Seçmeli Ara Sınav - Genel Dilbilim 1

Soru 1:

Bir dilin konuşucuları ve dinleyicileri sözlü iletişim kurarken ses dizilimlerini birbirinden ayrıştırma ve anlamlı dizilimleri belirleme süreci içinde bulunurlar. Bu sürece dilbilimde ne ad verilir?

A) Çekimleme B) Anlama C) Kavrama D) İşlemleme E) Sözcük oluşturma

Soru 2:

Aşağıdaki sözcüklerin hangisinde türetme görülmektedir?

A) buldozer B) kasımpatı C) karlı D) kanepe E) televizyon

Soru 3:

En küçük çiftte iki ses birbirinin yerine geçtiğinde anlamsal farklılığa yol açarsa, bu iki ses o dilde birer ... ve aralarındaki dağılım ... Bu tanımın doğru olması için boşluklara hangi sözcükler yazılmalıdır?

A) sesbirimdir, karşıtsal dağılım B) sesbirimciktir, bütünleyici dağılım C) ses değişkesidir, serbest dağılım D) sesbirimdir, bütünleyici dağılım E) sesbirimciktir, karşıtsal dağılım

Soru 4:

Bir dili oluşturan yapısal birimlerin küçükten büyüğe doğru aşağıdaki seçenekelerin hangisinde verilmiştir?

A) biçimbirimler›sesler›sözcükler›öbekler›tümce B) biçimbirimler›sesler›öbekler›sözcükler›tümce C) sesler›biçimbirimler›öbekler›sözcükler›tümce D) sesler›biçimbirimler›sözcükler›öbekler›tümce E) sesler›sözcükler›biçimbirimler›öbekler›tümce

Soru 5:

Bardak sözcüğünün b-a-r-d-a-k seslerinden oluşması ve bıçak sözcüğünün b-ı-ç-a-k seslerinden oluşması aşağıdakilerden hangisi ile alakalıdır?

A) Dilin karmaşık olması B) Dilin doğal olması C) Dilin rastlantısal olması D) Dilin iletişimsel bir araç olması E) Dilin göreceli olması

Soru 6:

Bir dildeki sesbilimsel göstergeler ile onların sesbilgisel göstergeleri arasında ses düşmeleri, ses eklemeleri, ses değiştirmeleri gibi ses olaylarıyla farklılaşmaya yol açan süreçler aşağıdaki kavramlardan hangisi ile isimlendirilir?

A) Sesbilgisel süreç B) Söylem çözümlemesi C) Ortalama sözce uzunluğu hesaplama süreci D) Sesbilimsel süreç E) Bütünsel dağılım

Soru 7:

Aşağıdakilerden hangisi çift dudaksıl ve genizsil bir ünsüzdür?

A) n B) p C) t D) k E) m

Soru 8:

Aşağıdakilerden hangisi sözlükbirim için söylenemez?

A) Sözlükçede bilgi olarak listelenen girdileri temsil eden, dilde üretilmemiş, soyut zihinsözcükleridir. B) Biçimbilim çözümlemelerinde sözlükbirimler büyük harflerle gösterilir. C) Bir sözlükbirim kendisini oluşturan tüm sözcükbiçimleri içinde barındırır. D) Bir sözlükbirim, anadili konuşucusunun zihninde listelenmekte, E) Üretilmiş dilde ortaya çıkmaktadır.

Soru 9:

I. Bir anadili konuşucunun içselleştirmiş olduğu bilgi onun dil yetisini oluşturur. II. Dil yetisinden dolayı, anadili konuşucuları dillerinde üretilen tüm yapıları kullanabilirler. III.Psikolojik baskı, stres, yorgunluk gibi durumlarda söylediklerimiz ağzımızdan anlaşılmaz bir biçimde çıkabilir. IV. Bu durumu ortaya çıkaran nedenler ortadan kalktığı zaman, anadili konuşucusunun dil edimi sorunları yok olur. Dil yetisi ve edimi ile ilgili yukarıdakilerden hangileri söylenebilir?

