Final Sınavı - Genel Dilbilim 1

Soru 1:

Hangisi/hangileri eklemeli türetme süreçlerindendir? I.İkileme II.Önekleme III.İçekleme IV. Kısaltma

A) Sadece I B) Sadece II C) II ve III D) III ve IV E) II ve IV

Soru 2:

Üretici dilbilgisi ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Kuralları ancak ve ancak kurallı tümceler üretmeyi hedefler B) Sonlu sayıda kural ile sonsuz sayıda yapı üretmeyi hedeflerken sonlu sayıda simge kullanır C) Dilin yapılarını belirleyen kuralları kuralların diğer insan dillerindeki yapı kurallarıyla ne ölçüde benzeştiğini açıklamayı amaçlar D) Dilin yapılarını belirleyen kuralları kuralların diğer insan dillerindeki yapı kurallarıyla ne ölçüde ayrıştığını açıklamayı amaçlar E) Konuşucuların kullandıkları dili veri olarak inceler ve bu inceleme sonucu hemözelde belli bir dilin kendine özgü tümce yapısını ve kurallarını betimler.

Soru 3:

"Soyut biçimbirimin dilde yansıması olarak ortaya çıkan fiziksel olgudur. Biçimbirimin yazılarak ya da sesletilerek yüzeye çıkmış halidir." yukarıdaki tanım aşağıdakilerden hangisine aittir?

A) Çekim eki B) Türetim eki C) Açık küme D) Sözcüksel E) Biçimcik

Soru 4:

Aşağıdakilerden hangisi DÜZEN sözlükbiriminin sözcükbiçimidir?

A) Düzenli B) Düzensiz C) Düzeni D) Düzgün E) Düzgünce

Soru 5:

‘’Ahmet karneyi aldım.’’ Tümcesinin dilbilgisi dışı olmasının sebebi aşağıdaki seçeneklerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) Özne ile yüklemin çekiminde zamansal uyumun olmaması B) Özne ile yüklemin çekiminde sayısal uyumun olmaması C) Özne ile yüklemin çekiminde kişi uyumun olmaması D) Özne ile yüklemin çekiminde kip uyumun olmaması E) Özne ile yüklemin çekiminde çatı uyumun olmaması

Soru 6:

Aşağıdaki verilen sözcüklerin hangisi herhangi bir adın niteleyicisi olamaz?

A) Acı B) Büyük C) Kalın D) Yavaşça E) Sade

Soru 7:

-LIK biçimbirimi aşağıdakilerden hangisinde kullanılmamıştır?

A) kulaklık B) kitaplık C) taşlık D) korkuluk E) alık

Soru 8:

Olası her sözcüğün gerçek dilde türetilmediği duruma ne ad verilir?

A) İşleklik B) Tıkama C) Yineleme D) Kapatma eki E) İkileme

Soru 9:

Kuşpalazı, açıkgöz, demirbaş sözcükleri hangi tür bileşik sözcüktür?

A) Dışmerkezli B) İçmerkezli C) Geçirimli D) Geçirimsiz E) Yinelemeli

Soru 10:

Aşağıdakilerden hangisi üstdamaksıl akıcı ünsüzdür?

A) r B) m C) n D) k E) z

Soru 11:

Edward Sapir'in "Diller de kültürler gibi çok nadiren birbirlerine yetebilirler" hangi sözcük yapma sürecini destekler niteliktedir?

A) Türetme B) Ödünçleme C) Sentezleme D) Özgünlük E) İkileme

Soru 12:

Çocuk kelimesi ne tür bir biçimbirimdir?

A) Sözlüksel biçimbirim B) Dilbilgisel biçimbirim C) Bağımlı biçimbirim D) Türetimsel biçimbirim E) Çekimsel biçimbirim

Soru 13:

Aşağıdakilerden hangisi sözcüklerin içyapısını ve bunları gerçekleştiren kuralları inceler ?

A) Sesbilim B) Biçimbilim C) Anlambilim D) Sözdizim E) Edimbilim

Soru 14:

Dilbilimde tek bir sözlük maddesinin sözlükçede listelenmeyen değişik biçimleri olarak tanımlanan aşağıdakilerden hangisidir?

A) Sözcük B) Sözlükbirim C) Sözlük ailesi D) Sözcükbiçim E) Sözlükçe

Soru 15:

Aşağıdakilerden hangisi Chomsky' ye göre sadece tümcelerin yapısal kurallarını çözümlemeye ilişkindir?

A) Betimsel yeterlilik B) Açıklayıcı yeterlilik C) Doğuştan yeterlilik D) Kurallı yeterlilik E) Gözlemsel yeterlilik

Soru 16:

Sana çirkin dediler , düşmanı oldum güzelin. Altı çizili eylemlerde hangi görünüş bilgisi kodlanmıştır?

A) Geçmiş B) Bitmişlik C) İlerlemeli D) Tamamlık E) Kanıtlanabilirlik

Soru 17:

a. Ali [Ayşe'nin gittiğini] gördü. b. *Ali [Ayşe gitti] gördü. Yukarıda yer alan iki cümleden birincisi kurallı, ikincisi ise kuralsız bir tümcedir. İkinci tümcenin neden kuralsız olduğuna yönelik aşağıdaki yaklaşımlardan hangisi betimleyici dilbilgisine uygun bir açıklamadır?

A) İkinci cümle Türkçe'nin kurallarına aykırıdır ve bu şekilde konuşulmamalıdır. B) İyi eğitim almış kişiler ikinci cümleyi kurmazlar, bu nedenle ikinci cümle yanlıştır. C) Anadili konuşucularının birinci tümceyi kurmayı nasıl öğrendiği incelenmelidir. D) Anadili konuşucularının neden ikinci tümceyi üretmediği incelenmelidir. E) Bu cümleler diğer dillerle karşılaştırarak altta yatan ortak dilbilgisi keşfedilmelidir.

Soru 18:

I: Üç yıldır aynı evde kiracıyım. II: Yeni geldim, saatlerdir çalışıyordum. III: Yıllardır lisans diploması alamadım, hala öğrenciyim. Yukarıdaki cümlelerden hangisi ya da hangileri 'tümel tamamlık' kapsamında değerlendirilemez?

A) Yalnız II B) Yalnız I C) Yalnız III D) I ve III E) II ve III

Soru 19:

Bağımlı bir biçimbirimin bağımsız bir biçimbirime takılma sürecine ne ad verilir?

A) Sonek B) İçek C) Ek D) Ekleme E) Önek

Soru 20:

Eklendiği sözcüğün anlamını değiştirip yeni bir sözlükbirim oluşturan eklere ne ad verilir?

A) Çekim eki B) Birleşik ek C) Türetim eki D) Çoğul ek E) Çoğaltan