Final Sınavı - Genel Dilbilim 2

Soru 1:

Aşağıdaki sözcüklerden hangisi bireylerde farklı duygusal çağrışımlar yaratmaz?

A) Doğum B) Ölüm C) Başarı D) Mutluluk E) Sergi

Soru 2:

Türkçede yan tümcecik oluşturma süreci düşünüldüğünde aşağıdaki tümcede kullanılan eklenti yan tümceciği için seçeneklerden hangisi doğru olur? Annesi çocuk eve girer girmez hemen ellerini yıkamasını söyledi.

A) Tümleyici yoluyla oluşturulmuştur. B) Eylemi zaman-görünüş-kiplik taşır. C) Eylemi özne-yüklem uyumu taşır. D) Öznesi yalın durumdadır. E) Öznesi tamlayan durumdadır.

Soru 3:

Konuşucular, konuşmanın hedef ve kapsamı doğrultusunda doğru olduklarına inandıkları bilgiyi verdikleri, konuşucunun niyetine bağlı olan ilke aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bağıntı ilkesi B) Tarz ilkesi C) Nicelik ilkesi D) Sezdirim ilkesi E) Nitelik ilkesi

Soru 4:

Aşağıdakilerden hangisi metinleştirme ölçütlerindendir?

A) Amaçlılık / durumsallık B) Açıklik / kapalılık C) Sanatsallık / zanaatsallık D) Açıklanabilirlik / bilinmezlik E) Tümce sayısı / Sözcük sayısı

Soru 5:

"Yaa işte böyle! Ben anlattım. Hadi biraz da sen anlat." Verilen örnek anlatı metinlerinin hangi kurucu öğesine aittir?

A) Açımlayıcılar B) Bitiş C) Bağıntılayıcılar D) Karşılaştırıcılar E) Yönlendirme

Soru 6:

"Hem anlatılan olayların yeri, zamanı ve gerçekleşme koşulları hem de anlatıda geçen kişilerin kimlikleri ve davranış biçimleri hakkındaki bilgileri içerir." Verilen tanım anlatı metninin hangi kurucu öğesine aittir?

A) Özet B) Yönlendirme C) Değerlendirme D) Karmaşık olay dizisi E) Güçlendiriciler

Soru 7:

‘balık’ ses dizisinin günümüz Türkçesinde karşıladığı kavram (‘omurgalılardan, suda yaşayan, solungaçla nefes alan ve yumurtadan üreyen hayvanların genel adı’), Orhun Yazıtlarında karşımıza çıkan ‘balık’ (Kültigin, Doğu 12) ses dizisinden bambaşka bir kavrama göndermede bulunur (‘şehir’). Bu iki sözcüğün birbirinden türediğini ya da birbiriyle anlamsal bir ilişki içinde olduğunu gösteren bir kanıt yoktur. BU durum aşağıdakilerden hangisi ile ilgilidir?

A) Eşadlılık B) Eşanlamlılık C) Benzetmeler D) Ad Aktarmaları E) Karşıtanlamlılık

Soru 8:

Ben, sen, odadaki duvarda asılı tablo, içinde bulunduğumuz yıl, dün gibi konuşucu ve dinleyici olarak kullandığımız adıllara ne ad verilir?

A) Yepyeni bilgi B) Kullanılmamış yeni bilgi C) Çıkarımsal bilgi D) Söylemsel eski bilgi E) Durumsal eski bilgi

Soru 9:

Bir sözcenin içinde yer aldığı dilbilimsel unsurlar ile sözcenin üretilmesi, anlaşılması ve çözümlenmesinde rol oynayan bilişsel, durumsal ve toplumsal-kültürel unsurlar olarak tanımlanan kavram aşağıdakilerden hangisidir?

