Final Sınavı - Genel Dilbilim 1

Soru 1:

Aşağıdakilerden hangisinde açık kümeyi kapalı kümeden ayıran özellikler bir arada verilmiştir? Üye sayısı fazla Yeni üyeler kabul eden Değişmez Değişebilen

A) I, II ve IV B) I, II, III ve IV C) II, III ve IV D) I, III ve IV E) I ve IV

Soru 2:

İşaret dilleri ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) İşaret dillerinin de, konuşulan diller gibi, işaretlerle gösterilen ‘sözcükler’i vardır. B) İşaret dilindeki işaretlerin tümce içinde birleşmelerini belirleyen kuralları vardır. C) İşaret dillerinde sonsuz sayıda tümce üretilebilir. D) İşaret dillerinin dilbilgisi kuralları aynı toplumda konuşulan dilin kuralları ile aynıdır. E) İşaret dillerinin kendilerine özgü birim ve kuralları vardır.

Soru 3:

Aşağıdakilerden hangisi sözlüksel biçimbirimler arasında sayılabilir?

A) Adıl B) İlgeç C) Bağlaç D) Belirleyici E) Belirteç

Soru 4:

Aşağıdaki konuşmada çocuğun söyledikleri dile ilişkin neyi göstermektedir? Anne : Yemek kedi yedi. Çocuk (Gülerek): Kedi yemek yedi. Anne : Neden öyle? Çocuk : Öyle işte. Komik çünkü. Kedi yemek yedi diyeceksin. Anne : Aferin benim kızıma.

A) Edinçin varlığını B) Bilinçli bilginin varlığını C) Çocukların ısrarcı olduğunu D) Çocukların inatçı olduğunu E) Çocukların dili taklit ettiğini

Soru 5:

Geleneksel sınıflandırmalar sözcüklerin biçimine göre yapılmaktaydı. Anlamsal sınıflandırmalarda adlar kişi, yer, ve nesnelere işaret eden sözcükler olarak tanımlanmaktadır. Biçimbilimsel ölçüt ise, sözcükleri öbek ve tümce içindeki yerlerini gözeterek sınıflandırır. Dağılımsal ölçüt, sözcükleri aldıkları ekleri gözeterek sınıflandırır. Sınıflandırma ölçütlerinin kullanabilirlikleri, dillerin biçimbilimsel özellikleriyle yakından ilişkilidir. Sınıflandırma ölçütleriyle ilgili olarak verilen bilgilerden kaç tanesi doğrudur?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

Soru 6:

I. Bilimsel yaklaşımda olması gereken değil, gerçekte var olan incelenir. II. Konuşuculara neyin doğru neyin yanlış olduğunu söyler. III. Sonlu sayıda kural ile sonsuz sayıda yapı üretmeyi hedeflerken sonlu sayıda simge kullanır Kuralcı Dilbilgisi ile ilgili yukarıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III

Soru 7:

Aşağıdakilerden birleşik sözcüklerden hangisi geçirimlidir?

A) Karakol B) Kuşpalazı C) büyükanne D) imambayıldı E) kadınbudu

Soru 8:

Kuralcı dilbilgisinin eğitimdeki önemli işlevinin gerçekleşebilmesi için dil kullanımlarıyla insanlara örnek olan kişiler aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? Medyada görev yapan spikerler Gazete yazar ve editörleri Romancılar Dil ve edebiyat öğretmenleri

A) I, II ve III B) II, III ve IV C) I, III ve IV D) I ve IV E) I, II, III ve IV

Soru 9:

Birden fazla yapılanma biçimine izin vererek birden fazla anlam ortaya çıkmasına neden olan durum aşağıdakilerden hangisidir?

A) Sesbilimsel koşullanma B) Dilbilgisel koşullanma C) Sözcüksel koşullanma D) Yapısal bulanıklık E) Alaşım biçim

Soru 10:

Aşağıda sunulan edinç ve edim kavramları arasındaki farklardan hangisi yanlıştır?

