Final Sınavı - XIV-XV. Yüzyıllar Türk Dili

Soru 1:

Aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi doğrudur?

A) Yakınî - Beng ü Çagır B) Yusuf Emîrî - Ok Yaynıng Münazarası C) Haydar Tilbe - Mahzenü’l-esrâr D) Lutfî - Garâibü’s-sıgar E) Ali Şir Nevâyî - Gül ü Nevrûz

Soru 2:

I. Kıpçak-Oğuz Türkçesi II. Karahanlı Türkçesi veya Kaşgar Türkçesi III. Özbekçe IV. Çağatayca Yukarıda Rus bilim adamı Samoyloviç’in Çağatayca’yı ayırdığı dönemler vardır. Hangisinde bu dönemler tarihsel olarak doğru sıralanmıştır?

A) II, I, IV, III B) I, II, III, IV C) IV, III, II, I D) I, II, IV, III E) IV, III, I, II

Soru 3:

Fiillerle ilişkide olan ismin bulunduğu yeri bildiren seçenektekilerden hangisidir?

A) Ayrılma Hâli B) Eşitlik hâli C) Yönelme Hâli D) Bulunma hâli E) Yükleme Hâli

Soru 4:

“Çü”nün doğru dil incelemesi seçenektekilerden hangisidir?

A) (< Ar.) iT-: ‘etmek yardımcı fiili’ B) (< Far.) ‘ümit, umut’ C) (< Far.) ‘mademki D) (< Ar.) ‘hazine, devlet parasının E) ‘küçük’

Soru 5:

Aşağıdaki Çağatay Türkçesi cümlelerinde italik yazılı hangi söz, sıfat fiil eki almıştır?

A) Tanır il bilipdürler ki Baba Hasandur B) Bu yörüşte yagı hem kiltürmedi bir lahza tab C) Her seher yarab dip ilgimni kötersem yıglayu D) Külerde körse agzı birle tişin E) Bolsa düzahda hayalıñ tenge köymeklik helal

Soru 6:

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ilgi hâli eki almış bir sözcük vardır?

A) Didiler kim nâ-tamâm irmiş henüz. B) ‘Işk ara ölmek durur maksûd aña. C) Halk irşâdıga râsih irdi ol. D) Ba‘zınıñ musahebetidin hoşnüd u behre-mend durur biz. E) Ehl-i ma‘na irmes u rüşen degül âyînesi.

Soru 7:

Eski Türkçede “tuhfe” ne anlama gelmektedir?

A) Ev B) Şenlik C) Ağaç D) Balık E) Hediye

Soru 8:

Ali Şir Nevâyî’nin Türkçenin Farsçadan geri kalmadığını ileri sürdüğü eseri aşağıdakilerden hangisidir?

A) Zübdetü’t-tevârih B) Mizânü’l-evzân C) Risâle-i muammâ D) Mecâlisü’n-nefâis E) Muhâkemetü’l-lügâteyn

Soru 9:

Aşağıdaki ifadelerin sıfat fiil eki görülmez?

A) Reva bolur boguzlama kirü kalan urbanlılarnı B) Aşıan ir bilen yoldaş bolma C) Azıglı kedik öltürse yiyilmes D) İhtiyar körmegimniñ sebebi ol turur E) Küçi yitkü kadarınca

Soru 10:

otlug > otluk bilmez > bilmes irmez > irmes Yukarıdaki örneklerde gerçekleşen ses olayı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ünsüz ötümlüleşmesi B) Ünsüz ötümsüzleşmesi C) Ünsüz sızıcılaşması D) Ünsüz akıcılaşması E) Ünsüz genizleşmesi

Soru 11:

İsmin asıl biçimi sayılan, ismin başka unsurlara bağlı olmayan şekline ne denilir?

A) Hâl B) İlgi Hâli C) Yalın hâl D) Yükleme Hâli E) Yönelme Hâli

Soru 12:

-sA eki aşağıdaki hangi kipe aittir?

A) Gereklilik kipi B) Şart kipi C) Hikaye kipi D) Emir kipi E) İsteki kipi

Soru 13:

“acun > ocun” örneğinde hangi ses olayı gerçekleşmiştir?

A) Ünlü düzleşmesi B) Ünlü genişlemesi C) Ünlü darlaşması D) Ünlü kalınlaşması E) Ünlü yuvarlaklaşması

Soru 14:

Çağatay Türkçesinde fiillerin hareket isimlerinin ifadesi için hangi ekler kullanılmıştır?

A) –sIn ve -sA B) ir- ve i- C) -mAK ve -Iş D) –GA ve -ken E) –Gın ve -GIl

Soru 15:

İstek kipinin hikâyesinin birinci tekil kişi eki seçenektekilerden hangisidir?

A) -y)A (y~yI)dUm B) -(y)A (y~yI)dUK C) -(y)A (y~yI)dUhUz D) -(y)A (y~yI)dI E) -(y)AlArdI

Soru 16:

Hoca Ahmed Fakih tarafından kaside şeklinde yazılan 1000 beyitlik manzume olan ve din ve tasavvuf konularında yazılmış öğretici mahiyetteki eser aşağıdakilerden hangisidir?

A) Divan B) Ma’Arif C) Çarh-nâme D) Rebâb-nâme E) İbtidâ-nâme

Soru 17:

Aşağıdaki sözcüklerden hangisinde hem zamir n’si hem de yönelme hal eki vardır?

A) Sohbetini B) Göğsi C) Şoyla D) Altına E) Otağa

Soru 18:

“görk”ün doğru dil incelemesi seçenektekilerden hangisidir?

A) ‘yazı yazmak’ B) ‘güzellik, iyi huy’ C) ‘dinlemek, işitmek’ D) ‘kulak’ E) ‘söylemek’

Soru 19:

Aşağıdaki seçeneklerden hangisinde sırayla 1. teklik, 3. teklik ve 3. çokluk kişi iyelik ekleri görülmektedir?

A) Atam, adı, gözümüz B) Atası, adımız, gözü C) Atam, adımız, gözünüz D) Atam, adları, gözleri E) Atamız, adım, gözü

Soru 20:

C sesi için Çağatay Türkçesinde aşağıdaki harflerden hangisi kullanılır?

A) Be B) Cim C) Kef D) Nun E) Vav