Seçmeli Ara Sınav - XI-XIII. Yüzyıllar Türk Dili

Soru 1:

Atebetü’l-hakayık’tan aktarılan hangi dizenin Türkiye Türkçesine çevirisi “İnsanlar bilgi ile tanınır”dır?

A) bilig bildi boldı eren belgülüg B) biligsiz tirigle yitük körgülüg C) biliglig er öldi atı ölmedi D) biligsiz tirig erken atı ölü E) biligdin urur men sözümke ula

Soru 2:

11. -13. Yüzyıllar arasında gelişen Karahanlı Türkçesi’nin merkezi neresiydi?

A) Kaşgar B) Nişabur C) Semerkant D) Buhara E) Tebriz

Soru 3:

Kutadgu Bilig’in yazma nüshalarıyla ilgili olarak hangisi söylenemez ?

A) Nüshalardan birisi Viyana Sarayı Kitaplığındadır. B) Nüshalardan birisi Kahire’deki Mısır Devlet Kütüphanesindedir. C) Fergane nüshası bilim dünyasına ilk defa Zeki Velidî Togan tarafından bulanarak tanıtılmıştır. D) Eserin bütün nüshaları Arap harflidir. E) Herat nüshası ilk bulunan yazmadır.

Soru 4:

"buşı bol" fiili Karahanlı Türkçesinde ne çeşit bir fiildir?

A) Yardımcı fiil biçiminde olan birleşik fiil B) zarf-fiil C) sıfat-fiil D) bağ-fiil E) Basit fiil

Soru 5:

Karahanlı Türkçesindeki körsemen kelimesindeki ek aşağıdaki günümüz türkçesindeki kelimelerden hangisindeki ek ile benzerdir ?

A) Gördük B) Gör C) Gördüm D) Göreceğiz E) Görsem

Soru 6:

Aşağıdaki sözcüklerin hangisinde belirtme durumu eki yoktur?

A) başı B) elgin C) evni D) közin E) kitabı

Soru 7:

“Ulanmış erdi?” sözcüğü aşağıdakilerden hangisi ile ilişkilidir?

A) Belirli Geçmiş Zamanın Hikâyesi B) Geniş Zamanın Hikâyesi C) Şartın Hikâyesi D) Belirsiz Geçmiş Zamanın Hikâyesi E) Hikâye Birleşik Zaman

Soru 8:

Karahanlı Türkçesiyle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?

A) Bu dönem Türkçesi için Hakanlı Türkçesi terimi kullanılır. B) Bu yazı dili 11-13. yüzyıllar arasında gelişmiştir. C) İslami Orta Asya Türk yazı dilinin ilk evresidir. D) Merkezi Doğu Türkistan'da Kargar'dır. E) Orhon ve Uygur Türkçesinin devamıdır.

Soru 9:

Aşağıdaki beytin doğru çevirisi hangi seçenekte verilmiştir? yaşık yandı bolgay yana ornı?a balık kudrukındın kozı burnı?a

A) Güneş yine yerine dönmüş olacak, balık burcundan koç burcuna dönmüş olacak. B) Kafur gidip kara toprak misk kokusuyla doldu, dünya güzelliğini düzenleyip süslenmek ister C) Balığın kuyruğunda kuzunun burnuna kadar bütün gizli sırlar ortaya çıkacak. D) Işık yandı, ola ki yerine döne; şehir kıyısından köyün kenarına kadar (aydınlandı) E) Dönerek yerine güneş tekrar gelecek; balık kuyruğundan ta ceviz içine kadar.

Soru 10:

“Temiz bir kızın gönül verdiğini çağırdığı gibi keklik sesini ezgilendirdi, eşini çağırır” çevirisi aşağıdaki hangi beytin günümüz Türkiye Türkçesine çevirisidir?

A) ünün ötti keklik küler katġura/kızıl aġzı kan teg kaşı kap kara B) kökiş turna kökte ünün yaŋkular/izilmiş titir teg uçar yėlgürer C) sabā yėli koptı karanfil yıdın /ajun barça bütrü yıpar burdı kin D) ular kuş ünin tüzdi ünder ėşin/silig kız okır teg köŋül bėrmişin E) kara çumġuk ötti sata tumşukın /üni oġlaġu kız üni tėg yakın

Soru 11:

Kutadgu Bilig’in ““yigitlikke açıp avuçġalıkın ayur” Bölümünde yer alan tiriglikke tatġı süçig cān sevinçi yigitlik teg edgü yok ermiş ayıttım dizelerinin Türkçe karşılığı aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?

