Seçmeli Ara Sınav - XI-XIII. Yüzyıllar Türk Dili

Soru 1:

I. Türk İslâm Eserleri Müzesi (TİEM) No. 73’te kayıtlı olan nüsha II. Anonim Tefsir III. Manchester-John Rylands Nüshası IV. Taşkent, Özbek Bilimler Akademisi, No. 2854’te kayıtlı olan bu nüsha Yukarıdakilerden hangileri Karahanlılar dönemine ait olduğu tahmin edilen Kuran çevirileri arasında yer alır?

A) I, III, IV B) II, III, IV C) I, II, III D) I, II, IV E) I, II, III, IV

Soru 2:

Kutadgu Bilig’in “yigitlikke açıp avuçgalıkın ayur şair yüzünü hangi çiçeğe benzetir?

A) Yasemin B) Erguvan C) Orkide D) Papatya E) Lale

Soru 3:

Karahanlı Türkçesinde çift dudak ünsüzlerinin neden olduğu ses olayı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Önlük-Artlık Uyumu B) Düzlük-Yuvarlaklık Uyumu C) Yuvarlaklaşma D) Benzeşme E) Büzüşme

Soru 4:

Aşağıdakilerden hangisi hem geçişli hem de geçişsiz eylem türeten eklerdendir ?

A) +DA- B) +g·ır- C) +(X)k- D) +la-/+le- E) +(A)d-

Soru 5:

Aşağıdakicümlelerinhangisindefiilgenişzamanınhikâyesiyle çekimlenmiştir?

A) tiler erdim emdi bu ya?lıg kişig B) bir ol ya?şar erse kereksiz sözüg C) kaçan keldi erse Medyen suvı?a buldı D) Ta?rı tirgüzür hem öldürür E) ukar erse şi‘r hem koşar erse öz

Soru 6:

Karahanlı Türkçesi eserlerinde sıklıkla kullanılan aynı zamanda “güneş” anlamını da taşıyan zaman zarfı aşağıdakilerden hangisidir?

A) kün B) emdi C) kündüz D) kidin E) tünle

Soru 7:

“Korkur erdim” sözcüğü aşağıdakilerden hangisi ile ilişkilidir?

A) Belirli Geçmiş Zamanın Hikâyesi B) Geniş Zamanın Hikâyesi C) Şartın Hikâyesi D) Belirsiz Geçmiş Zamanın Hikâyesi E) Hikâye Birleşik Zaman

Soru 8:

Aşağıdakilerden hangisi karahanlı Türkçesindeki zaman zarflarındandır?

A) Akru/akrun B) Çın C) Tünle D) Katıg E) Terk/terkin

Soru 9:

Karahanlı Türkçesinde şart kipi hangi ek ile sağlanmaktadır?

A) -sar/-ser B) –mı /-mi C) –se / -sa D) –e / - a E) -gı/ -gi

Soru 10:

Kutadgu Bilig’in “yigitlikke açıp avuçgalıkın ayur ”” Bölümünden "karılıkta kor yok köni turdum erse yavalıkka isiz tiriglikni ıdtım" dizelerinin Türkiye Türkçesindeki doğru çevirisi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Eğer ben doğru bir şekilde yaşadımsa ziyanı yok; nafile, boşu boşunageçen hayatımı ben kötülükle geçirdim. B) Eğer ben doğru bir şekilde yaşadımsa ihtiyarlığın zararı yok; nafile, geçen giden hayatımı ben boşu boşuna geçirdim. C) Eğer ben doğru bir şekilde yaşasam da ihtiyarlığın bir faydası yok; nafile, boşu boşuna geçen hayatımı ben kötülükle geçirdim. D) Eğer ben doğru bir şekilde yaşasaydım ihtiyarlığın zararı yok; nafile, boşu boşunageçen hayatımı ben kötülükle geçirdim. E) Eğer ben doğru bir şekilde yaşadımsa ihtiyarlığın zararı yok; nafile, boşu boşunageçen hayatımı ben kötülükle geçirdim.

Soru 11:

tili? bekte tutgıl tişi? sınmasun kalı çıksa bektin tişi?ni sıyur Yukarıda verilen dizelerin Türkiye Türkçesi’ne doğru çevirisi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Dinle, bilgili (kişi) ne diyor: Edeplerin başının dili korumak (dili doğru kullanmak) olduğunu söyler. B) Dilini tut, dişin kırılmasın; eğer dilini tutmazsan (dilin muhafaza altından çıkarsa) dişin kırılır. C) İnsana ne gelirse, dilinden gelir; dili yüzünden kimi iyi, kimi kötü olur. D) Dinle ve bu söze inan “vücut her sabah kalkıp eğilerek dile yalvarır” E) Peygamber: “İnsanı yüzü koyun (yüz üstü) ateşe atan dildir” dedi; dilini sıkı tut yüzünü ateşten kurtar.

Soru 12:

Aşağıdaki sontakılardan hangisi yalın ve tamlayan durumu ekiyle birlikte kullanılmaktadır?

A) Üçün B) Basa C) İçre D) Kibi E) Ara

Soru 13:

“Akıtgu kerek” ” sözcüğündeki -kerek eki aşağıdakilerden hangisini belirtmektedir?

A) Belirsiz Geçmiş Zaman B) Belirli Geçmiş Zaman C) Emir Kipi D) Gereklilik Kipi E) Şart Kipi

Soru 14:

Aşağıdakilerden hangisi Orta Türkçe dönemine aittir?

A) Çağatayca B) Orhon C) Uygur D) Kıpçak Türkçesi E) Kuzey Türkçesi

Soru 15:

Karahanlı Türkçesindeki ayrılma (çıkma, ablatif) durumu eki ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır ?

A) Ayrılma, çıkma ve menşe ifade eder. B) Aracıyla, aracılığıyla anlamı verir. C) Bütünün parçasını gösterir. D) Karşılaştırma ifade eder. E) Karahanlı Türkçesinde kullanılan asıl ayrılma durumu eki +dın/+din/+tın/+tin’dir.

Soru 16:

Aşağıdaki kelimelerden hangisinde daha çok vücud adlarına eklenerek eklendiği adla ilgli karakteristik özellik ifade eden adlar yapan ek vardır?

A) kadnagun B) adınagu C) karnagu D) begeç E) başçı

Soru 17:

Aşağıdaki sözcüklerin hangisinde yer değiştirme (metatez) vardır?

A) buyan > muyan B) erŋek ~ ernek C) öğren- ~ örgen- D) bengü > meŋgü E) buŋ > muŋ

Soru 18:

yiyümedi ‘yiyemedi’ < yiy-ü u-madı (KB, 2031, AH 274) kelimesinde hangi ses olayı görülür?

A) benzeşme B) göçüşme C) Büzüşme. D) yer değiştirme (metatez) E) yuvarlaklaşma

Soru 19:

"kuşg·aç", "yıg·aç" sözcüklerinde bulunan eklerin işlevi aşağıdakilerden hangisidir ?

A) Topluluk sayı adları yapmak B) Kuvvetlendirme bildiren adlar yapmak C) Küçültme adları yapmak D) Meslek adları yapmak E) Eşitlik ifade eden adlar yapmak

Soru 20:

Karahanlı Türkçesi için aynı zamanda hangi isim kullanılır?

A) Çağatay Türkçesi B) Merkez Türkçesi C) Yeni Uygur Türkçesi D) Hakanlı Türkçesi E) Hakaniye Türkçesi