Final Sınavı - Genel Dilbilim 1

Soru 1:

Disleksi teşhisi konmuş bir çocuğun dil özelliklerinin niteliğini aşağıdakilerden hangisi inceler?

A) Uygulamalı dilbilimci B) Ruhdilbilimci C) Metindilbilimci D) Toplumdilbilimci E) Artzamanlı dilbilimci

Soru 2:

Adların niceliğini, tekil, çoğul, ikil, üçül gibi karşıtlıklar etrafında kodlayan dilbilgisel ulam hangisidir?

A) cins B) durum C) uyum D) sayı E) görünüş

Soru 3:

Birbirinin yerine kullanılabilen, anlamsal ya da dilbilgisel bir işlevi olan, tekrarlanabilen ama bölünemeyen en küçük parçalara ne ad verilir? 'Sözcüğün atomları' da denir.

A) Sözlükbirim B) Sözcükbiçim C) Önek D) Sonek E) Biçimbirim

Soru 4:

Aşağıdaki kelimelerden hangisi gövdeden türemiştir?

A) satılık B) kalemlik C) gözlük D) kıtaplık E) kapıcı

Soru 5:

Aşağıdakilerden hangisinde üretici dilbilgisinin yanıtlamayı hedeflediği sorular doğru olarak verilmiştir? İnsanlar anadillerini nasıl öğrenirler? Anadilleri hakkındaki soyut bilgilerinin yani edinçlerinin kapsamı ve sınırlılıkları nedir? Bu soyut dil bilgisi nasıl kullanılır?

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III

Soru 6:

Bazı dillerde niteledikleri adlarla uyum ilişkisine giren, çoğu dilde de derecelendirme çekimi alan açık küme sözcükleri hangileridir?

A) sıfatlar B) belirteçler C) ilgeçler D) adıllar E) belirleyiciler

Soru 7:

onun arkadaşının babasının arabası Yukarıdaki örnekte kaç düzlemde özyineleme görülür?

A) 7 B) 6 C) 5 D) 4 E) 3

Soru 8:

Türkçedeki sayısal belirleyicilerle kullanılan adlara çoğul ekini yasaklayan kuralın kalıplaşmış özel kullanımlarla esnetildiği görülmektedir. Bu duruma örnek ifade aşağıdaki seçeneklerin hangisinde bulunmaktadır?

A) Üç arkadaşlar B) Beş ağaçlar C) İki masalar D) Dört yıldızlar E) Yedi cüceler

Soru 9:

Aşağıdaki sözcüklerden hangisi bağımsız biçimbirimlere örnek olarak gösterilemez?

A) Harika B) Ancak C) Mağara D) Uçmak E) Tane

Soru 10:

Aşağıdakilerden hangisinde tamlama eki kalıplaşmasıyla oluşmuş bir birleşik kelime vardır?

A) darboğaz B) Çanakkale C) sütbeyaz D) ayakkabı E) başbakan

Soru 11:

Aşağıdakilerden hangisinde yeniyapım sözcükler bir arada verilmiştir? I. Jilet II. Sana III. Uhu IV. Sellotape

A) I ve II B) I, II ve III C) I ve III D) I, II, III ve IV E) I, III ve IV

Soru 12:

Aşağıdakilerden hangisi konuşma esnasında kullanılan organlarımızdan birisi değildir?

A) Dişler B) Burun boşluğu C) Gırtlak D) Hava borusu E) Akciğerler

Soru 13:

Biçimbirimler hangi görevleri üstenirler? I. Kendilerine benzeyen yapılarla karşıtsal dağılımda olmak II.Bir anlamın taşıyıcısı olma III. Dilbilgisel işlevin taşıyıcısı olma

A) Yalnız I B) I,II ve III C) Yalnız II D) II ve III E) I ve II

Soru 14:

Aşağıdakilerden hangisi tümcenin içindeki sözcüklerin öbek ve öbeklerin tümce oluşturmak için hangi kurallar çerçevesinde işlediğini ve bunların dizilimlerini inceleyen dilbilimin alt dalıdır?

A) Sözdizim B) Sesbilim C) Edimbilim D) Biçimbilim E) Anlambilim

Soru 15:

İşaret dili hakkında aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A) Konuşulan diller gibi yaratıcıdırlar. B) İnsanlar tarafından uydurulan (yapay) dillerdir. C) Belirli kuralları ve birimleri yoktur. D) Konuşulan dillerin işaretle ifade edilmesidir. E) Bütün işaret dilleri aynıdır.

Soru 16:

Türkçede sözcük başında ünsüz kümecikleri bulunan alıntı sözcüklerde, kümecikler genellikle sözcük başına getirilen ya da ünsüzlerin arasına sokulan kapalı ünlüler ile bölünme eğilimi gösterir ve Türkçenin seslem yapısına uygun olarak Ünsüz-Ünlü-Ünsüz olarak dizilir. Ünsüz kümeciklerinin arasına yerleştirilen ünlünün niteliği kümeciğin ilk sesi olan ünsüz ile sözcüğün ilk ünlüsü tarafından belirlenir. İlk sesi artdamaksıl ünsüz olan kümeciklerin arasına yerleştirilen kapalı ünlü, her zaman arka kapalı ünlüdür. Bu açıklamayı örnekleyen kelime aşağıdakilerden hangisidir?

A) bekleyecek B) onlar C) iskele D) grup E) spor

Soru 17:

Aşağıdaki seçeneklerden hangisi kuralcı dilbilimin yaklaşımlarından biri olamaz?

A) Konuşulan dilin özelliklerinin dışına çıkılmaması B) Türkçenin doğru bir şekilde kullanılmadığını içeren söylemlerde bulunulması C) Anadilin dil yapısını zedeleyecek eylemlerin kınanması D) Türkçenin dünya dilleri sıralamasındaki yerini belirlenmesi E) Anadilin diğer dillerin boyunduruğu altından kurtulması için verilen demeçlerin olması

Soru 18:

Aşağıdaki cümlelerden hangisinin eylemi edilgen yapıdadır?

A) Çiçeklere sabah su verildi. B) Okula gitmek için erkenden yola koyuldu. C) Piknikte ailecek eğlendik. D) Arkadaşlarımla sinemaya gittik E) Lise yıllarında çok mutluydum.

Soru 19:

Chomsky'e göre dil ediniminde çevre ne tür bir rol oynar?

A) Çevre dil edinimi için gerekli bir unsur değildir B) Çevre ve deneyimler dil ediniminde önemlidir C) Çevrenin rolü vardır fakat belirleyici unsur değildir D) Çevre önemli olan tek unsurdur E) Çevre ve zeka belirleyici unsurlardır

Soru 20:

Aşağıdaki gösterime göre, ikinci aşama kuralı seçeneklerden hangisinde verilmiştir?

A) Sıfat + -yici --> Ad B) Ad + -lik --> Ad C) Sıfat + -le --> Eylem D) Eylem + -yici --> Ad E) Sıfat + -lik --> Ad