Genel Dilbilim 1

Yanıt Açıklaması: Gönderim zamanı konuşma anından önce ya da sonra başka bir eylemin zamanı olan ulama görece zaman denir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Sözcüksel koşullanma, altbiçimin sözcüklerin anlam özellikleri tarafından yönetilmesi durumudur. Doğru seçenek E' dir.

Yanıt Açıklaması: Dilde bazı anlamlar biçimbirimlerin sıralanmasıyla değil biçimbilimsel süreçler yoluyla ifade edilirler. Ünlü değişimi buna bir örnek olarak gösterilebilir. Almancada anne sözcüğünün çoğulu, ilk ünlünün [+ART] özelliği [-ART] özelliğine dönüşerek gerçekleşir: Mutter ‘anne’ / Mütter ‘anneler’. Doğru seçenek D' dir.

Yanıt Açıklaması: Kongo dilinde (Ngiti) sayı ulamının kodlama biçimi vurguyla yapılır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Bağımlı biçimbirimler ek, bağımsız biçimbirimler sözcük olarak ortaya çıkarlar, dolayısıyla A ve E seçenekleri bu tanıma uygundur. Bu bağlamda bağımsız biçimbirimler dolayısıyla yalnız başlarına ve bağımsız olarak kullanılmazlar. Dolayısıyla C seçeneği de uygundur. Bağımlı biçimbirimler önek, içek ve sonek olarak görev yapabilirler, dolayısıyla B seçeneği de uygundur. Fakat Greenberg'in belirttiği üzere, eğer bir dilde içekleme varsa, o dilde mutlaka sonekleme, önekleme veya her ikisi birden de kullanılmaktadır(1966: 92). Dolayısıyla cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Her sözcük sınıfının ayırıcı özelliklerinin tümünü taşıyan üyesi, o sınıfı temsil etme niteliği yüksek olan merkez üyedir.

Yanıt Açıklaması: Zavallıcık ısınmak için bütün kibritlerini yaktı cümlesindeki kip kesinlik içerdiğinden dolayı bilgisellik kipi barındırmaktadır. doğru cevap C'dir

Yanıt Açıklaması: Sözcük öbeklerinin kullanım yeri söz konusu olduğundan bu durum söz dizilimi ilkesi ile ilgilidir.

Yanıt Açıklaması: Türütme süreçleri ikiye ayrılır: eklemeli türetme ve eklemesiz türetme.

Yanıt Açıklaması: Deniziyor ve eviyor kuralsız yapılardır.

Yanıt Açıklaması: Biçimbirimler duruşları bakımından bağımlı ve bağımsız olmak üzere ikiye ayrılırlar. Bağımlı biçimbirimler ek, bağımsız biçimbirimler sözcük olarak ortaya çıkarlar.

Yanıt Açıklaması: Sözcüklerdeki değişimin yönünü belirlemek için dört ölçüt öne sürülür; tarihsel gelişim, anlamsal ölçüt, çekim ölçütü ve kullanım sıklığı. Tarihsel gelişim ölçütüne göre dile giriş sıralamasında önce olan taban, sonra ortaya çıkan ise türev olarak gösterilir. Anlamsal ölçüte göre sözcüklerin anlamları da türetimin yönü konusunda ipuçları verebilir. Tıpkı açık ek taşıyan türetimlerde olduğu gibi, sıfır türetimde de tabanın anlamıyla birlikte bir ilave anlam ögesi bulunduran taraf, daha karmaşık bir yapı barındıran türev olmalıdır. Çekim ölçütüne göre türevler düzenli çekim alır. Kullanım sıklığı ölçütüne göre ise taban türevden çok daha yaygın bir kullanıma sahip olur. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: 'ev mev' yarı ikileme örneğidir. Diğer seçeneklerde ise tam ikileme kullanılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Örneğin, tencere sözcüğü, daha küçük anlamlı parçalara bölünemeyen bir basit sözcüktür. Tek bir biçimbirimden oluşur, ek almamış ve bir başka sözcükle de birleştirilmemiştir.

Yanıt Açıklaması: Sıfatlar bazı dillerde niteledikleri adlar­la uyum ilişkisine giren, çoğu dilde de derecelendirme çekimi alan açık küme sözcükleridir. Belirteçler de derecelenme özellikleri bakımından sıfatlara benzeyen açık küme sözcükleridir. Doğru cevap D’ dir.

Yanıt Açıklaması: Betimleyici dilbilgisi konuşucuların kullandıkları dili veri olarak inceler ve bu inceleme sonucu hem özelde belli bir dilin kendine özgü tümce yapısını ve kurallarını betimler; hem de Evrensel Dilbilgisi açısından ortaya çıkan kısıtlılıkları ortaya koyar.

Yanıt Açıklaması: Bir dilde yeni üretimler yapılabilmesi için öncelikle bir olgunun varlığının, maddi ya da manevi varlığının hissedilmesi ve dolayısıyla adlandırılmaya gerek görülmesi gerekmektedir.

Yanıt Açıklaması: Kuralcı dilbigisi dile kuralcı bir yaklaşım içeren dilbilgisidir.  Örneğin, bazı kuralcılara göre Türkçede devrik tümce kullanmak ‘güzel’ Türkçe değildir. Kuralcı dilbilgisi yaklaşımına göre Dilbilim kitaplarını karıştırırken eriştim bu bilgiye gibi bir tümce iyi bir kullanım değildir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: -dı eki geçmiş zaman belirtmekle birlikte bilgisellik kipidir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Bir yapbozun parçaları gibi takıp çıkardığımız, anlamlarını koruyarak tekrarlanabilir olan en küçük sözcük parçalarının her birine dilbilimde biçimbirim denir. Fakat en küçük sözcük parçası olduğu için tekrar bölünemezler aksi halde anlamlarını koruma özelliklerini kaybederler. Dolayısıyla doğru cevap C'dir.