Final Sınavı - XIV-XV. Yüzyıllar Türk Dili

Soru 1:

Eski Anadolu Türkçesinin son dönemlerine kadar işlek bir sıfat-fiil eki olarak kullanılan - (y)AcAK eki ne zamandan itibaren gelecek zamanı çekimlemekte kullanılmaya başlamıştır?

A) XIII. yüzyıl B) XV. yüzyıl C) XVII. yüzyıl D) XIX. yüzyıl E) XX. Yüzyıl

Soru 2:

Aşağıdakilerden hangisinde ünlü düşmesi yoktur?

A) inde- B) nol C) niçük D) nerse E) bolsadı

Soru 3:

Eylemin konuşan kişinin gözü önünde gerçekleştiğini ifade eden zamana ne denilir?

A) Öğrenilen geçmiş zaman B) Görülen geçmiş zaman C) Şimdiki zaman D) Anlatılan geçmiş zaman E) Efsanevi geçmiş zaman

Soru 4:

Aşağıdaki kelimelerin hangisinde ünsüz düşmesi olmuştur?

A) Getür B) Sohbet C) Karşu D) Yigit E) Bedevil

Soru 5:

“Ta’aşşuk-nâme” aşağıdaki yazarlardan hangisine ait bir eserdir?

A) Yusuf emirî B) Atâyi C) Haydar Tilbe D) Seydî Ahmet Mirzâ E) Lutfî

Soru 6:

Eski Anadolu Türkçesinde aynı ek, hem emir, hem istek, hem gereklilik bildirebilmektedir. Bunların farklı fonksiyonları ifade edebilmesi için aşağıdakilerden hangisi yanlış olur?

A) İsteğin derecesine B) Vurgu ve tonlamaya C) Cümledeki diğer kelimelere D) İsteğin gerçekleşmesi için gereken zamana E) Yapılacak olan jest ve mimiklere

Soru 7:

“Tamar” kelimesinin “Damar” kelimesine dönüşümü aşağıdaki ses olaylarından hangisi için bir örnektir?

A) Ünsüz dudaksılaşması B) Ünsüz genişlemesi C) Ünsüz ötümlüleşmesi D) Ünsüz incelmesi E) Ünsüz daralması

Soru 8:

Aşağıdakilerden hangisi Kıpçak sahası metinlerinde ek fiil olarak görülmektedir?

A) -p idi, -p turur B) -Ar,-Ur, -r C) -GAlIm, -AlIK D) ir-, i-, Ø E) -IsAr, -AsI

Soru 9:

Eser 24 bölüme ayrılmıştır. Eserde; Allah, gök ve yerdekiler, sular, güzel kokulu bitkiler, meyveler, ağaçlar vb. kavramların her biri bir fasıl oluşturur. Yukarıda verilen bilgiler hangi esere aittir?

A) Ed-Dürretü’l-Mudiyye fi’l-Lügati’t-Türkiyye B) El-Kavanînü’l-Külliyye li-Zabti’l-Lügati’t-Türkiyye C) Kitabu Bülgatü’l-Müstak fî Lugati’t-Türk ve’l-Kıfçak D) Et-Tuhfetü’z-Zekiyye fi’l-Lügati’t-Türkiyye E) Kitab-ı Mecmu-ı Tercüman-ı Türkî ve Acemî ve Mugalî

Soru 10:

Söz gruplarında ve cümlelerde fiilin yaptığı işten etkilenen ismin bulunduğu hâle ………hali denir. Boşluğa gelecek uygun ifade aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bulunma hali B) Yönelme hali C) İlgi hali D) Vasıta hali E) Yükleme hali

Soru 11:

Çağatay Türkçesi hangi imparatorluk döneminde gelişmiştir?

A) Uygur İmparatorluğu B) Timur İmparatorluğu C) Moğol İmparatorluğu D) Büyük Selçuklu İmparatorluğu E) Gazne İmparatorluğu

Soru 12:

Aşağıdakilerden hangisi Kıpçak sahası metinlerinde yer alan kiplerden biri değildir?

A) Dilek kipi B) İstek kipi C) Gereklilik kipi D) Şart kipi E) Emir kipi

Soru 13:

Aşağıdakilerden hangisi klasik Çağatayca döneminin şair ve yazarlarından biri değildir?

A) Yusuf Emirî B) Hüseyin Baykara C) Ali Şir Nevâyî D) Şiban Han E) Muhammed Salih

Soru 14:

Aşağıdakilerden hangisi tarihte Kıpçaklar için kullanılmış adlandırmalardan biridir?

A) Oğuz B) Kuman C) Kınık D) Çiğil E) Yağma

Soru 15:

Divan, Dehnâme ve Beng ü Çagır adlı eserlerinin sahibi, Çağatay öncesi klasik dönem şair ve yazarı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Lutfi B) Yusuf Emiri C) Seydi Ahmet Mirza D) Gedayi E) Ahmedi

Soru 16:

Eski Anadolu Türkçesinde hangi ek daima dar-yuvarlak ünlülüdür?

A) Görülen geçmiş zaman 3. teklik kişi B) Yükleme hâli (accusative) C) İlgi (tamlama) hâli eki D) 3. teklik şahıs iyelik eki E) Çokluk eki

Soru 17:

Ali Şir Nevâyî ile ilgili aşağıdakilerden hangisi veya hangileri doğrudur? Çeşitli tür ve konularda 29 eser yazmıştır. Çağatayca’nın Nevâyî dili olarak anılmasına sebep olmuştur. Muhâkemetü’llugateyn adlı eserinde Türkçe'nin Farsça'dan üstün bir dil olduğunu kantlamaya çalışmıştır.

A) Yalnızca I B) Yalnızca III C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III

Soru 18:

Yüklemin ifade ettiği hareketin mekanını gösteren hal aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yönelme hali B) Mekan hali C) Yükleme hali D) Bulunma hali E) İlgi hali

Soru 19:

Hangisi Kitabü’l-Idrak li-Lisani’l-Etrak adlı eserin yazarıdır?

A) Halil bin Muhammed el-Konevî B) Cemâleddin Ebu Muhammed Abdullah Türkî C) Edülüslü Ebu Hayyan D) Veliyüddin Efendi E) Sadi

Soru 20:

Sözlerin diğerleriyle ilişkisini kurup cümlede görev almasını sağlayan eklere ne ad verilir?

A) İyelik ekleri B) Çekim ekleri C) Zamir D) Aidiyet ekleri E) İsim çekimi