Final Sınavı - XVI-XIX. Yüzyıllar Türk Dili

Soru 1:

Aşağıdaki ifadelerden hangisi diğerlerinden farklıdır?

A) Allah da sizin her işde mu’în ve zahîriniz ola. B) İlâhî beni şerm-i sâr edüp halk mabeyninde yüzüm kara eyleme. C) Ayâ ol günü görem mi ki ol a’mâ Şemseddîn Muhammed’ün meyyit namâzın kılam. D) Hak Te’âlâ sana sıhhat u selâmet vere. E) Habîb-i Hudâ aşkına her işiniz mübârek eyleye.

Soru 2:

Aşağıdakilerden hangisi üçüncü çokluk şahıs istek kipidir?

A) -A+m B) -A+sin C) -A+ O D) -A+Vuz, ‑K (?) E) -A+lAr

Soru 3:

Hangisi Namık Kemal’in mevcut yapıdan Türkçe’ye geçmek için ileri sürdüğü beş öneriden biri değildir?

A) Yeni Türkçe kelimeler oluşturulmalı B) Mevcut gramer kitapları düzeltilmeli C) Yaygın kullanılan kelimeler asli şekillerine tercih edilmeli D) Mevcut eserlerin doğal anlatıma sahip olan makalelerinden tertip edilen ve karşılaştırmalı bir antoloji hazırlanmalı E) Dilimize ait bir belâgat kitabı hazırlanmalı

Soru 4:

Kelime tekrarına dayanan cümle içinde işlev bakımından niteleme sıfatı veya yer, zaman ve tarz zarfları olarak görev yapan tekrar grupları aşağıdakilerden hangisidir?

A) Aynen tekrarlar B) Eş ve yakın anlamlı tekrarlar C) Zıt anlamlı tekrarlar D) Sıfat tekrarlar E) Uzak tekrarlar

Soru 5:

‘İşte bu mâdde içün kimse uşak kullanmayup bakkâldan gazeta, sebz ve et ne alacaksa alır, dostuna söyler, hânesine gelir’’ cümlesindeki hangi kelime, XIX. yüzyıldan itibaren Batı dillerinden Osmanlıca Türkçesine geçmiştir?

A) Bakkâl B) İçün C) Gazeta D) Dost E) Hâne

Soru 6:

S¸inasi’nin açtığı yolda Tanzimat sonrası edebi^ dili asıl işlemeye başlayan kişi kimdir?

A) Abdülhak Hamid B) Ali Suavi^ C) Muallim Naci D) Ahmet Mithat Efendi E) Namık Kemal

Soru 7:

Okuma yazmanın kolaylaşması ve yaygınlaşması konusunu ele alan ilk devlet adamı kimdir?

A) Ahmet Cevdet Paşa B) Fuat Paşa C) Münif Paşa D) Akif Paşa E) Mithat Paşa

Soru 8:

Yüklemi çekimli fiil olan cümlelere ne ad verilir?

A) Devrik cümle B) Sıralı basit cümle C) Basit cümle D) İsim cümlesi E) Fiil cümlesi

Soru 9:

"Osmanlıca eserlerde kimi kelime ve ekler bazen geleneksel Osmanlı yazı dilindeki şekliyle bazen de günlük konuşmada söylendiği şekilde yazılmıştır. Bu çifte söylenişli ve imlalı kelimelerin birisi eski, diğeri ise yeni şekillerdir. Günümüz Türkçesinde birinci şekiller büyük ölçüde kaybolmuştur. " Aşağıdaki seçeneklerden hangisinde verilen eşleşme yukarıdaki açıklamaya göre bakıldığında yanlış olur?

A) Bârgîr - Beygir B) Çârtâk - Çardak C) Tobra - Kobra D) Dürlü - Türlü E) Kimesne - Kimse

Soru 10:

Aşağıdakilerden hangisi din ve devlet büyüklerine hitapta kullanılan ünleme örnektir?

A) Yâ Kayyûm! B) Ey peder! C) Amân ey ümmet-i Muhammed D) Vallahi Sultânım! E) Ay vay Murtazâ

Soru 11:

Aşağıdakilerden hangisi leksikolojinin (sözcükbilim) çalışma sahalarından biri değildir ?

