Final Sınavı - XIV-XV. Yüzyıllar Türk Dili

Soru 1:

Aşağıdaki kelimelerin hangisinde istek-emir kipi bulunmaktadır?

A) Secde B) Kılurlar C) Sözüm D) Sakla E) Düz

Soru 2:

Çağatay Türkçesi olan ‘bar irmiş’ kelimesindeki italik sözde aşağıdaki ekler çiftinden hangisi kullanılmıştır?

A) 3. çokluk kişi zamiri ve ilgi h.e. B) Ek fiil ve öğrenilen g.z 3.t.k.e. C) Geniş z.e. ve ek fiil D) Fiil ve öğrenilen g.z.e. E) Bildirme 3.t.k.e. ve öğrenilen g.z.e.

Soru 3:

Arapçadan tercüme edilmiş ve askerliği konu edinen eser aşağıdakilerden hangisidir?

A) Münyetü’l-Guzat B) Kodeks Kumanikus C) Kitab fî Ilmi’n-Nüssab D) Baytaratu’l-Vazıh E) Kitabu’l-Hayl

Soru 4:

15. yüzyılın ilk yarısında şiirleriyle şöhret kazanan Lutfî, hangi edebiyatın gelişmesinde çok önemli rol oynamıştır?

A) Çağatay B) Farsi C) Karahan D) Abbasi E) Timur

Soru 5:

XIV. ve XV. yüzyılda Kıpçakların yaşadığı bölgelerde verilen eserler, içeriklerine göre 1) Sözlük ve gramerler 2) Edebiyat, din, askerlik, baytarlık vb. alanlarındaki metinler olmak üzere temelde iki başlık altında toplanır. Aşağıdaki seçeneklerden hangisinde sözlük ve gramer türüne ait bir eser adı verilmiştir?

A) Kitab Gülistan bi’t-Türk B) Irsadü’l-Müluk ve’s-Selatîn C) Kitab fi’l-Fıkh bi-Lisani’t-Türkî D) Kitab-ı Mukaddime-i Ebu’l-Leysi’s-Semerkandî E) Kitab-ı Mecmu-ı Tercüman-ı Türkî ve Acemî ve Mugalî

Soru 6:

Aşağıdaki kelimelerin hangisi fiilden isim olmuştur?

A) Tapu B) Ögey C) Uşbu D) Kamuya E) Oğul

Soru 7:

Aşağıdaki eklerden hangisi Çağatay Türkçesi’ndeki ilgi hâli ekidir?

A) +nIñ B) +sI C) +(I)ñIz D) + nI E) +GA

Soru 8:

Aşağıdaki ifadelerin hangisinde öğrenilen geçmiş zaman kullanılmıştır?

A) Bir vezîrniñ oglını kördüm B) Kilip kite dür köñlüñ C) Etek aydan ketüreyim D) Mürid bolup turur biz E) Oruç tutam ol kün

Soru 9:

“Bir tüş körüp men.” cümlesindeki yüklem hangi zamanda çekimlenmiştir?

A) Geniş Zaman B) Gelecek Zaman C) Öğrenilen Geçmiş Zaman D) Şimdiki Zaman E) Bilinen Geçmiş Zaman

Soru 10:

Klasik Çağatay Türkçesi Devri içerisinde belirli bir dönemin ‘Nevâyî – Baykara’ olarak anılmasının nedeni nedir?

A) Dönemin yaygın olan iki edebi türünün isimleri olması B) Dönemin en önemli iki edebi eserinin isimleri olması C) Dönemin önemli sanatsal faaliyetlerini gerçekleştiren iki kişinin isimleri olması D) Dönemin iki önemli kültür merkezinin isimleri olması E) Dönemin başarılı hükümdarı ile en önemli din adamının isimleri olması

Soru 11:

Aşağıdakilerden hangiside koyu verilen sözcük şimdi zamandadır?

A) görü tururher ne kılsavuz günâh / ger kılavuz ol günâha bir gez âh B) öyle ki evvel beŋzeridük biz size /dönisersizsiz dahı âhir bize C) hem sen çagır içer sen hem men kobuzçalar men D) mere şökli melik / dünlügi altun ban ivlerümigetürüp durursın E) yaradılmış bu şerbetdendadısar/ ulu giçi durur ol işde yeksân

Soru 12:

Doğru transkripsiyonu seçenektekilerden hangisidir?

A) Ḳalan ḳullık idenleri kim ṣaya B) Gelüp şāha muştıladılar anı C) Aŋa süt virdi bisledi on ṭaya D) Ki taŋrı saŋa virdi ḳayġuŋ gider E) Çü ben gidiservenin kime ḳalısar

Soru 13:

Aşağıdakilerden hangisi isimden isim yapan eklerdendir?

A) +çAK B) -Aç C) +sA D) +Kır E) –z

Soru 14:

Aşağıdaki emir eklerinden hangisi Çağatay Türkçesine özgüdür?

A) -dik B) -yIn C) -AlI D) -GIn E) -sIn

Soru 15:

Önceki sesi sonraki sesi etkileyerek kendisine benzeştirmesine ne ad verilir?

A) Kendine benzeşme B) Ötekine benzeşme C) İlerleyici benzeşme D) Diğer benzeşme E) Gerileyici benzeşme

Soru 16:

Günümüze ulaşan tek nüshası Venedik Saint Marcus Kütüphanesi’nde bulunan be 1303 tarihli Kıpçakça eser aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kodeks Kumanikus B) Et-Tuhfetü’z-Zekiyye fi’l-Lügati’t-Türkiyye C) Kitabu Bülgatü’l-Müstak fî Lugati’t-Türk ve’l-Kıfçak D) Kitab-ı Mecmu-ı Tercüman-ı Türkî ve Acemî ve Mugalî E) Kitabü’l-Idrak li-Lisani’l-Etrak

Soru 17:

I. 339 beyitten oluşmuştur. II. Mesnevi tarzında yazılmıştır. III. Farsça kaleme alınmıştır. IV. Şam, Kudüs, Mekke, Medine şehirleri anlatılmıştır. Yukarıdakilerden hangisi Hoca Ahmed Fakih’in Kitâbu Evsâf-ı Mesâcidi’ş-Şerîfe adlı eserinin özelliklerinden değildir?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) I ve IV E) I, II ve IV

Soru 18:

‘amelleriñizge uygaylar. cümlesindeki ‘amelleriñizge sözcüğünün üzerindeki ekler hangisinde sırasıyla ve doğru olarak verilmiştir?

A) III. çoğul kişi iyelik eki, yönelme hâli eki Çokluk eki B) II. çoğul kişi iyelik eki, yükleme hâli eki Çokluk eki C) I. çoğul kişi iyelik eki, yönelme hâli eki Çokluk eki D) II. çoğul kişi iyelik eki, yönelme hâli eki Çokluk eki E) III. çoğul kişi iyelik eki, yönelme hâli eki

Soru 19:

Kıpçaklar, Bizans ve Latin kaynaklarında …., Rus kaynaklarında …., Macarlar tarafından …. olarak adlandırılmışlardır. Cümledeki boşluklara sırasıyla hangi kelimeler yazılmalıdır?

A) Kuman, Kun, Polovets B) Kun, Polovets, Kuman C) Polovets, Kuman, Kun D) Kuman, Polovets, Kun E) Kun, Kuman, Polovets

Soru 20:

Memluk Kıpçaklarının yaşadığı sahada yazılan eserlerin söz varlığı hangi dildir?

A) Arapça B) Farsça C) Türkçe D) Uygurca E) Moğolca