Genel Dilbilim 1

Yanıt Açıklaması: Türkçede aynı sesbirimlerden oluşan cins adları ile yer adları birbirlerinden vurgu örüntüleri ile ayrılır. Bu sözcük kümeleri, bebék-Bébek (İstanbul'da bir semt), bodru´m-Bo´drum (Muğla'nın bir ilçesi) örneklerinde olduğu gibi, vurgunun sesbirimsel niteliğini belirten en küçük çiftler oluşturur.  Cins adlarında birincil vurgu ikinci seslemde, yer adlarında ilk seslemdedir. Bu örnekler, sözcükler arasındaki anlam ayrımının vurgu örüntüsündeki ayrım ile belirtildiğini göstermektedir. Doğru cevap B' dir.

Yanıt Açıklaması: u üst arka yuvarlak bir ünlüdür.

Yanıt Açıklaması: Harfler, konuşmak için oluşturulan seslerin yazıya dökülebilmesi için kullanılan sembollerdir.

Yanıt Açıklaması: Sözcük olmanın ölçütleri şöyle sıralanabilir: Anlamını ve biçimini korumak, bağımsız hareket edebilmek, tekrarlanabilir olmak ve diğer bağımsız biçimlerle karşıtsallık ilişkisi içinde bulunmaktır.

Yanıt Açıklaması: Konuşurken çıkardığımız sesler bir hava akımının solunum sistemimiz içinde yer değiştirmesi sonucu oluşmaktadır. Konuşmada kullanılan sesleri oluşturma sürecinde kullanılan organlar şunlardır: 1. akciğerler 2. hava borusu 3. gırtlak 4. ağız boşluğu 5. burun boşluğu

Yanıt Açıklaması: İşaret dilleri de, konuşulan diller gibi, doğal dillerdir; iki dil türünün arasındaki fark, konuşulan dillerin kendilerini ifade etmek için ses kullanmaları, işaret dillerinin ise, ses kullanamadıkları için, ifade etmek istedikleri anlamı el, yüz ve vücut hareketleri ile aktarmalarıdır.

Yanıt Açıklaması: Birbirleri arasında anlam farkı yalnızca bir ses tarafından oluşturulan sözcüklere en küçük çiftler denir. Doğru cevap 'A' seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: [d], [g], [n], [r], [l], [oj], [?], [v] seslerinden sonra [z] biçimbirimciği eklenerek kelime çoğul yapılmaktayken, b seçeneğindeki "Book" kelimesi [k] sesiyle bitmekte ve bu da [s] biçimbirimciği ile çoğul yapılmaktadır. Dolaysıyla doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: İşaret dili, bütün diller gibi kurallı bir dizgedir ve diğer dilsel dizgelerle aynı özellikleri taşır. Örneğin, işaret dili yaratıcıdır ve onun yardımıyla üretilebilecek tümce sayısı sonsuzdur.

Yanıt Açıklaması: Bir sözcüğün sözcük olabilmesinin başlıca koşullarından biri her türlü durumda tekrarlanabilir olmasıdır. Örnek verilen sözcükler birer anlık sözcüktür, yani 'özel veya belirli bir durumun gerektirdiği ihtiyacı karşılamak için, tek kullanımlık veya geçici olarak o an ve irticalen üretilen ve kişisel bir yaratı olmasına koşut bir daha asla kullanılmama olasılığı olan, bağlam-bağımlı doğal sözcük veya ifade' (S.18). Bir daha asla kullanılmama olasılığı bulunduğundan tam anlamıyla sözcük sayılamazlar.

Yanıt Açıklaması: Dilbilimde bir dildeki dilbilgisi dışı yapılar (*) işareti ile gösterilir. Doğru cevap C' dir.

Yanıt Açıklaması: Soluklanma kuralına göre, Türkçedeki ötümsüz patlamalı/p/, /t/, /k/ sesleri sözcüğün başında ve sözcük içinde seslemin başında soluklu olarak söynenir. Bu örneklerde tam, tok, tek sözcüklerinde /t/ soluklu, bitki, papatya ve bütçe sözcüklerinde ise soluksuzdur. Böylelikle bu iki sesbirimcik bütünleyici dağılım içindedir.

Yanıt Açıklaması: Sorudaki tanım, sözlükbirim için verilmiştir. Sözcükbiçim sözlükbirimin konuşma sırasındaki somut gerçekleşmesidir. Sesbirim ve biçimbirim bir sözcükten daha küçük birimlerdir, yani birer sözcük değildir. Sözce ise sözcükten daha büyük bir birim, bir söz zinciridir.

Yanıt Açıklaması: Bütün dillerde bulunan bu özellikler dil evrenselleridir. Bütün dillerin ses yapılarında ünlüler ve ünsüzler vardır; ancak diller birbirlerinden kendi ses yapısı içinde bulundurdukları birimlerin sayısı ve niteliği bakımından ayrılır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Betimlemeli dilbilgisi, anadili olarak konuşulan dil hakkında şu bilgileri içerir: sözcük oluşturmak için o dilde bulunan seslerin birleştirilmesinde etkin olan ses kurallarını içeren sesbilim, sözcüklerin iç yapısını belirleyen kuralları içeren biçimbilim, sözcüklerin birleşerek öbek oluşturmasını ve öbeklerin birleşerek tümce oluşturmalarında etkin olan kuralları içeren sözdizim ve sözcüksel ve tümcesel düzeylerde anlamı belirleyen kuralları içeren anlam-bilim bileşenlerinin özellikleri.

Yanıt Açıklaması: "Gerçek-gerçekçi-gerçekçilik" sözcüklerinde türetme vardır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Konuşmada kullanılan sesleri oluşturma sürecinde kullanılan organlar şunlardır: akciğerler, hava borusu, gırtlak, ağız boşluğu, burun boşluğu.

Yanıt Açıklaması: Türkçede sözcük başında iki ünsüz ardarda gelmez. Ayrıca Türkçedeki ses birimlerinin diziliş kurallarına göre iki ünlü ardarda gelemez. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Geliyorsun sözcüğünün sesletimi sırasında /r/ sesi düşecektir.

Yanıt Açıklaması: Dil temel olarak konuşmaya dayalıdır ve bazı diller henüz yazıya dökülmemiştir.