Seçmeli Ara Sınav - Genel Dilbilim 1

Soru 1:

Sözdizimsel yapılar arasında (örneğin düz tümceyle soru tümcesi arasında) anlam farkını belirten bürünsel özellik hangisidir?

A) Ton B) Ezgi C) Sözdizimsel vurgu D) Yükseklik-alçaklık E) Uzunluk

Soru 2:

Konuşucunun konuşurken kullandığı seslerin oluşturulmasını sağlayan fiziksel hareketlerin niteliğini inceleyen sesbilgisi alt alanı aşağıdekilerden hangisidir?

A) Söyleyiş sesbilgisi B) Dinleyiş sesbilgisi C) Akustik sesbilgisi D) Uluslararası sesbilgisi E) Bilişsel sesbilgisi

Soru 3:

Bu alan, yazılı ya da sözlü dile yansıyan konuşmacıların rollerini, aralarındaki ast-üst, uzaklık-yakınlık ilişkilerini, merhabalaşma, vedalaşma, özür dileme gibi dilsel işlevlerini, konuşmanın sırasını ve konusunu, konuyu ele alma, sürdürme, değiştirme, sonlandırma yöntemlerini inceler. Burada hangi alandan söz edilmiştir?

A) Artzamanlı dilbilim B) Ruhdilbilim C) Metindilbilim D) Söylem çözümlemesi E) Toplumdilbilim

Soru 4:

Hangi sesin oluşma noktası dilucu-dişsildir?

A) [t] B) [k] C) [∫] D) [s] E) [f]

Soru 5:

İngilizcedeki "this, these, the" sözcüklerinin başındaki ses Uluslararası Sesbilgisi alfabesinde hangi sembol ile gösterilmektedir?

A) ð B) f C) ʒ D) dʒ E) ŋ

Soru 6:

Aşağıdakilerden hangisi 'en küçük çift' örneği değildir?

A) pil - mil B) hâlâ - hal C) kul - kal D) kul - bul E) dur - duy

Soru 7:

Aşağıdakilerden hangisi aralarındaki anlam farkının, vurgu düzeneklerindeki ayrım ile belirtildiği eşsesli kelimelerdendir?

A) Kalın – Kalın B) Aşık – Âşık C) Hala – Halâ D) Bağ – Bağ E) Yar – Yâr

Soru 8:

Aşağıdakilerden hangisi oluşma yerine göre çift dudaksıl ünsüzdür?

A) w B) p C) dʒ D) k E) z

Soru 9:

Ahmet: Kalemini kaybettim. Mehmet: Neden benim kalemimi izinsiz aldın ki? Ahmet: Senin kalemin değil, Orhan'ın kalemini kaybettim. Yukarıdaki örnekte aşağıdakilerden hangisiyle ilgili bir sorun yaşanmaktadır?

A) Karşıtsal ilişki B) Yerine koyma C) Sözdizim D) Nedensizlik E) İşlemleme

Soru 10:

Cümledeki boşlukları doğru olarak tamamlayan seçenek hangisidir? "______, anadili konuşucusunun zihninde listelenmekte, bir _______ ise üretilmiş dilde ortaya çıkmaktadır".

A) nedensizlik-tekrarlanabilirlik B) sözlükçe-biçimbirim C) yerine koyma-karşıtsal ilişki D) sözlükbirim-sözcükbiçim E) türetme-birleştirme

Soru 11:

" Eli çok ağırdır." " Savı hiç kimseyi inandırmadı." Yukarıdaki altı çizili sözcüklerde aşağıdaki sesbilimsel süreçlerin hangisi gerçekleşmiştir ?

A) Ünlü düşmesi B) {-(y)I}, durum eki düşmesi C) {-(y)A} durum eki düşmesi. D) {-(n)In} tamlayan eki/n/ düşmesi E) {-(s)I(n)}, sonekinde /s/ düşmesi

Soru 12:

Günlük konuşmada yanlışlıkla seslerin niteliklerine ve bulundukları konumlara bağlı olarak ya düşürülmesi ya da yer değiştirilmesine ne ad verilir?

A) seslerin yer değişimi B) dil sürçmeleri C) genizsilleşme D) ünlü eklenmesi E) ünlü yükselmesi

Soru 13:

Nedensizlik ilkesine göre dilde ses dizisi ve anlam arasındaki bağ rastlantısaldır, yani bir sözcüğü oluşturan sesler çoğu zaman o sözcüğün ifade ettiği anlamdan bağımsızdır. Aşağıda verilen örneklerden hangisinde ses dizisiyle anlam arasında bir bağ kurulabilir?

A) Fransızcayı sular seller gibi konuşuyor. B) Bir hışırtı duyuyor musun? C) Utancından kıpkırmızı oldu. D) Rüzgar'ı tanıyor musun? E) Bugün hava çok rüzgarlı.

Soru 14:

Aşağıdaki dil bilim alanlarından hangisi dil atlası oluşturmayı amaçlar?

A) Toplum dilbilim B) Metin dilbilim C) Kuramsal dilbilim D) Artzamanlı dilbilim E) Betimlemeli dilbilim

Soru 15:

I. Aynı sesdiziminde olan ve aynı sesbirimine sahip fiiller. II. Aynı sesbirimleri içeren cins adları ve yer adları. III. Aynı sesbirimleri içeren köksözcükler ve vurgusuz sonekler. IV. Aynı sesdiziminde fakat karşıtsal dağılım içinde olan adlar. Yukarıdaki durumlardan hangisinde ya da hangilerinde vurgu farkı anlam farkı yaratmaktadır ?

A) II ve III B) Yalnızca II C) I ve III D) III ve IV E) Yalnızca IV

Soru 16:

... dilin nedensizlik temelinde barındırdığı ögeleri listeleyen soyut bir sistemdir.Girdileri, her maddeye ilişkin ses, anlam ve ulam bilgisini içerir. Yandaki tanım aşağıdakilerden hangisine aittir?

A) Cümle B) Sözlükçe C) Sözlükbirim D) Sözlükbiçim E) İşlemleme

Soru 17:

Aşağıdakilerden hangisi ötümsüz patlamalı bir sestir.

A) Z B) K C) Ç D) S E) V

Soru 18:

Aşağıdaki isimlerin hangisi patlamalı, çiftdudaksıl, ötümlü, genizsil bir sesle başlamaktadır?

A) Macit B) Bahri C) Harun D) Peyker E) Nebahat

Soru 19:

'Terleyecek' - [terliyecek] sözcüğünün sesletiminde ortaya çıkan sesbilgisel değişikliğe ne ad verilir?

A) Soluklanma B) Ünlü Düşmesi C) Ünlü Uyumu D) Ünlü Genizsilleşmesi E) Ünlü Yükselmesi

Soru 20:

Aşağıdakilerden hangisi bir dildeki tümce sayısının özelliklerindendir?

A) Rastlantısaldır. B) Sonsuzdur. C) Kısıtlıdır. D) Yansımadır. E) Simgeseldir.