Final Sınavı - Genel Dilbilim 1

Soru 1:

Bir öğretmen aşağıdaki örnekleri veriyor: *mutter ---> mütter *woman ---> women Bu öğretmen öğrencilerine hangi kavramı örneklendirmeye çalışıyor olabilir?

A) Ünlü değişimi B) Sıfır biçim C) Boş biçim D) Alaşım biçim E) Sözcüksel koşullanma

Soru 2:

Birden fazla yapılanma biçimine izin vererek birden fazla anlam ortaya çıkmasına neden olan duruma ne ad verilir?

A) Sesbilimsel koşullanma B) Bütünleyici dağılım C) Ayraçlama D) Altbiçimlik E) Yapısal bulanıklık

Soru 3:

Aşağıdakilerden hangisi, tanımı biçimbilimsel ya da sözdizimsel olarak yapılan sözcüklerin değişiminin yönünü belirleme sorunu için öne sürelen ölçütlerden biri değildir ?

A) Tarihsel gelişim B) Anlamsal ölçüt C) Çekim ölçütü D) Sözcüğün kökeni E) Kullanım sıklığı

Soru 4:

... Kadir: Ayşe de varmış. Lale: Nereye varmış? Kadir: Ayşe diyorum, o da varmış toplantıda. Lale: Ha, tamam. Bana toplantıya gideceğini söylemişti. Yukarıdaki diyalogda Lale'nin "var" sözcüğü üzerinde gerçekleştirdiği sürece ne ad verilir?

A) Nedensellik B) Anlamsal ölçüt C) Sözlükbiçim D) Türetme E) İşlemleme

Soru 5:

Aşağıdakilerden hangisi en küçük çift değildir?

A) kül-kel B) sır-tır C) iz-az D) pul-phul E) şal-sal

Soru 6:

Aşağıdaki bileşik sözcüklerden hangisi ilkinin ad, ikincisinin eylem sınıfından sözcüklerle bileşmesiyle oluşmuştur?

A) Gelgit B) Hanımeli C) Karabasan D) Küstümotu E) Ateşkes

Soru 7:

Bir biçimin olduğu konumda diğer biçimin kullanılmasını yasaklayan dağılıma verilen isim aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) Sesbilimsel dağılım B) Dilbilgisel dağılım C) Bütünleyici dağılım D) Söz dizimsel dağılım E) Yapısal dağılım

Soru 8:

Konuşucuların yeni ses dizileri bulup bunları yeni bir anlamla eşleştirme yoluyla yeni sözcükler yaratmalarına ne ad verilir?

A) Kapatma eki B) Eklemeli türetme C) Türetme D) Yeni yapım E) İşleklik

Soru 9:

Aşağıdaki konuşucu ____ hatası yapmıştır. A: Terminatör var mı? B: Terminatör mü? A: Termometre.

A) edinç B) edim C) sözdizim D) dil yetisi E) dil sezgisi

Soru 10:

Binicilik kelimesinin biçimbirimlerine göre ayrılmış hali aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bin-icilik B) Bin-ici-lik C) Binici-lik D) Bin-i-ci-lik E) Bin-icilik

Soru 11:

Aşağıdaki birleşik kelimelerden hangisi fiil + isim sırasında oluşmuştur?

A) oyunbozan B) çöpçatan C) ağaçkakan D) karıncayiyen E) atardamar

Soru 12:

Cins, adları sınıflara ayıran ve birlikte kullanıldıkları sözcüklerle uyum ilişkisi gerektiren bir ulamdır. Cinsiyete bağlı kullanım şekli eril-dişil-yansız çekimleridir. Birçok Avrupa dilinde de canlı varlıkların adları eril-dişil, cansız nesnelerin adları ise yansız olarak sınıflandırılır. Dilbilgisel cins her zaman doğal cinsi de yansıtır. Türkçe'de doğal cinsi yansıtmayan dilbilgisel cins ulamı yoktur. Yukarıda cins ile ilgili verilen bilgilerden hangileri doğrudur?

