Seçmeli Ara Sınav - Genel Dilbilim 1

Soru 1:

I. Yazı sistemlerinde görülen bu tutarsızlıkları gidermek II. Bütün dillerde çıkarılan sesleri yazabilmek III. ‘Bir ses bir sembol’ ilkesini gerçekleştirmek IV. Ayrı bir dil oluşturmak Yukarıdakilerden hangileri Uluslararası Ses Bilgisi Alfabesi'nin (International Phonetic Alphabet, IPA) amaçları arasında sayılabilir?

A) I ve II B) II ve III C) I, II ve III D) II, III ve IV E) I, II, III ve IV

Soru 2:

I. ağrı II. ordu III. seven IV. kalın V. sirkeci Bu seçeneklerin hangilerinde vurgunun geldiği sesleme göre sözcüğün anlamında değişiklik olur?

A) I ve II B) I, II ve III C) I, II ve IV D) I, II, III ve V E) I, II, IV ve V

Soru 3:

Çocukların dil edinim süreçleri ‘________________’ tarafından araştırılmaktadır. Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yeri aşağıdakilerden hangisi doğru şekilde tamamlar?

A) Toplumbilimciler B) Ruhdilbilimciler C) Metin dilbilimciler D) Uygulamalı dilbilimciler E) Kültürdilbilimciler

Soru 4:

Aynı sözlükbirimin farklı biçimlerini ortaya çıkaran bu süreçler hangi başlık altında incelenir?

A) Sözlükbirim B) Çekimsel biçimbilim C) Soyutlama D) Nedensellik E) Türetme

Soru 5:

Sözcüklerin söyleyiş özellikleri dikkate alınarak yapılan saptamalarda kullanılan sözcük tanıma ölçütü aşağıdakilerden hangisidir?

A) İşlemleme B) Anlamsal ölçüt C) Sesbilimsel ölçüt D) Yerine koyma E) Karşıtsal ilişki

Soru 6:

Aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Söyleyişte belirli ezgi ve vurgu yapılarıyla oluşan sesletimsel özelliklere bürünsel özellikler denir. B) Vurgu, sözcük ve sözdizimsel yapılarda sözcük, öbek ve tümce vurgusu olarak üç düzeyde incelenir. C) Bileşik sözcük ve tamlama yapılarında birincil [´] vurgu düzeyi bulunmaktadır. D) Cins adlarında birincil vurgu ikinci seslemdedir. E) Yer adlarında birincil vurgu ilk seslemdedir.

Soru 7:

I. Önünden ya da arkasından gelen sesin niteliği. II. Sesin ötümlü veya ötümsüz oluşu. III. Önünden ya da arkasından gelen sesin özelliği. IV. Sesin sözcük içindeki yeri. Yukarıdaki yargılardan hangisi ya da hangileri dillerde sesbirimciklerin dağılımını belirleyen koşullar arasındadır ?

A) Yalnızca I B) I ve II C) Yalnızca II D) I, III ve IV E) II ve IV

Soru 8:

Aşağıdaki sözcüklerden hangisinde ünlü yükselmesi vardır?

A) kibriti B) kalemin C) koşacak D) gurup E) diyor

Soru 9:

Aşağıdaki kelimelerin hangisinde ötümlü damaksıl kayıcı ses vardır?

A) tay B) zil C) can D) göl E) denk

Soru 10:

Aşağıdakilerden hangisi algılanan bir iletinin içeriğini anlayabilmek ve dinleyiciler tarafından anlaşılabilen bir iletiyi oluşturabilmektir?

A) Dil bilmek B) Dil edinmek C) Dili çözümlemek D) Dili konuşabilmek E) Dile maruz kalmak

Soru 11:

Söyleyişte belirli ezgi ve vurgu yapılarıyla oluşan sesletimsel özelliklere ne ad verilir ?

A) Öngörülebilir özellikler B) Ayırıcı O¨zellikler C) Parçalar üstü sesbilimsel özellikler D) Bürünsel özellikler E) Sesbirimsel özellikler

Soru 12:

Bir yaşını dolduran çocukların doğal süreç içerisinde konuşmayı öğrenmeye başlaması aşağıdakilerden hangisinin göstergesidir?

A) Dil yazıya dayalı bir olgudur. B) Dil sadece formal eğitim ile edinilebilir. C) Konuşma becerisi yalnızca üstün zekalı bireylerde görülür. D) Yazı ve işaretleme olmadan dilin kullanılması olanaksızdır. E) Dil sese ve konuşmaya dayalı bir olgudur.

Soru 13:

Dilin nedensizlik temelinde barındırdığı ögeleri listeleyen, girdileri, her maddeye ilişkin ses, anlam ve ulam bilgisini içeren soyut sistem aşağıdakilerden hangisidir?

A) Sözlükçe B) Sözlükbirim C) Sözcükbiçim D) Biçimbilim E) Sözlüksel Biçimbilim

Soru 14:

Aşağıdaki sözcüklerden hangisi sesbilimsel bir süreçten geçmiştir?

A) Pembe B) Şimdi C) Onbir D) Bezsiz E) Penbe

Soru 15:

Dilin dilbilgisi bileşenlerinden olan anlambilimin işlevi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ses olaylarını açıklama B) Sözcüklerin yapısını inceleme C) Harflerin okunuş ve yazılış biçimlerini belirleme D) Dilin anlam yapısını irdeleme E) Dilin tümce yapısını şekillendirme

Soru 16:

''Sonunda buldum aradığımı.'' Tümcesindeki kullanıma karşı gelen dilbilgisi türü aşağıdakilerden hangisi olabilir?

A) Öğretici dilbilgisi B) Kuralcı dilbilgisi C) Yapısal dilbilgisi D) Betimleyici dilbilgisi E) Bilişsel dilbilgisi

Soru 17:

Dil edinimini dil öğreniminden ayıran başlıca fark, hangi seçenekte verilmiştir?

A) Anadil örgün eğitim sistemi içinde öğretilmez. B) Anadilin edinilmesi doğal ve bilinçsiz olarak devam eden bir süreçtir. C) Bir çocuk, dili yalnızca üç yaşına kadar öğrenebilir. D) Anadil, anne-babanın düzenli ve amaçlı alıştırmalar sonucunda çocuk tarafından edinilir. E) Anadil; dilin zorluk derecesine bağlı olarak daha hızlı ya da yavaş edinilir.

Soru 18:

/p/ sesbirimi ile ilgili olarak aşağıdaki yargılardan hangisi söylenemez ?

A) /p/ sesbiriminin hem soluklu hem de soluksuz sesbirimciği mevcuttur. B) /p/ sesbirimi ötümsüz artdudaksıl patlamalı bir sesbirimdir. C) Soluklu[p] ve soluksuz [ph] Türkçede bütünleyici dağılım içindedir. D) soluksuz [ph] ve soluklu[p] sesleri sözcük sonunda serbest dağılım içindedir. E) Soluksuz [p] sesi arkasından bir ünsüz geldiği zaman oluşturulmaktadır.

Soru 19:

Birleştirme yoluyla oluşturulmuş (bileşik) sözcük hangi seçenekte verilmiştir?

A) Kitapçılık B) Kitapsız C) Kitaplık D) Kitabevi E) Kitapçı

Soru 20:

Aşağıda verilmiş olan yaş aralıklarının hangisinde çocuklar etraflarında konuşulan dili içselleştirmiş olurlar?

A) 1-2 B) 2-3 C) 3-4 D) 4-5 E) 5-6