A) Edinç hatasız, edim hata doludur B) Edinç bilişsel, edim ise sözlü ve yazılıdır C) Edinç edinime göre daha sezgiseldir D) Edim soyut, edinç ise somuttur E) Edim eksikler içerebilir, edinçte ise böyle bir durum söz konusu değildir

Soru 11:

I. Ton dilleri, aynı sesbirimlerden oluşan sözcükler arasında anlam farkını ezgi farkı ile belirtir. II. Aynı sesbirimlerden oluşan birimler alçak-yüksek, yüksek-alçak, yüksek-yüksek, alçak-alçak tonlarda söylenir. III. Her sözcüğün belirgin bir ezgi örüntüsü bulunur. IV. Ton dillerinde ezgi, sözcükler arasında anlam farkı belirttiğinden sesbirimseldir. V. Sino-Burma dil ailesinden Çince ton diline ile Hint-Avrupa dillerinden İsveççe ezgisel dillere örnek verilebilir. Ton dilleriyle ilgili yukarıdakilerden hangileri söylenebilir?

A) I ve II B) I, II ve III C) II, III ve IV D) I, II, III ve IV E) I, II, III, IV ve V

Soru 12:

Sözcüklerin bütünün ifade ettiği anlam, ilkinde parçaların anlamının toplamına karşılık gelmektedir. Bu kurala göre oluşturulan "büyükanne" ve "büyükbaba" bileşik sözcükleri aşağıdakilerden hangisine örnektir?

A) Geçirimsiz B) Birleşimsel C) İçmerkezli D) Dışmerkezli E) Tamlamasal

Soru 13:

I: Sabah erken uyanmalıyım. II: Kendimi seviyorum. III: Babam kredi borçlarımı ödese keşke. IV: İstanbul çok kalabalık, sıkılıyorum. Yukarıdaki cümlelerin hangisi ya da hangilerinde yükümlülük kipleri vardır?

A) I ve III B) II ve IV C) I ve II D) I ve IV E) II ve III

Soru 14:

Aşağıdakilerden hangisi işitme engelli çocukların işitme engelli olmayan çocuklar gibi konuşulan dili edinememesinin asıl nedenidir?

A) Konuşulan dillerin temelini oluşturan sesleri duyamamaları B) Nörolojik farklılıklarının olması C) Motor gelişimlerinin normal işiten çocuklardan farklı olması D) Zihinsel süreçlerinin normal işiten çocuklardan farklı olması E) Sosyo-ekonomik farklılıklarının olması

Soru 15:

Sözlükçede bilgi olarak listelenen girdileri temsil eden, dilde üretilmemiş, soyut zihin sözcüklerine ne ad verilir?

A) Sözlükçe B) Sözlükbirim C) Karşıtsal ilişki D) Anlamsal ölçüt E) Biçimbilim

Soru 16:

Diller arasında kopyalama biçiminde gerçekleşen alıntılama sürecine verilen dilbilimsel isim aşağıdakilerden hangisidır?

A) Ödünçleme B) Alma C) Kopyalama D) Taşıma E) Uyarlama

Soru 17:

"Eğer bir ses dizilimi bir dilde ........ bir biçim, yani sözcük olarak sınıflandırılıyorsa, sistemli olarak türlü durumlarda ........ olmalı ve görüldüğü her yerde de biçimini ve kavramsal içeriğini koruyabilmelidir." Yukarıdaki boşluklara sırası ile aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?

A) Nedensiz - Tekrarlanabilir B) Bağımsız - Nedensiz C) Bağımsız - Tekrarlanabilir D) Tekrarlanabilir - Bağımsız E) Bağımlı - Bağımsız

Soru 18:

1a. oda-dan; 1b. oda-dan. Bir sözcüğün seslemlerini (1a) ve biçimbirimlerini (1b) gösteren bu örneğe dayanarak hangi tespitte bulunabiliriz?

A) Aynı yapının seslem ve biçimbirim sayılarında ve sınırlarında örtüşme olabilir. B) Aynı yapının seslem ve biçimbirim sayıları farklı olabilir. C) Seslem ve biçimbirim sayılarında örtüşme olmayabilir. D) Biçimbirimler aynı zamanda seslem oluşturmak zorunda değiller. E) Tek bir biçimbirim birden fazla seslem barındırabilir.

Soru 19:

Aşağıdakilerden hangisi karmaşık bir sözcüktür?

A) Pencere B) Bardak C) Dil D) Yazım E) Çocuk

Soru 20:

Söyleyişte sesletilen ancak biçimbirim karşılığı olmayan biçimlere verilen isim aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) Boş biçim B) Sıfır biçim C) Alaşım biçim D) Ünlü değişimi E) Altbiçim