Final Sınavı - Genel Dilbilim 2

Soru 1:

Aşağıdaki bağlam ve konuşucuya göre sözcelerin hangisi büyük olasılıkla mutsuzdur/mutsuz olacaktır?

A) Mahkeme salonundaki hakim sanığa:Seni 10 yıl hapis cezasına mahkum ediyorum. B) Bir nikâh memuru yolda gördüğü iki arkadaşına ayaküstü:Sizi karı koca ilan ediyorum. C) Niyetinde samimi olan bir arkadaş:Söz veriyorum bana verdiğin borcu yarın ödeyeceğim. D) Davet için hazırlık yapan ev sahibi çok sevdiği arkadaşına:Yarın mutlaka gel bak, çok hazırlandım. E) Kendisine kötü davranan birisi sevgilisine:Bu şeklide davranmaya devam edersen ilişkimiz biter.

Soru 2:

Anadili konuşucusunun zihninde biçimlendirilen bir tümcenin konuşma eyleminin nesnesi olmasına yani sessel biçime bürünmesine ne ad verilir?

A) Sözcük B) Sözce C) Tümce D) Tümleç E) İyi biçimlendirilmişlik

Soru 3:

Aşağıdakilerden hangisi konuşma aktarımı biçimlerinden biri değildir ?

A) Anlatı Aktarımı B) Sözeylem anlatı aktarımı C) Dolaylı konuşma aktarımı D) Dolaysız anlatı aktarımı E) Bağımsız dolaylı konuşma aktarımı

Soru 4:

Aşağıdakilerden hangisi kaba olarak nitelendirilebilir?

A) Yaşasın! İkimiz de sınavı kazandık. Hadi bunu kutlayalım. B) Hem sen, hem de ben sınavı kazandık. Oysa sen benim kadar çalışmamıştın bile. Haksızlık bu! Yoksa torpilin mi vardı? C) Biliyor musun? Ben sınavı kazandım. D) Sen sınava geç kaldın ama yine de kazandın.Tebrikler. E) Hem sen, hem de ben sınavı kazandık. Zaten ikimiz de çok çalışmıştık. Tebrikler.

Soru 5:

Aşağıdakilerden hangisi iletinin ele alınma yollarından değildir?

A) Alıntılama B) Yeniden dile getirme C) Anlatı D) Yansıtma E) Kurmaca

Soru 6:

Austin’ine göre bir sözce ile eylem ya da söz verilen iş gerçekleştirilmediyse o sözce hangi durumda olur?

A) Çelişkili B) Dengesiz C) Alaylı D) Mutsuz E) Nötr

Soru 7:

Yanlış olduğuna inandığınız bir şeyi söylemeyin. Yeterince kanıtınız olmadan bir şey söylemeyin. Yukarıdaki açıklamalar Grice'ın hangi ilkesine yöneliktir?

A) Nitelik İlkesi B) Nicelik İlkesi C) Tarz İlkesi D) Bağıntı İlkesi E) Sezdirim İlkesi

Soru 8:

Her metnin, iletişimin doğası gereği üreticisi tarafından bağlaşık ve tutarlı bir bütün olarak oluşturulması gereğine işaret eden kullanıcı merkezli metinsellik ölçütü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Durumsallık B) Kabuledilebilirlik C) Bilgisellik D) Amaçlılık E) Metinlerarası ilişki

Soru 9:

I. Soyut bir olgudur. II. Dilin etkileşimsel boyutuyla ele alınışıyla ilişkilenir. III. Konuşucu, yazar ve dinleyici, okur incelemenin dışında tutulamaz. Yukarıdaki ifadelerden hangisi/hangileri söylem özellikleri arasında sayılabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) II ve III E) Hepsi

Soru 10:

Türkçede anadili konuşucusunun [u], [b], [u] ve [t] seslerinden oluşan ses dizisinin (‘ubut’), Türkçenin bir sözcüğü olmadığını bilmesinin nedeni nedir?

A) Tümcelerin anlamlı olup olmadığını bilmesi B) Tümcenin birden fazla anlamı olabileceğini bilmesi C) Sözcüğün birden fazla anlam taşıyabileceğini bilmesi D) Sözcüklerin anlamlı olup olmadığını bilmesi E) İki ayrı sözcüğün tek bir anlamı yansıtabileceğini bilmesi

Soru 11:

Aşağıdaki ad tümceciklerinden hangisinde denetleme ADILı vardır?

A) Sınavın test olması için talepte bulunduk. B) Sınavın test olacağı duyuruldu. C) Sınavın test olacağını duyduk. D) Sınavların test olması önerisi kabul edildi. E) Sınavı test yapmak istedi.

Soru 12:

Aşağıdakilerden hangisi Werlich'in söylem sınıflamasında temel söylem türlerinde nesnellik değişkenlerindendir?