A) Kelimelerin anlam özellikleri B) Kelime gruplarının anlam genişlemeleri C) Kelimelerin anlam genişlemeleri D) Kelime gruplarının anlam değişmeleri E) Kelimelerin kökeninin hangi dile ait olduğu

Soru 12:

Osmanlı Türkçesindeki tiftik < teftik; çivirmek < çevirmek; cendire < cendere örneklerinde görülen ses olayı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Dar ünlünün genişlemesi B) Geniş ünlünün daralması C) Yuvarlak ünlünün düzleşmesi D) Düz ünlünün yuvarlaklaşması E) İkiz ünlünün tekleşmesi

Soru 13:

Aşağıdakilerden hangisi belirtisiz isim tamlamasına bir örnek değildir?

A) Hâlâ eyâlet‐i Kars’da sancak beği tahtıdır. B) Tekfur Sarayı Hammâmı C) Altı kahve dükkânı vardır. D) Bu mahal dahi Kal’acık hâkinde yüz hâneli ve bir câmi’li Etrâk köyidür. E) Gemi direklerin kazıklar kakup bend etdiler

Soru 14:

"Paşaya bir muhabbetnâmeniz ihsân edüp bu ma‘zûllığında mahzûn kalbini dilşâd ve vîrân gönlünü âbâd édün." Cümlesi ne türden bir ifade kalıbındandır?

A) Kutlama B) Kızma C) Nasihat D) Rica E) İmdat

Soru 15:

Osmanlı Türkçesini konu alan dilbilgisi kitaplarının ilki aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bergamalı Kadri’nin Müyessiretü’l-Ulûm B) Abdurrahman Fevzi Efendinin Mikyâsu’l-Lisân Kıstâsu’l-Beyân C) Abdullah Ramiz Pasa’nın Emsile-i Türkiyye’si D) Ali Nazîmâ’nın Muhtasar Lisân-ı Osmânî E) Cevdet Pasa ve Fuad Pasa’nın Medhal-i Kavâ’id

Soru 16:

Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Türkçesinde XIX. yüzyıldan sonra Batılı kelimelerden biri değildir ?

A) kanal B) vapor C) klüb D) bendeniz E) gazeta

Soru 17:

Aşağıdakilerden hangisi yuvarlak ünlülü eklerden biridir?

A) {+CI} isimden isim yapma eki (جى+) B) {-(U)r-} fiilden fiil yapma eki (ور-) C) {+(s)I} teklik 3. şahıs iyelik eki (سى+) D) {+I} yükleme hâli eki (ى+) E) {-IcI} fiilden isim yapma eki (يجى-)

Soru 18:

Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Türkçesinde kullanılan "beddua, azarlama, kızma ve tehdit bildiren ifadeler"den biri değildir?

A) Cenâb-ı Bârî sizin dahi nice müşkil işleriniz âsân éde. B) Bre ak sakalı şimdi kızıl kanda boyanacak. C) Ayâ ol günü görem mi ki ol a‘mânun meyyit namâzın kılam. D) Ceddim rûhiyçün seni melâmet ederim. E) Sizleri cümle kırsa gerekdir.

Soru 19:

Aşağıdaki cümlelerde bulunan birleşik fiillerden hangisi diğerlerinden farklıdır?

A) Cân havliyle gerüye nazar etdim. B) Kürek çekerek ubûr ederdi. C) Azerbaycân hudûdı add olınur. D) Gemi direklerin kazıklar kakup bend etdiler. E) Az kaldı kim kal’adan aşağı pertâ ede yazdım.

Soru 20:

Aşağıdaki önerilerden hangisi Namık Kemal’in “Lisân-ı Osmânînin Edebiyatı Hakkında Bazı Mülâhazâtı Şâmildir” yazısındaki Türkçeye ilişkin önerilerinden biri değildir?

A) Mevcut gramer kitapları düzeltilmelidir. B) Türkçeye mahsus mükemmel bir sözlük hazırlanmalıdır. C) Galat-ı meşhur denilen yaygın kullanılan kelimeler ve ibareler değiştirilmelidir. D) Mevcut eserlerin doğal anlatıma sahip olan makalelerinden tertip edilen ve karşılaştırmalı bir antoloji hazırlanmalıdır. E) Dilimize ait bir belâgat kitabı hazırlanmalıdır.