Final Sınavı - XIV-XV. Yüzyıllar Türk Dili

Soru 1:

Tolu Beg adına tercüme edilen, at ve veterinerlikle ilgili olan kitap aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kitab fî Ilmi’n-Nüssab B) Münyetü’l-Guzat C) Baytaratu’l-Vazıh D) Kitab fî Ilim ’n-Nüssab E) Kitab-ı Mecmu-ı Tercüman-ı Türkî ve Acemî ve Mugalî

Soru 2:

“budur ahir kıssalarun görklüsi” dizesinde geçen “görk” kelimesinin anlamı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Rivayet B) Zarafet C) Nezaket D) Güzellik E) Şirinlik

Soru 3:

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde isim fiil eki almış bir sözcük vardır?

A) Ol câdûlar ki baglar akar sunı sihr. B) Boldılar hazır kılurga kil u kal. C) Bolsa dûzahda hayalın tenge köymeklik helâl. D) Cihânda bâki tutkança bu tortum yitti abanı. E) Min kim tapmay bu kâmrânlıg.

Soru 4:

“kireç tasdur anun dahi yapusı” Dizesinde geçen “yapusı” kelimesinde sırasıyla hangi ekler vardır?

A) Fiilden fiil, iyelik 3. tk. B) İsimden fiil, iyelik 2. çk. C) Fiilden isim, iyelik 3. tk. D) İsimden isim, iyelik 1. tk. E) Fiilden isim, iyelik 2. tk.

Soru 5:

Fiillere eklenerek onların hareket hâllerini ifade eden eklere ……. denir. Boşluğa gelecek uygun ifade aşağıdakilerden hangisidir?

A) Zarf fiil B) Zarf C) Sıfat fiil D) Sıfat E) İsim fiil

Soru 6:

Kodeks Kumanikus’un birinci defterinde hangi dillerin sözlükleri vardır?

A) Latince-Almanca-Kıpçakça B) Rumca-Farsça-Kıpçakça C) Farsça-Arapça-Kıpçakça D) Latince-Farsça-Kıpçakça E) Latince-Arapça-Kıpçakça

Soru 7:

“Biz rehet tapġay irdük.” cümlesinin yüklemi hangi birleşik zamanda çekimlenmiştir?

A) Şart Kipinin Hikâyesi B) Geniş Zamanın Hikâyesi C) Gelecek Zamanın Hikâyesi D) Görülen Geçmiş Zamanın Hikâyesi E) Öğrenilen Geçmiş Zamanın Hikâyesi

Soru 8:

Çekim ekleri gibi kullanılabilen ses yapısı bağımsız birimlere ne ad verilir?

A) Yardımcı biçim birim B) Aitlik C) Fiil çekimi D) Vasıta hali E) İlgi hali

Soru 9:

Aşağıdaki ifadelerin hangisinde gelecek zaman çekimi örneklenmiştir?

A) Cehennem otı- na özin yaka dur B) Mübtela bolup turur C) Körge men fülan kişini edgülük birle D) Selamet yolın kittik E) Yir men içer men bagışlar men

Soru 10:

Atâyî’nin Divan’nındaki gazellerin toplam sayısı kaçtır?

A) 200 B) 260 C) 300 D) 385 E) 413

Soru 11:

Aşağıdaki Çağatay Türkçesi kelimelerinden hangisinde ünlü türemesi vardır?

A) hükm > hüküm B) boyunı > boynı C) acun > ocun D) töpü > tepe E) kölige > kölege

Soru 12:

Kıpçak sahası metinlerinde yönelme hali hangi ek ya da eklerle gösterilir?

A) +dA B) +iA C) +dAn D) +nI E) +GA

Soru 13:

Aşağıdakilerden hangisi eski Anadolu Türkçesinde şimdiki zaman eki olarak kullanılmaz?

A) – (y)A B) –(y)A yorur C) –(y)IsAr D) –(U)r E) –(y)A turur

Soru 14:

Aşağıdaki kelimelerin hangisi “Kabe’nin duvarındaki meşhur taş”a verilen isimdir?

A) Heman B) Gark C) Hacerü’l-esved D) Ferş E) Karşu

Soru 15:

Hüseynî mahlasını kullanan şair kimdir?

A) Yusuf Emîrî B) Seydî Ahmet Mirzâ C) Gedâyî D) Atâyî E) Hüseyin Baykara

Soru 16:

Kıpçak adlandırmasına ilk kez hangi eserde rastlanmaktadır?

A) Bayan Çor yazıtı B) Kül Tigin yazıtı C) Bilge Kağan yazıtı D) Tonyukuk yazıtı E) Çoyren yazıtı

Soru 17:

İlk satırlarında 1303 tarihi yazılı olan ve 1362 yılında Petrarca tarafından Venedik Cumhuriyetine hediye edilen eserin günümüze ulaşan tek nüshası, İtalya’da Venedik Saint Marcus Kütüphanesindedir. Eserin anlamı “Kıpcak Kitabı”dır. Eserin birinci bölümünde kısa bir Latince girişten sonra sırayla Latin, Fars ve Kıpçak dilleri üzerine üç paralel sütun hâlinde tertip edilmiş sözlükler yer almaktadır. Yukarıda hakkında bilgi verilen eser hangisidir?

A) Kitâbü'l-İdrak li-Lisâni'l-Etrâk B) Kitâbu'l-Hayl C) Kodeks Kumanikus D) Münyetü'l-Guzât E) İrşâdü'l-Mülûk ve's-Selatîn

Soru 18:

Klasik Çağatay Türkçesi Döneminin önemli eserlerinden biri olan ‘Muhâkemetü’l-lugateyn’nin konusu nedir?

A) Dönemin şair ve yazarlarının hayatları ile eserleri B) Toplumun sosyal ve kültürel hayatı ile halk eğlenceleri C) Halk kültüründe efsaneleşmiş iki kişinin yaşadığı büyük aşk D) Türkçenin söz varlığı bakımından Farsçadan üstünlüğü ile Türk diline duyulan bilinçli sevgi E) Dönemin padişahının yaptığı başarılı çalışmalar ile padişahı yücelten övgüler

Soru 19:

I. +GA yönelme hâli ek II. +DIn ayrılma hâli eki III. -GAlI zarf fiil eki IV. -GInA yapım eki V. +DAş yapım eki Yukarıdaki eklerden hangileri ünsüz uyumunda düzensizlik göstermektedir?

A) I, III B) I, IV C) IV, V D) I, II, III E) III, IV

Soru 20:

Çeşitli fıkıh kitaplarından derlenen fetvaları içeren kitabın yazarı, yazıldığı yer ve tarih bilinmemektedir. Ancak 1421 yılında vefat eden Sultan Tatar’ın hazinesinde bulunmasından anlaşılacağı üzere, 1421 tarihinden daha önce yazılmıştır. Eserin günümüze ulaşan ve 429 yapraktan oluşan tek nüshası İstanbul Millet Kütüphanesi Feyzullah Efendi bölümündedir. Yukarıda hakkında bilgi verilen eser hangisidir?

A) Kitab-ı Mukaddime-i Ebu'i-Leysi's-Semerkandî B) Münyetü'l-Guzât C) Baytaratu'l-Vâzıh D) Kitâbu'l-Hayl E) Kitab fi'l-Fıkh bi-Lisâni’t-Türkî