Seçmeli Ara Sınav - Genel Dilbilim 2

Soru 1:

Aşağıdakilerden hangisinin önerme ile ilgili doğru bir ifade olduğu söylenemez?

A) Zihin üstü kavramdır. B) Evrenseldir. C) Tek tek dillere özgü değildir. D) Düşüncelerle birebir aynı şeydir. E) Bilişsel bir olguya gönderimde bulunur.

Soru 2:

Öznelerin hangi anlamsal rollerde bulunabileceğine baktıktan sonra özneyi belirlemek için kullanılabilecek ölçütleri sıralayabiliriz: Adın yalın durumu, Kim/Ne soru sözcükleri, Özne-Eylem uyumu, Gizli Özne, Özne olarak adıl kullanımı. Bu bağlamda “Ben geldi.” tümcesi bu ölçütlerden hangisi ile ilgilidir?

A) Gizli Özne B) Adın yalın durumu C) Özne-Eylem uyumu D) Kim/Ne soru sözcükleri E) Özne olarak adıl kullanımı

Soru 3:

Sözdizim açısından öbekler ve ögeler ele alındığında aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Tümleç, baş tarafından sözlükçedekiözelliklerinden dolayı seçilen bir ögedir. B) Baş, tümlecine ad durumu verir, yani onu yönetir. C) Tümleç atılırsa yapı ya kuralsız olur; ya da anlam tümüyle değişir. D) Eklenti, başın sözcük kütüğündeki zorunluluklar tarafından seçilen bir öge değildir. E) Baş ve eklenti arasında yönetilen –yöneten ilişkisi vardır.

Soru 4:

Bilişsel bir olguya gönderimde bulunan ve düşünmek için kullandığımız soyut parçalara ne ad verilir?

A) Sözcük B) Sözce C) Tümce D) Önerme E) Düşünce

Soru 5:

'[ İmparator Justinianos tarafından yaptırılmış olan ] Ayasofya İstanbul’un en ilgi çeken yapılarından birisidir.' tümcesinde, köşeli ayraç içindeki tümceciğin türü nedir?

A) Başsız ortaç B) Devinim tümceciği C) Kısıtlayıcı ortaç D) Belirteç tümceciği E) Genişletici ortaç

Soru 6:

Aşağıdaki tümcelerin hangisinde benzetme yoktur?

A) Çakı gibi bir askerdi. B) Süt gibi bembeyazdı. C) Sakız gibi koluna yapıştı. D) Bebek gibi ağlıyordu. E) Zehir gibi biberi yedi.

Soru 7:

Karşıtlık ilişkisi içindeki olumlu kutbu temsil eden sözcüğün olumsuz kutuptaki sözcüğü sezdirmek zorunda olmadığı karşıtanlamlılık türü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bütünleyici Karşıtanlamlılık B) Basit Karşıtanlamlılık C) Derecelendirilebilen Karşıtanlamlılık D) Ters Yönlü Karşıtanlamlılık E) İşteş/İlişkisel Karşıtanlamlılık

Soru 8:

‘Küstahlaşmadıkça herkese her soruyu sorabilirsin.’ tümcesindeki belirteç tümceciğin taşıdığı anlam aşağıdakilerden hangisidir?

A) Öncelik B) Eşzamanlılık C) Sürerlik D) Koşul E) Tarz

Soru 9:

Aşağıdaki notasyonlardan hangisi geçişli bir eylemin gönderimini ifade eder?

A) [düş- == {Pelin, Hasan, Aydın, …} B) [oku- == {{Sibel, dergi}, {Selim, roman}, {Nalan, gazete}, …} C) [koş- == {x: x koşmakta olan bireylerin kümesinin bir üyesi} D) [bak-== E) [ağla- == {x, y: x bir birey ve y ağlamak ve x ağladı xy}

Soru 10:

Aşağıdakilerden hangisi tasarımlar-imgeler ya da çağrışımlar ile ilgili doğru bir ifadedir?

A) İki sözcüğün bir anlamsal ilişki kurduğudurumlarda ortaya çıkar. B) Diğer sözcükle eşanlamlı olması gerekir. C) Diğer sözcükle karşıt anlamlı olması gerekir. D) Sözcükler duygusal bir boyut barındırır. E) Her kişide yarattığı duygusal çağrışımlar aynıdır.

Soru 11:

Tavuk, horoz, inek, boğa gibi sözcükler ‘hayvan’ başlığı altında toplayabileceğimiz ortak bir anlam taşır. Daha teknik bir dille, tüm bu sözcüklerin ortak özelliğinin HAYVAN olduğunu söyleyelim. Ortak HAYVAN özelliğinden başka mesela tavuk ve inek sözcüklerinin DİŞİL olma özelliği açısından ortak oldukları ve horoz ve boğa sözcüklerinin de ERİL olma özelliği açısından ortak oldukları söylenebilir. Bunu aşağıdaki kuramlardan hangisi ile açıklayabiliriz?

A) İçsellik Kuramı B) Gösterge Kuramı C) Anlamsal Ağlar Kuramı D) Gönderimsellik Kuramı E) Anlamsal Özellikler Kuramı

Soru 12:

Aşağıdakilerden hangisinde devinim tümceciği vardır?

A) Yolcular polise şoförün uyuduğunu söylediler. B) Düzenli olarak ödevlerini yapmanı rica ediyorum. C) Her sabah annesine özenle kahvaltı hazırlayışı övgüye değer. D) Sebze fiyatlarında yeni bir düzenleme yapacaklarını duyurdular. E) Emniyet kemerini bağlamadığın dikkatimi çekti.

Soru 13:

“Masamın canı çay çekmiş.” tümcesi neden anlamsal olarak garip diye nitelendirilir?

A) Yanlış kelime kullanımından. B) Masa sözcüğünün anlamsal özelliğinden. C) Mantık hatasından. D) Devrik cümle olduğundan. E) Cümlenin öğelerinden.

Soru 14:

Fransızca - İngilizce abajur < ‘abat-jour’ frikik < ‘free-kick’ gazoz < ‘gazeuse’ tişört < ‘T-shirt’ gişe < ‘guichet’ miting < ‘meeting’ gerçeküstücülük < surre´alisme morötesi < ‘ultraviolet’ eşcinsel < homosexuel kızılötesi < ‘infrared’ Her dilde yeni sözcük yaratmaya dönük çok sayıda yol bulunur. Yukarıdaki tabloda dilimize Fransızcadan ve İngilizceden girmiş sözcükler bulunmaktadır. Dilimize giren bu sözcükler aşağıdaki yollardan hangisi ile girmiştir?

A) Ödünçleme B) Alfabetik kısaltmalar C) Baş harflere dayanan kısaltmalar D) Özel adların genel adlara dönüştürülmesi E) Dilin bağımlı ve bağımsız biçimbirimlerine dayanmadan yaratılan tümüyle yeni sözcükler

Soru 15:

Aşağıdaki tümcelerden hangisinde işlevi ilgeç nesnesi olan bir AÖ vardır?

A) Ali tatilde yeni kitaplar okudu. B) Dün yaptığımız piknik çok eğlenceliydi. C) Onun babası emekli bir öğretmen. D) Matematik ödevlerinizi yarın mutlaka getirin. E) Otel müdürü yeni konukları için hazırlık yaptı.