Seçmeli Ara Sınav - XVI-XIX. Yüzyıllar Türk Dili

Soru 1:

Değişmeye başlayan şekiller ve telaffuz özelliklerinin yansıdığı aşağıdaki çeviri yazılı metinlerden hangisi Latin harfleri ile Fransızca yazılmış ayrıntılı bir gramer kitabıdır?

A) Parigi B) Meninski C) Carbognano D) Binachi E) Viguier

Soru 2:

I. Bağdat ve çevresindeki Türk toplumu içinde doğup büyümüştür. II. Türkçeden başka Arapça ve Farsça eserler de yazmıştır. III. Dili Eski Anadolu Türkçesi ile Azeri şivelerinin birçok özelliğini yansıtır. IV. Türkçe Divan, Leyla vü Mecnun Mesnevisi, Hadikatü's-Süeda ve Şikayetname en bilinen eserlerinden bazılarıdır. Yukarıda tanımlanan şair aşağıdaki seçeneklerden hangisidir?

A) Baki B) Fuzuli C) Nedim D) Hayali E) Zati

Soru 3:

Bütün Türk edebiyatının en güzel yergi şiirlerinden sayılan terkib-i bendi ile tanıdığımız şair kimdir?

A) Bağdatlı Ruhi B) Hayali C) Kara Fazlı D) Hayreti E) Azeri İbrahim Çelebi

Soru 4:

Osmanlı Türkçesinde -(y)A yor(ur) ve -(U)r ekleriyle karşılanan şimdiki zaman için Çağatay Türkçesinde kullanılan ek aşağıdakilerden hangisidir?

A) -(y)A dUr B) -GU C) -(y)IsAr D) -GAlI E) -dIK

Soru 5:

Aşağıdakilerin hangisinde "ünsüz düşmesi" vardır?

A) alçacık B) kıvrık C) sütlaç D) ayrım E) sabretmek

Soru 6:

Aşağıdaki dizelerin hangisinde ötekilerden farklı bir fiilimsi kullanılmıştır?

A) Çoğalır ay aydınlığındaYüzümüze yansıyan sevgi B) Başımız bulutlu geçmişi düşündükYaşanmış yılları yeniden savurarak C) İlk kez oldu bu uzun ayrılıkDaha uğurlarken başladı hasret D) Dalgalar dağıttı çökmüş yüzümüFırtınalar ustura gibi esti E) Sevgi uğruna bu bitmeyen koşuÖlüme karşın bir başına dayanır

Soru 7:

Osmanlı aydınlarından ismi bilinmeyen bir müellifin hazırladığı, Ali Şir Nevai’nin eserlerinde geçen kelimelerin sözlüğü olarak düzenlenen eserin adı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Abuşka Lugati B) Hadîkatü’s-Süedâ C) Şecere-i Terâkime D) Senglah E) Mebâniü’l-Lugat

Soru 8:

Aşağıda Mahtum Kulu’nun şiirlerinin diliyle ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Çağatay Türkçesinde olduğu gibi zamir n’sinin kullanılmadığı örnekler (yanıda) yanında, Oğuzcadaki gibi kullanıldığı örnekler (dagında) de vardır. B) İsimlerin olumsuz çekimi yapılırken yalnızca Çağatay Türkçesindeki “imes” kelimesi kullanılmıştır, Oğuzcadaki “degil” kelimesi hiçbir zaman kullanılmamıştır. C) Yönelme hâli eki, hem Çağatay Türkçesindeki gibi +GA şekliyle (kimge), hem de Oğuzcadaki gibi +(y)A şekliyle (derde) kullanılmıştır. D) Mahtum Kulu’nda Çağataycadaki gibi hem -GAn eki (bargan) hem de Oğuzcadaki şekliyle –(y)An (bükülen) eki kullanılmıştır. E) Mahtum Kulu’nun şiirlerinde hem bol- (bolmasa) hem de ol- (olsun) şekilleri geçer.

Soru 9:

Şemsettin Sami’nin; Fransızcadan Türkçeye sözlük olarak çevrilen, 6 ciltlik ansiklopedik bir çalışma olan, Türkçeden Türkçeye sözlük olarak çevrilen eserlerinin ismi aşağıdakilerden hangisinde doğru sıralamayla verilmiştir?

