Final Sınavı - Genel Dilbilim 1

Soru 1:

Chomsky'ye göre dile özgü ve doğuştan gelen aynı zamanda Evrensel Dilbilgisi kurallarıyla etkileşerek dil edinimini tetiklediğini öne sürdüğü kavram aşağıdakilerden hangisidir?

A) Edim B) Edinç C) Evrensel dilbilgisi D) Dil edinim düzeneği E) Dil edinim modülü

Soru 2:

Sınavda "'Tıkama kuralı'na örnek veriniz" diyen bir soruya öğrenci aşağıdakilerden hangisini örnek olarak verirse hataya düşer?

A) Çalıcı B) Yaşsız C) Hızsız D) Koşucu E) Güzelsiz

Soru 3:

"Bina, bir an önce boşaltılmalı!" cümlesinde fiile eklenen -malı ekinin işlevi nedir?

A) Olasılık B) Gereklilik C) Bilgisellik D) Aktarım E) Kanıtlanabilirlik

Soru 4:

I. Yargılayıcı dil kurallarını değil; dili kullanıldığı durumuyla incelemeyi hedefleyen yaklaşımdır. II. insanların anadili bilgisi ve kullanımında ortaya çıkan bilişsel süreçleri modellemek ve açıklamaktır. III. Kurallı ve kuralsız yapı ayrımı vardır. Betimleyici dibilgisi ile ilgili yukarıdakilerden hangisi doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I ve III

Soru 5:

Aşağıdakilerden hangisi ödünçleme ile Türkçeye girmiş bir sözcük değildir?

A) Naylon B) Askı C) Radyo D) Vitamin E) Google

Soru 6:

Dillerde sesler, sesbilimsel gösterimlerindeki özelliklerini değiştirerek değişik özellikler edinebilir. Bu özellik değiştirme, sesin sözcük içinde bulunduğu konuma bağlı olarak belirlenebilir. Bu bilgiye göre aşağıdaki durumlardan hangileri özellik değişmesi kuralına örnektir?

A) Genizsil benzeşmesi-ötümsüzleşme B) Açık ünlü uyumu-kapalı ünlü uyumu C) Soluklanma-ünlü yükselmesi D) Ünlü düşmesi-ünsüz düşmesi E) Genizsil benzeşmesi-ünlü yükselmesi

Soru 7:

Aşağıda verilen dillerden hangisinde canlı varlıkların adları eril-dişil, cansız nesnelerin adları ise yansız olarak sınıflandırılmamaktadır?

A) Almanca B) Rusça C) Fransızca D) Farsça E) Arapça

Soru 8:

Akustik ses bilgisi aşağıdakilerden hangisi ile ilgilenmez?

A) Ses dalgalarının frekansı B) Sesin formantları C) Sesin fiziksel özellikleri D) İletinin beyin tarafından algılanması E) Sesin hızı

Soru 9:

Aşağıdakilerden hangisi eklemeli türetme yoluyla eylemden türetilen bir sözcüktür?

A) Büyükçe B) Ovala C) Güzelce D) Yolluk E) Terlik

Soru 10:

Aşağıdakilerden hangisi altbiçimliğe neden olan süreçlerden değildir ?

A) Sesbilimsel koşullanma B) Dilbilgisel koşullanma C) Biçimbilimsel koşullanma D) Sözcüksel koşullanma E) Cümlesel koşullanma

Soru 11:

"İleride" kökünün sesbilgisel karşılığının [ilerde] olması hangi sesbilimsel sürece örnek teşkil etmektedir?

A) Ünlü uyuşması B) Ünlü düşmesi C) Kapalı ünlü uyumu D) Açık ünlü uyumu E) Ünlü yükselmesi

Soru 12:

Aşağıdakilerden hangisi dilbilimin özelliklerinden biri değildir. ?

A) Dilbilimin inceleme alanı insandır. B) Dilbilim insan dili denilen olgunun her yönünü inceleyen bir bilim dalıdır. C) Dilin niteliğini inceleyen ve dil ile ilgili olguları açıklığa kavuşturmayı amaçlayan bir bilim dalıdır. D) Dilbilim dilleri değişik açılardan inceleyen bilim dalıdır. E) Dilbilim dilin niteliğini inceleyen ve dil ile ilgili olguları açıklığa kavuşturmaya amaçlayan bir bilim dalıdır.

Soru 13:

Aşağıda verilen adıl çekim ile örnek eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır ?

A) Durum: beni B) Sayı: onlar C) Cins: kendileri D) Durum: senden E) Uyum: kendi

Soru 14:

Aşağıdakilerden hangisi üretici dilbilgisinin yanıtlamayı hedeflediği sorulardan biri olabilir?

A) Bir anadildeki harflerin hangileri ünlü hangileri ünsüzdür? B) Bir anadildeki sözcüklerin hangileri eşanlamlıdır? C) Bir anadildeki deyimlerin anlamsal açıdan incelenmesinin nasıl olması gerekmektedir? D) Bir anadildeki varlıkların cins ayrımlarının nasıl yapılmaktadır? E) Bir anadilin insanlar tarafından hangi süreçlerden geçerek öğrenmektedirler?

Soru 15:

Aşağıdakilerden hangisi dilbilgisel biçimbirimlere örnek olarak verilebilir?

A) İlgeç B) Ad C) Eylem D) Sıfat E) Belirteç

Soru 16:

Aşağıdaki sözlükbirimlerden hangisinin bir tane sözlükbiçimi vardır?

A) SANDALYE B) SADECE C) KOLTUK D) BİÇİM E) SÖZCÜK

Soru 17:

Dil Edinim Düzeneği hakkında aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır ?

A) Dile özgü ve doğuştan gelen bir yetidir. B) Uyaran yetersizliğine rağmen dil edinimini sağlar. C) Çocuklar genellemeler yaparak duymadıklarını bile üretebilir. D) Çocuklar dil dışındaki dizgeleri de aynı şekilde öğrenirler. E) Zeka problemi olan insanlar bile dil öğrenebilirler.

Soru 18:

Aşağıdakilerden hangisi palasıl ünsüzlerdendir?

A) g B) m C) f D) d E) l

Soru 19:

Tümcenin içindeki sözcüklerin öbek ve öbeklerin tümce oluşturmak için hangi kurallar çerçevesinde işlediğini ve bunların dizilimlerini inceleyen dilbilimin alt dalına ne ad verilmektedir?

A) Anlambilim B) Sözdizim C) Edimbilim D) Biçembilim E) Sözcükbilim

Soru 20:

Bir ekin üretkenliğinin kısıtlı olmaması ve yeni türetimlere açık olması haline verilen isim aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) İşlevsellik B) İşleklik C) Olgusallık D) Türevsellik E) Süreklilik