A) Sözce B) Bağlam C) Anlambilim D) Tümce E) Önerme

Soru 10:

“Sabah okula gittim erkenden. Çok işim vardı. Yetiştirmem gereken bir yazı var da.. Neyse.. Çalışmaya dalmışım. Olan biten hiçbir şeyin farkında değilim. Bir telefon çaldı. Tok ve efendi bir ses... Avukatmış kendisi... Ve... Ben de size ait bir şey var demez mi, o telefondaki ses... Gelip alabilirsiniz. İzmir caddesinde bürom diyerek ekledi”. Yukarıdaki metin, metin yapısındaki hangi özelliği yansıtmaktadır?

A) Özet B) Bitiş C) Karmaşık olaylar D) Yönlendirme E) Oluş sırası

Soru 11:

I. Sözeylem anlatı aktarımı II. Bağımsız konuşma aktarımı III. Bağımsız dolaylı konuşma aktarımı Yukarıdaki ifadelerden hangisi dil aktarım biçimleri arasında sayılır?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) II ve III E) Hepsi

Soru 12:

Aşağıdaki metinsellik ölçütlerinden hangisi metin merkezli ölçütlerden biridir?

A) Amaçlılık B) Durumsallık C) Bağlaşıklık D) Kabuledilebilirlik E) Bilgisellik

Soru 13:

Aşağıdakilerden hangisinde adıl gizli özne olarak kullanılmıştır?

A) Biz bir kitap okuduk. B) Onu çok beğendik. C) Kim geldi? D) Onlar çok çalıştı. E) Nasıl yaptın?

Soru 14:

Gösterge kuramı aşağıdakilerden hangisi tarafından ortaya atılmıştır?

A) Aristo B) Locke C) Chomsky D) Saussure E) Platon

Soru 15:

Metinde metin türünün gerektirdiği bakış açısı kullanılır. Öznel bakış açısının mı nesnel bakış açısının mı temel alınacağı metin türüne göre belirginleşir. Buradan hareketle, "bir bilgiyi olgusal olarak sunma" hangi bakış açısına girer?

A) Soyutluk B) Nesnellik C) Semboliklik D) Kurmaca E) İsteksellik

Soru 16:

Aşağıdakilerden hangisinde özne bir ad tümceciğinin ad tamamlayıcısı olarak kullanılmasını örneklendirir?

A) Öğretmen olmak isteyen insanlar kendilerini çok geliştirmeli. B) Aile olmanın büyük emek istediği gerçeği herkesi korkutur. C) Bazı gerçekler insanları korkutmasa da çok düşündürür. D) Kimler öğretmen olmak ister? E) Öğretmen olmak isteyen kim?

Soru 17:

Aşağıdakilerden hangisi metinsellik ölçütlerinden biridir?

A) Metinsellik B) Dilbilgisellik C) Tipiklik D) Sözcüksellik E) Görsellik

Soru 18:

Bir yolda bir çukur olduğunu düşünelim. Ali, yoldan geçen adama “Dikkat edin! Önünüzde çukur var” der. Adam da onun uyarısını dikkate alıp yolun kenarından geçerek çukura düşmekten kurtulur. Bu olayda adamın Ali’nin uyarısını dikkate alması aşağıdakilerden hangisidir?

A) Edimsöz eylemi B) Etkisöz eylemi C) Düzsöz eylemi D) Dolaysız söz eylemi E) Dolaylı söz eylemi

Soru 19:

Aşağıdakilerden hangisi dil aktarım boyutlarından biri değildir?

A) Ses B) İleti C) İşaret D) Özet E) Tutum

Soru 20:

Aşağıdaki tümcelerden hangisi genişletici ortaç içerir?

A) Dün aldığım laleler umduğumdan çok pahalıydı. B) Osmanlı’nın tutkusu olan lale bir devre adını vermiştir. C) Anneme aldığım laleler uzun süre çok canlı kaldı. D) Bahçeye diktiğim laleler kısa zamanda çok büyüdü. E) Topladığım laleleri odalardaki vazolara yerleştirdim.