Seçmeli Ara Sınav - Genel Dilbilim 2

Soru 1:

Hangi şıkta sürerlik anlamı içeren bir belirteç tümcesi vardır?

A) C¸ayları içip içip uykumu kaçırdım. B) Çayları içmesem uykum kaçmazdı. C) Çayları içer içmez uykum kaçtı. D) Çayımı içip gazatemi okudum. E) Çaya gelince, o da uyku kaçırırmış.

Soru 2:

Aşağıdaki tümcelerden hangisi yüklemi SÖ olan koşaç içerir?

A) Haydi eve gidelim. B) Onur gelmek istiyor. C) Evim denize karşı. D) Bu fikir harika. E) Flamingo bir kuş.

Soru 3:

Aşağıdaki tümcelerden hangisinde dolaylı aktarım vardır?

A) Sedat Mehmet’in ev aldığını söyledi. B) Sedat Mehmet’in ev aldığını zannetti. C) Sedat Mehmet’i ev almaya zorladı. D) Sedat Mehmet’in ev almasına mutlu oldu. E) Sedat Mehmet’in ev aldığını fark etti.

Soru 4:

Aşağıdaki tümcelerin hangisinde bir çelişki söz konusudur?

A) Dünkü kitabı severek okudu. B) Sınavda kağıdını teslim etmedi. C) Ders boyunca gözlerime bakmadı. D) Mendilini sallayarak halay çekti. E) Dün defter almadı ama mavi bir defter aldı.

Soru 5:

Seçeneklerden hangisinde araç gösteren İÖ belirtecisimsi vardır?

A) Ahmet Nermin ile dans ediyor. B) Ben kapıyı anahtarla açtım. C) Adana’ya endişeyle gittim. D) Deniz mutlulukla gülümsedi. E) Seyirciler coşkuyla alkışlıyorlardı.

Soru 6:

Aşağıdakilerden hangisi geleneksel dilbilgisindeki yüklemi tanımlar?

A) Yüklem, tümcede eylem belirten ve genelde en sonda yer alan sözcüktür. B) Yüklem, her zaman evrensel olarak bir eylem içerir. C) Yüklem, tümcede özneyi çıkardıktan sonar geri kalan bölümdür. D) Yüklem, tümcede tipik olarak ‘ne yaptı?’ sorusuna yanıt veren bölümdür. E) Yapısal olarak yüklemler temelde Eylem Öbekleridir.

Soru 7:

Başsız ortaçlara ilişkin olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A) Çoğul eki almazlar. B) Durum eki almazlar. C) Niteledikleri bir ad vardır. D) Atfettikleri nitelik önemsizidir. E) Baş ad belirginse kullanılırlar.

Soru 8:

Aşağıdakilerden hangisi birleşik tümcedir?

A) Arkadaşlarının henüz ödevi bitirmediğini söyledi. B) Ahmet ödevini bitirdi ve arkadaşlarının yanına gitti. C) Ayşe Ahmet’in ödevi bitirdiğini tahmin etti. D) Ahmet Ayşe’ye ödevi bitirip bitirmediğini sordu. E) Ahmet arkadaşlarıyla dışarı çıkmak için ödevini erkenden bitirdi.

Soru 9:

Hint-Avrupa dillerinde yan tümcecik oluşturmak için hangi sözcük gruplarından birinin yalın tümcenin başına yerleştirilmesi gerekir?

A) Özne B) Yüklem C) Tümleyici D) Dolaysız nesne E) Dolaylı nesne

Soru 10:

Aşağıdakilerden hangisinde tarz gösteren belirteç tümceciği vardır?

A) Yağmur yağarsa piknik iptal. B) Yağmur durmaksızın yağıyor. C) Yağmur yağarken pencereden batık. D) Yağmur yağmadan önce işimizi bitirelim. E) Yağmur yağar yağmaz içeri kaçtık.

Soru 11:

Aşağıdakilerden hangisi betimsel bir anlam taşıyan ama gönderimi olmayan dilsel ifadelerdendir?