A) I ve III B) II ve IV C) I, II ve III D) II, III ve V E) I, II, III ve V

Soru 13:

Bağımsız biçimbirimlerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Varlıkları için başka yapılara ihtiyaç duymayan bu tür biçimbirimlere bağımsız biçimbirim denir. B) Bağımsız biçimbirimler anlamlarına göre sözlüksel ve dilbilgisel olmak üzere ikiye ayrılırlar. C) Sözlüksel biçimbirimler, sözlük anlamı taşıyan içerik sözcüklerinden oluşan biçimleri içerir. D) Dilbilgisel biçimbirimler ise kendi başlarına anlamları olmayan ama sözlükselbiçimbirimler arasındaki ilişkileri gösteren yapılardır. E) Dilbilgisel biçimbirimler sözcük parçaları olarak görülemez.

Soru 14:

Dil edinimi ve dil kullanımı yetisi ne şekilde geliştiği aşağıda verilen şıkların hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) Bilişsel B) Anlamsal C) Duygusal D) Algısal E) Fiziksel

Soru 15:

Tümcenin içindeki sözcüklerin, öbek ve öbeklerin tümce oluşturmak için hangi kurallar çerçevesinde işlediğini ve bunların dizilimlerini inceleyen dilbilimin alt dalı hangisidir?

A) Sözdizim B) Üretici Dilbilgisi C) Evrensel Dilbilgisi D) Edinç E) Edim

Soru 16:

İngilicede "düzeltmen" anlamına gelen "editor" kelimesinden "düzeltme" anlamına gelen "edit" kelimesinin türetilmesi aşağıdaki sözcük yapma süreçlerinden hangisi ile açıklanabilir?

A) Ödünçleme B) Birleştirme C) Gerioluşum D) Kısaltma E) Yeniyapım

Soru 17:

Kapalı küme sözcüklerinden hangisi çekime girmez?

A) İlgeçler B) Belirleyiciler C) Adıllar D) Tanımlıklar E) Bağlaçlar

Soru 18:

1955 yılında Chomsky’nin Pennsylvania Üniversitesi’nde yazdığı Logical Structure of Linguistic Theory (Dilbilim Kuramının Mantıksal Yapısı) adlı doktora tezini ve onun kısaltılmış hali olan Syntactic Structures (Sözdizimsel Yapılar) adlı kitapları bastırmasıyla birlikte yaygınlık kazanan kuramsal yaklaşım hangisidir?

A) Üretici dilbilgisi B) Kuralcı dilbilgisi C) Açıklayıcı dilbilgisi D) Dil edinim düzeneği E) Modüler dil düzeneği

Soru 19:

Aşağıda verilen dilbilimin alt dallarından hangileri edinçi incelemeyi amaçlamaktadır?

A) edimbilim-sözdizim B) metin dilbilim- toplumdilbilim C) sözdizim-biçimbilim D) sesbilim-edimbilim E) sesbilgisi-ruhdilbilim

Soru 20:

Hava akımı düzenekleri ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A) Türkçe'de akciğer ve gırtlaksıl hava akımı düzeneği ile oluşturulan sesler kullanılmaktadır B) Kafkas dilleri ailesine ait olan Abhazca, Kabartayca, Gürcüce gibi dillerde artdamaksıl hava akımı düzeneği ile oluşturulan sesler de bulunmaktadır. C) Tüm dillerde püskürtmeli akciğer hava düzeneği ile oluşturulan sesler kullanılmaktadır. D) Emmeli akciğer hava akımı düzeneği ile oluşturulan sesler bazı dillerde konuşma sesi olarak kullanılmaktadır. E) Havanın dışarı itilmesi ile oluşturulan seslere emmeli, içeri çekilmesi ile oluşturulan seslere püskürtmeli adı verilir.