A) Yürüyen bulut gibi gençliği gönderdim, fırtına yel gibi hayatımı tükettim B) Eyvah gençliğime, yazık gençliğime ben seni tutamadım çabucak (elden) kaçırdım C) Ey gençlik, yine gel sen bana, ben seni elimde tutayım, senin için ipekler döşettim D) Eyvah bu gençlik hani nereye gitti? Ben seni ne kadar arayıp arattımsa da bulamadım E) Gençlik kadar hayatı tatlı kılan can sevinci olan iyi bir şey yokmuş

Soru 12:

Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde addan türeyen bir eylem vardır?

A) çöker- B) çınġar- C) kondur- D) oŋuk- E) tökül-

Soru 13:

"yorıglı bulıt teg yigitlikni ıdtım" dizesinin Türkiye Türkçesine çevirisi aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) Yürüyen ağaç gibi gençliği gönderdim. B) Yürüyen bulut gibi gençliğimi ilettim. C) Yürüyen bulut gibi gençliği gönderdim. D) Yürüyen bulut gibi hayatımı gönderdim E) Yürüyen bulut gibi gençliğini gönder.

Soru 14:

Kutadgu Bilig ve Divanu Lugati’t-türk hangi han zamanında yazılmıştır?

A) Saltuk Buğra Han B) Bilge Kül Kadir Han C) Baytaş Aslan Han D) Togan Han E) Uluğ Buğra Han

Soru 15:

Aşağıdakilerden hangisi topluluk sayısıdır?

A) Yegirminç B) Tokkuz C) Üçegün D) Miner E) Seksün

Soru 16:

Atebetü’l-hakayık'ta yer alan biligdin urur men sözümke ula dizesinin Türkçe karşılığı aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?

A) Sözüme bilgi ile temel atarım, ey dost! B) Bilgiliye yaklaşmaya çalış C) mutluluğun yolu bilgi ile bulunur D) bilgi edin ve mutluluk bul E) Bilgili insan değerli dinar (gibi)dir.

Soru 17:

Divanu Lügat'it Türk üzerine ilk çalışmayı kim yapmıştır?

A) Ali Emiri B) James Kelly C) Robert Dankoff D) Besim Atalay E) Salih Mutallibov

Soru 18:

“yagız yer yaşıl torku yüzke badı” cümlesinde yüzke sözcüğünün aldığı ekler aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla ve doğru olarak verilmiştir?

A) 2.tekil şahıs iyelik eki, ayrılma durumu eki B) 3. tekil şahıs iyelik eki, bulunma durumu eki C) Belirtme durumu eki, bulunma durumu eki D) 3. tekil şahıs iyelik eki, yönelme durumu eki E) 2. tekil şahıs iyelik eki, yönelme durumu eki

Soru 19:

Orta Türkçe terimini Karahanlı Türkçesi için ilk kim kullanmıştır?

A) Ahmet Caferoğlu B) Lars Johanson C) Louis Ligeti D) Carl Brockelmann E) A. von Gabain

Soru 20:

“Kaz ördek kugu kıl kalıkıg tudı kakılayu kaynar yokaru kudı” dizelerinin Türkçesi aşağıdakilerden hangisidir ?

A) Kara toprak yüzüne yeşil örtü bağladı, Çin kervanı Çin ipekli kumaşını yaydı B) Ova, dağ, kır, vadi, yayılıp döşendi, yamacı ve tepesi yeşil, al giyip süslendi C) Binlerce renkteki çiçekler gülerek açıldı, dünya güzel koku ile misk ve kafur doldu D) Saba rüzgarı karanfil kokusuyla çıktı, dünya sonra tamamiyle misk koktu E) Kaz, ördek, kuğu, kıl kuyruk göğü kapladı, ötüşerek yukarı-aşağı uçuşlar