A) Kimse B) İnsan C) Çocuk D) Venüs E) Cem

Soru 12:

Aşağıdaki tümcelerin hangisinde artık adıl alan ortaçlı bir yapı vardır?

A) Beni sevdiğini söyledi. B) Herkesin başını döndürdü. C) Çiçekler de hayvanlar da özeldir. D) Ben de sana katılıyorum diyerek onay verdi. E) Kendisine göre doğru olanı yapan haklı olur.

Soru 13:

Hangi tümcede ADIL vardır?

A) Müdür tüm çalışanların maaşına zam yapacağını söyledi. B) Ben bu hafta sonu erken kalkmak istemiyorum. C) Kapıdaki adamın kim olduğunu anlayamadık. D) Bugün yeğenimin karnesinin çok iyi olduğunu öğrendim. E) Öğretmenin dersi akıcı işleyişi öğrencilerin hoşuna gitti.

Soru 14:

Aşağıdaki sözcük gruplarından hangisi eş anlamlı değildir?

A) Deprem-zelzele B) Deneyim-tecrübe C) Kaygı-endişe D) Yargıç-hakim E) Yaşlı-genç

Soru 15:

Aşağıdakilerden hangisi tümleci eklentiden ayıran bir özelliktir?

A) Cümleden atılırsa yapı kuralsız olur. B) Baş ve eklenti arasında yönetilen–yöneten ilişkisi yoktur. C) Başın sözcük kütüğündeki zorunluluklar tarafından seçilen bir öge değildir. D) Cümleden atıldığında anlam değişikliğine yol açmaz. E) Cümleden atılabilir; öge kuralsız olmaz.

Soru 16:

‘Geçen sene kaldığım dersten bu sene yüksek bir not alarak geçtim’ şeklinde verilen cümle için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

A) Eşadıllık gösteren bir sözcük vardır. B) Bu cümlede ad aktarması yapılmıştır. C) Eğretileme yapılmış bir sözcük bulunmaktadır. D) Basit karşıtanlamlı iki sözcük vardır. E) Eşanlamlı iki sözcük vardır.

Soru 17:

I. Anadili konuşucuları iki ayrı sözcüğün tek bir anlamı yansıtabileceğini bilirler. II. Anadili konuşucuları tümcelerin anlamsal karşıtlık ilişkisi içinde olup olmadığına dair sezgilere sahiptirler. III. Anadili konuşucuları gözlemlenebilir dünyada var olmayan nesneleri barındıran tümceleri anlama yetisine sahiptir. IV. Anadil konuşucularının tümcesel anlam bilgisi, sözcüklere ilişkin anlam bilgisinden daha kapsamlıdır. Yukarıdaki ifadelerden hangileri doğrudur?

A) I ve II B) I, II ve III C) I, II ve IV D) II, III ve IV E) I, II, III ve IV

Soru 18:

'Kız arkadaşını yemek yerken düşündü' tümcesi birden fazla anlam aktarabilir (örn. kız yemek yiyen arkadaşını düşündü, bir erkek kendisi yemek yerken kız arkadaşını düşündü, …). Anadili konuşucularının böyle bir tümceyi doğru koşullarda ilgili anlamda sorunsuz anlayabilmeleri hangi bilgiye sahip olmalarından kaynaklanır?

A) Çokanlamlılık B) Anlambulanıklığı C) Anlamsal karşıtlık D) Anlambilim kuramları E) Biçimbilim

Soru 19:

Bir tümcenin savladığı önerme dışında kalan ama yine o tümcenin üzerine inşa edildiği diğer önermelere ne ad verilir?

A) Önvarsayım B) Gerektirim C) Çelişki D) Sıfat E) Adıl

Soru 20:

Diller arasında farklı söz dizimleri de olsa çeviri yapılmasına olanak sağlayan aşağıdakilerden hangisidir?

A) Aynı sözceleri farklı kodlamak B) Farklı önermeleri dile dökmek C) Aynı tümceleri biçimlendirmek D) Farklı sözceler oluşturmak E) Aynı önermeyi kodlamak