A) Eleştiri B) Deneme C) Günlük kişisel öyküler D) Kurallar, talimatlar, yasalar E) İzlenimsel betimleme

Soru 13:

Aşağıdakilerden hangisi cömertlik ilkesine uygundur?

A) Bize yemeğe buyrun B) Size yemeğe gelelim C) Daha dikkatli olmalısın D) Çok lezzetli bir yemek yapmışsın E) Lütfen bu küçük hediyeyi kabul edin

Soru 14:

Aşağıdakilerden hangisi ilişkilendirilmiş gönderim bağıntısına örnektir?

A) Arkadaşım ve ben, sonunda karar verdik. Yarın sabah tatile çıkıyoruz. B) Mert 3 yaşına basmıştı. Babası üzerine titriyordu. C) Hırsız suçüstü yakalandı. Söylediği yalana kendi de inanmıyordu. D) Füsun suskundu. Konuşmalara hiç katılmadı. E) Mehmet ilk kez uçağa biniyordu. Karmaşık duygular içindeydi.

Soru 15:

“Bir ağaç ormanda var” Yukarıdaki sözcedeki sorun aşağıdakilerden hangisidir?

A) Sözcenin konusu bulunmamaktadır. B) İletişim değeri yüksek olan yeni bilgi, bilgiselliği zayıf ögeden önce sıralanmıştır. C) Sözcüklerin yapısında sorun var. D) İletişim değeri olan bir öge yoktur. E) İletişim değeri yüksek olan yeni bilgi bilgiselliği zayıf ögeden sonra sıralanmıştır.

Soru 16:

“Tam pencereme yakın bir dut ağacı vardı. Ay ışığı dut yapraklarından süzülür, odaya pâre pâre dökülürdü. Aşağı yukarı yaz kış pencereyi açık bırakırdım. Ne serin, ne tuhaf rüzgârlar eserdi. Vapurlarda da çalıştığım için, rüzgârların kokularından lodos, poyraz, karayel, günbatımı diye tefrik eder, tanırdım. Ne rüzgârlar battaniyemin üzerinden acayip birer rüya gibi gelip geçtiler. Uykum çok hafiftir. Sabaha yakındı. Dışarıdan bir gürültü geliyordu. Adeta dut ağacında birisi vardı. Korkmuşum ki, kalkamadım, bağıramadım. Tam bu sırada da pencerede bir hayal belirdi. O’ydu, yavaşça pencereden sıyrıldı. Benim önümden geçerken, gözleri mi kapadım, dolapları karıştırdı. İstişeri uzun müddet alan taran etti. Sesimi çıkarmadım. Doğrusu bu cesarete karşı bütün malı alıp gitseydi, sesimi çıkarmayacaktım.(Sait Faik Abasıyanık)” Yukarıdaki metin ne tür bir söylem içermektedir?

A) Betimleyici söylem B) Açıklayıcı söylem C) Savlayıcı söylem D) Anlatısal söylem E) Öğretici bilgilendirici söylem

Soru 17:

Aşağıdakilerden hangisi başarılı bir iletişimin gerçekleşmesi için gereken koşullardan biridir?

A) Eski ve yeni bilginin dengeli olarak düzenlenmesi B) Konuşucunun önceki sözcelerle ilişki kurmak adına bilinen bilgiyi tekrarlaması C) Konuşucunun bir önermeyi kendi bilişsel bağlamına en uygun biçimde şekillendirmesi D) Konuşucunun tümce yapısını dinleyicinin bilgisini güncellenmeye fırsat vermeden uyarlaması E) Her yeni sözcenin söylem bağlamındaki önceki sözcelerden bağımsız olarak yeni bilgi sunması

Soru 18:

Duydum. Kimseyle konuşmuyormuşsun… Yukarıdaki sözce hangi türde bir tanıttır?

A) Dolaylı tanıt- aktarım- belirsiz B) Dolaylı tanıt- aktarım- folklorik C) Dolaylı tanıt- çıkarım- eşsürmeli D) Dolaylı tanıt- çıkarım- artsürmeli E) Dolaylı tanıt- çıkarım- akla vurma

Soru 19:

Fatma, “ne telefonum ne de bilgisayarım var” dedi. Yukarıdaki sözcede hakim ses, aşağıdakilerden hangisidir?

A) Anlatıcı sesi B) Belirli diğerleri C) Belirsiz diğerleri D) Topluluk E) Belirlenemez özellikteki diğerleri

Soru 20:

“Mis gibi toprak kokuyor. Yağmur yağmış.” dolaylı tanıtında ne tür bir çıkarım kullanılmıştır?

A) Artsüremli çıkarım B) Belirsiz C) Eşsüremli çıkarım D) Akla vurma E) Hissedilmiş