşmalarda ve öğütlerde B) Duygusal ifadelerde C) Dini metinlerde D) Tasvirlerde E) Kültürel içerikli metinlerde

Soru 10:

Aşağıdaki kelimelerden hangisi XIX. yüzyıldan sonra batı dillerinden Türkçeye girerek kullanılmaya başlanmıştır?

A) Mahalle B) Temâşâ C) Polis D) Muhâsara E) Gurbet

Soru 11:

'A benim cânım! Hakîrin şerîki karındaşım, cânım' gibi ifadeler Osmanlı Türkçesinde hangi kalıba girer?

A) hitaplar B) selamlaşma C) teşekkür D) beddua E) nasihat

Soru 12:

Türkçe’deki Arapça ve Farsça gramer unsurları hangi yüzyıldan sonra artmaya başlamıştır?

A) Yüzyılın ortaları B) Yüzyılın sonları C) Yüzyılın başları D) Yüzyılın ortaları E) Yüzyılın sonları

Soru 13:

Yan cümleye sahip olmayan tek yüklemli cümleler aşağıdakilerden hangisidir?

A) Basit cümleler B) Devrik Cümle C) Soru Cümlesi D) Bağımsız Birleşik Cümleler E) Bağımlı Birleşik Cümleler

Soru 14:

Leksikoloji hangi kavramı açıklamaz?

A) kelime B) kelime grupları C) morfem birimlerinin anlam özelliklerini D) anlam daralmalarını E) anlam değişmelerini

Soru 15:

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir isim ile fiilden oluşan birleşik fiil örneği bulunur?

A) Cânibdeki dağları serâpâ bâğlardır. B) Ve cümle zîr ü bâlâsında yedi yüz hâne-i muhtasarı vardır. C) Az kaldı kim kal’adan aşağı pertâ ede yazdım. D) Ol gice Sultân Mustafâ dahi merhûm olunmuş bulundu. E) Cân havliyle gerüye nazar etdim.

Soru 16:

Birçok eş anlamlı tekrar grubu Farsçada olduğu gibi u/ü/vu/vü bağlacıyla bağlaç grubu görünüşlü olsa da işlev bakımından hangi grupda yer alır?

A) Aitlik grubu B) Unvan grubu C) Tekrar grubu D) Bağlama grubu E) İyelik grubu

Soru 17:

"Ammâ “El-garîb ke’l-a‘mâ" mefhûmunca ibtidâ seyâhatimiz olup garîbü’d-diyâr olmağıla isimleri ma‘lûmumuz değildir." cümlesindeki koyu renkle belirtilen kısım ne anlama gelir?

A) Çalma kapısını çalarlar kapını B) Gurbette insan kör gibidir C) Layıkını buldu D) İnsaf dinin yarısıdır E) Kanaat sonsuz bir hazinedir

Soru 18:

Yazı dilinde ve kültürlü kişilerin konuşmalarında Arapça ve Farsça ayet, hadis, kelam-ı kibar, deyim veya bunlara telmihte ( hatırlatma ) bulunan ifadelere yer verilir. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ‘ ’Çalma kapısını çalarlar kapını’’ anlamında bir söz kullanılmıştır?

A) Rızâ lokmasına kanâ’at eyle, eline giren mâlı dahi isrâf etme, kanâ’atle geçin, ‘’El kanâ’atü kenzün lâ yüfnâ’’ demişler. B) Gördüm sultânım!’’Aleyhi mâ-yestahıkku’’ lâkin merhamet edüp nicesin âzâd edüp Cenâb-ı Bârî sizin dahi nice müşkil işleriniz âsân ide. C) Bak a cânım hacı baba! Biz sana i’timâd edüp seni sana koduk. Meğer sende insâf yok imiş. ‘’El insâfu nısfu’d-dîn’’ demişler. Bize bu kadarca verdiğin şeyi bu kadar yiğidin kankısına vereyim. D) Ammâ “El-garîb ke’l-a‘mâ” mefhûmunca ibtidâ seyâhatimiz olup garîbü’d- diyâr olmağıla isimleri ma‘lûmumuz değildir. E) Hemân Köprülü ve Kara Sefer paşa ‘’Nicesin Koca Varvar Alî paşa! Bu fenâ dârı gururuna dayanup bizi giriftâr-ı bend-i hicrân eyledin. ‘’Men dakka dukka’’ cihânı idüğün bilmedin mi?

Soru 19:

Türklerin en uzun süreyle kullandıkları alfabe aşağıdakilerden hangisidir?

A) Uygur B) Köktürk C) Arap D) Latin E) Kiril

Soru 20:

“Uyûn-ı enhârları cârî vü revân bir şehrdir” ifadesinde aşağıdakilerden hangisi görülmektedir?

A) Zıt anlamlı tekrar B) Yakın anlamlı tekrar C) Aynen tekrar D) Sıfat tamlaması E) Belirtisiz isim tamlaması