Final Sınavı - Genel Dilbilim 1

Soru 1:

Sözcüklerin tümce içindeki dilbilgisel işlevine bakmaksızın yeni sözcük yapma kurallarını inceleyen ve bu yüzden de, sözlükbirimlerin oluşumuyla ilgili olan hangisidir?

A) sözlükçe B) çekimsel biçimbilim C) sözlüksel biçimbilim D) türetme E) bileşme

Soru 2:

Anadili Türkçe olan bir konuşucuya " Opsth sözcüğü Türkçe midir?" diye sorulduğunda yanıtı hayır olacaktır çünkü Türkçede dört ünsüz yan yana gelmez. Bu örnekle ilgili olan dil bileşeni aşağıdakilerden hangisidir?

A) Biçimbilim B) Sözdizim C) Edimbilim D) Sesbilim E) Anlambilim

Soru 3:

Aşağıdaki italik sözcüklerden hangisi farklı bir türetim eki almıştır?

A) Bu görevi, bu zor şartlarda tamamlamakoluriş değil. B) Telefondan müjdeli haberi alır almazkoşaradım dışarı fırladı. C) O yıllarda, gazetedeki renkli haberlerokursayısını bir hayli arttırdı. D) Bu yılki mezuniyet balosunakaçaröğrenci katılacak? E) Gençyazarlaratavsiyem şudur ki daima çevrelerini gözlemlesinler.

Soru 4:

Aşağıdaki Türkçe sözcüklerden hangisinde son sesin yalnızca ötüm özelliği değiştirildiğinde hala anlamlı bir sözcük elde edilir?

A) kas B) kat C) taş D) aç E) say

Soru 5:

Aşağıdakilerden hangisi bir konuşucunun edimini örneklendirir?

A) Sezgisel bilgisi B) Soyut farkındalığı C) Dil yetisi D) Bilişsel dilbilgisi E) Yazdığı bir mektup

Soru 6:

Eylemin temel üyelerini azaltan, öznesi ve nesnesi özdeş olan eylemleri kodlayan sürece ne ad verilir?

A) tümel tamamlık B) devinimli kip C) işteş çatı D) ettirgen çatı E) dönüşlü çatı

Soru 7:

İngilizce "irrelevant" kelimesinin almış olduğu ekin türü ve görevi aşağıdaki seçeneklerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) Önek, çekim eki B) İçeki çekim eki C) Sonek, çekim eki D) Önek, türetim eki E) Önek, çekim eki

Soru 8:

Türkçe, Arapça ve İspanyolca gibi dillerde gizli özne kullanılabilmesi ancak Fransızca, İngilizce dillerinde gizli özne olmaması ED'de hangi değişkenle açıklanabilir?

A) Adıl düşürme B) Söz dizilimi C) İçe yerleştirme D) Özyineleme E) Kural güdümlü yapı

Soru 9:

I. Dilbilim Kuramının Mantıksal Yapısı II. Sözdizimsel Yapılar III. Yapılandırmacı Dilbilgisi Yukarıdakilerden eserlerden hangisi/hangileri Chomsky' nin üretici dilbilgisi kuramının yaygınlaşmasına neden olmuştur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III

Soru 10:

Aşağıdaki birleşik kelimelerden hangisinin oluşması diğerlerinden farklıdır?

A) kapkaç B) yapboz C) uyurgezer D) delgeç E) mirasyedi

Soru 11:

Sedat kitabı okudu.Nermin Sedat’ ın kitabı okuduğunu gördü.Cevat Nermin’in Sedat’ ın kitabı okuduğunu gördüğünü biliyor. Yukarıdaki örnekte aşağıdaki evrensel dilbilgisi ilke ve değiştirgenlerinden hangisi vardır?

A) Söz dizilimi değiştirgeni B) Adıl-düşünme değiştirgeni C) Özyineleme ilkesi D) İçeyerleştirme ilkesi E) Kural güdümlü yapı ilkesi

Soru 12:

Yazı sistemlerinde görülen tutarsızlıkları gidermek, bütün dillerde çıkarılan sesleri yazabilmek ve ‘bir ses bir sembol’ ilkesini gerçekleştirmek için geliştirilmiş alfabeye ne ad verilir?

A) Ulusal Sesbilgisi Alfabesi B) Ses Alfabesi C) Uluslararası Sesbilgisi Alfabesi D) Ulusal Alfabe E) Milletlerarası alfebe

Soru 13:

Aşağıdakilerden hangisi oluşma biçimine göre sınıflandırılan ünsüzler arasında yer almaz?

A) Patlamalı ünsüzler B) Sürtünmeli ünsüzler C) Akıcı ünsüzler D) Kayıcı ünsüzler E) Alt oluşturucular

Soru 14:

Fidan sabah evden çıktı. O büyük bir şok yaşadı. Arabanın yerinde olmadığını gördü. Yukarıda verilen cümlelerde hangi ilke ya da değiştirgen vurgulanmaya çalışılmıştır?

A) Adıl düşürme değiştirgeni B) İç yerleştirme ilkesi C) Söz dizilimi değiştirgeni D) Öz yineleme değiştirgeni E) Kural güdüm ilkesi

Soru 15:

TABAN TÜREV a. to walk (e.) ‘yürü-’ a walk (a.) ‘yürüyüş’ to drink (e.) ‘iç-’ a drink (a.) ‘içki’ Aşağıdakilerden hangisi verilen örneklerdeki süreci açıklar?

A) Sıfır türetim B) Tıkama kuralı C) Yineleme D) Eklemesiz türetme E) İşleklik

Soru 16:

Aşağıdakilerden hangisi üretici dilbilgisi kuramı ile bağdaşmaz?

A) Doğuştan gelen dil yetisi B) İşlevselci yaklaşım C) Dil edinim düzeneği D) Modüler dil düzeneği E) Uyaran yetersizliği

Soru 17:

I. Önek II. İçek III. Sonek Yukarıdaki eklerden hangisi ya da hangileri Türkçe kelimelerde yer alır?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III

Soru 18:

Aşağıdakilerden hangisi Türkçe'deki sözdizilim kurallarından biri değildir?

A) Türkçe'de olağan sözdizilimi Özne-Nesne-Eylem'dir. B) Yüklemden sonra gelen nesne vurgu alır. C) Soru sözcükleri taşıyan öbekler yüklemden sonra gelmez. D) Belirtisiz Ad Öbekleri yüklem sonrası yer almaz. E) İlk kez söz konusu olan bir öğe yüklemden önce gelir.

Soru 19:

Aşağıdaki kelimelerden hangisinde yapım eki sıfattan eylem yapmıştır?

A) açacak B) Türkçe C) sevgi D) yazıcı E) yeşillen

Soru 20:

Varlıkları için başka yapılara ihtiyaç duymayan biçimbirimlere ne ad verilir?

A) Dilbilgisel biçimbirimler B) Bağımsız biçimbirim C) Bağımlı biçimbirim D) Ek E) Sözlüksel biçimbirimler