A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) I, II ve III E) I, II, III ve IV

Soru 10:

Örnek 1. Dünyada henüz yazıya geçmemiş birçok dil var. Yazılı biçimi olmamasına rağmen bu dillerde sözlü iletişim kurulabilir, günlük gereksinimler bu dil kullanılarak karşılanabilir. Örnek 2. Azerbaycan'da farklı dönemlerde Latin alfabesine ya da Kiril alfabesine dayalı yazı sistemleri kullanılmıştır. Ancak Azericenin morfolojik yapısı değişmemiştir. Örnek 3. Çocuklar henüz yazmayı öğrenmemişken akıcı ve doğru konuşmaya başlar. Bu örnekler yazı ve dil arasındaki ilişki hakkında bize ne söyler?

A) Yazı, birbirinden uzakta yaşayan kişiler ve toplumlar arasında haberleşmeyi sağlamaya yarayan bir araçtır. B) Yazı, sesten daha kalıcıdır. Yazılı bilgiler daha iyi korunur ve bilginin kuşaktan kuşağa aktarılmasını ve birikmesini sağlar. C) Farklı yazı sistemlerindeki semboller (harfler) bir sesi ya da bir kavramı temsil eder. D) Yazı, dille kıyasla ikincildir. Bir diğer deyişle yazı olmasa da dil varlığını sürdürür. E) Diller arasında farklılıklar olduğu gibi alfabeler arasında da farklılıklar vardır.

Soru 11:

Bir dilde kurulabilecek tümce sayısı sonsuzdur. Bir insan bildiği bir dilde daha önce hiç kurmadığı tümceleri kurabilir ve daha önce duymadığı ifadeleri anlayabilir. Burada dilin hangi özelliğinden söz edilmiştir?

A) Dil yaratıcıdır. B) Tümceler özyineleyicidir. C) Dil bir kurallar dizgesidir. D) Dil bir göstergeler dizgesidir. E) Dil sürekli değişim içindedir.

Soru 12:

Aşağıdakilerden hangisi sözcük tanımada kullanılan bir ölçüt değildir?

A) Anlamsal ölçüt B) Sesbilimsel ölçüt C) Yerine koyma D) Karşıtsal ilişki E) Sözlükbirim

Soru 13:

Bir dili başka bir dil taşıyıcısına öğretme amacı güden dilbilgisi türü hangisidir?

A) Kuralcı dilbilgisi B) Betimlemeli dilbilgisi C) Açıklayıcı dilbilgisi D) Öğretici dilbilgisi E) Sistemli dilbilgisi

Soru 14:

Dilin nedensizlik temelinde barındırdığı ögeleri listeleyen soyut sisteme ne ad verilmektedir?

A) Sözlük B) Sözlükçe C) Sözlükbirim D) Söz E) Söz birim

Soru 15:

Aşağıdakilerden hangisi anadili konuşucularının bazen fiziksel ya da psikolojik nedenlerden dolayı konuşurken hata yapmalarıyla ilişkilidir?

A) Dil edinimi B) Dil evrenselleri C) Bilişsel sözlük D) Dil edimi E) Dil yetisi

Soru 16:

Aşağıda verilmiş olan sözcük gruplarından hangisi en küçük çiftleri barındırmaz?

A) Pile - File B) Kır - Kıt C) Pala - Lapa D) Malt - Salt E) Cem - Dem

Soru 17:

Aşağıdaki İngilizce sözcüklerden hangisinin çoğulu biçimbilimsel koşullandırılmış biçimbirimciğe sahiptir?

A) Horse B) Zebra C) Eagle D) Elephant E) Mouse

Soru 18:

Türkçedeki arka yarı-kapalı yuvarlak ünlü aşağıdakilerden hangisidir?

A) i B) y C) e D) a E) o

Soru 19:

Süreklilik özelliği bakımından farklı olan ses hangisidir?

A) /ʃ/ B) /ʒ/ C) /tʃ/ D) /f/ E) /a/

Soru 20:

Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde dili oluşturan yapısal birimler ve bunların düzeyleri doğru sıralanmıştır?

A) Tümce–öbekler-biçimbirimler-sözcükler-sesler B) Tümce-biçimbirimler-öbekler-sesler-sözcükler C) Sesler-biçimbirimler-öbekler-sözcükler-tümce D) Biçimbirimler-öbekler-sözcükler-sesler-tümce E) Sesler-Biçimbirimler-sözcükler-öbekler-tümce