A) Kamus-ı Fransevi,Tercüman-ı Hakikat,Harabat B) Terkib-i Bend,Harabat,Tercih-i Bend C) Kamus-ı Fransevi,Terkib-i Bend,Tercih-i Bend D) Kamus-ı Fransevi,Kamusü’l-Alam,Kamus-ı Türki E) Kamus-ı Türki,Kamusü’l-Alam,Kamus-ı Fransevi

Soru 10:

XVI. yüzyılın en önemli tekke şairidir. Birçok şiiri batıni görüşlere sahip Türkmen gruplar arasında çok ünlenmiştir. Meşhur “ağaçdandur” redifli ilahinin sahibidir. Yukarıda özellikleri belirtilen sanatçı kimdir?

A) Pir Sultan Abdal B) Köroğlu C) Ahdi D) Şeyhülislam Yahya E) Naili

Soru 11:

Türk edebiyatının en sert hicivlerini yazan kişilik olarak bilinen 17. yy. şairi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Nef'i B) Nabi C) Sabit D) Neşati E) Şeyhülislam Yahya

Soru 12:

Arap harfli imlada dil uyumu neye göre tespit edilmektedir?

A) Arapçada kısa söylenen ünlülere göre B) Türkçedeki ünsüzlerin çıkış noktalarına göre C) Düz ünlülü eklerin dudak uyumuna göre D) Artlık ve önlük özelliği taşıyan harflere göre E) İmla ve telaffuz arasındaki farklılığa göre

Soru 13:

Aşağıdaki yazarlardan hangisi süslü nesri kullanmamıştır?

A) Ahdi B) Âşık Çelebi C) Hoca Saadettin D) Latifi E) Mehmet Ali

Soru 14:

Aşağıdakilerden hangisinde "isimden isim yapan yapım eki" vardır?

A) gözcü B) bilim C) atak D) görgü E) bitirmek

Soru 15:

Aşağıdakilerden hangisi dönüşlülük eki almıştır?

A) incin- B) açıl- C) görül- D) iliş- E) söğüş-

Soru 16:

Hangisi XVII. yüzyıl Türk dili ve edebiyatının önde gelen şairlerinden değildir?

A) Nef’i B) Nabi C) Şeyhülislam Yahya D) Sabit E) Pir Sultan Abdal

Soru 17:

Aşağıdakilerden hangisi süslü nesrin özelliklerinden biri değildir?

A) Konuşma dilinde kullanılmayan birçok Arapça ve Farsça sözcük ve tamlamalar kullanılmıştır. B) Osmanlı aydınlarının geniş okuyucu kitlelerini düşünerek kaleme aldıkları konuşma dili özelliklerine yakın, külfetsiz nesir üslubudur. C) Cümleler birbirine secilerle ve edatlarla bağlanarak uzatılmış ve konunun ana fikrini anlamak zorlaşmıştır. D) Sık sık tarihi olaylara ve şahsiyetlere telmihte bulunulmuş, soyut ve karmaşık teşbih, istiare ve mecazlar kullanılmıştır. E) Arapça ve Farsça sözcükler sık sık üçlü, dörtlü hatta beşli Farsça terkipler içinde kullanılmıştır.

Soru 18:

Aşağıdakilerden hangisi Şibani Muhammed Han’a ait bir eserdir?

A) Bahru’l-Hudâ B) Risale-i Vâlidiyye. C) Mübeyyen Der-Fıkh D) Aruz Risalesi E) Bozdogan Destanı

Soru 19:

XIII-XV. yüzyıllarda Kıpçak Türkçesi özellikleri de bulunan önemli metinler yazılmasına rağmen XVI. yüzyıldan sonra Kıpçakça eser yazımının kesintiye uğramasının nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

A) Matbaalarda Arap harfleriyle eserlerin basılması B) Siyasi ve kültürel ortamdaki değişiklikler C) Rus eserlerin tercümelerinin yapılması D) Osmanlı’da ve Orta Asya’da görülen millileşme akımları E) Türkistan menşeli eserlerin artış göstermesi

Soru 20:

Türk edebiyatı ve kültürünün merkezi bu dönemde neresidir?

A) İstanbul B) Bağdat C) Bursa D) Edirne E) Kütahya