Seçmeli Ara Sınav - XI-XIII. Yüzyıllar Türk Dili

Soru 1:

tilindin kim edgü kim esiz bolur dizesinin Türkiye Türkçesine doğru çevirisi aşağıdakilerden hangisidir?

A) vücut her sabah kalkıp eğilerek dile yalvarır B) insana ne gelirse,dilinden gelir C) dilini korursan kendini de korumuş olursun D) dili yüzünden kimi iyi,kimi kötü olur E) Dinle ve bu söze inan

Soru 2:

“Atebetü’l-hakâyık” eserinin adının anlamı hangisidir?

A) Hakikatlerin Eşiği B) Doğruluğun Anahtarı C) Hak Yol Kılavuzu D) Hakka Giden Yol E) Doğruluğu Arayan

Soru 3:

Karahanlı Türkçesindeki “kedim” sözcüğünün Türkiye Türkçesindeki doğru karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?

A) hayvan B) giyecek C) geldim D) uyku E) gittim

Soru 4:

yiyümedi ‘yiyemedi’ < yiy-ü u-madı kelimesinde hangi ses olayı görülür?

A) Benzeşme B) Göçüşme C) Büzüşme D) Yer değiştirme E) Yuvarlaklaşma

Soru 5:

Aşağıdaki kelimelerin hangisinde belirtme durumu eki bulunmamaktadır?

A) Kazka B) Başın C) Menizini D) Atannı E) Sözüg

Soru 6:

Aşağıdakilerden hangisi Yusuf has Hacib'in ilgi duyduğu alanlar arasında gösterilemez ?

A) Hekimlik B) Düş yorumu C) Matematik D) Toplumbilim E) Musiki

Soru 7:

Aşağıdakilerden hangisi Karahanlıların çıktığı Türk boyu tartışmalarına kaynaklık eden teorilerden değildir?

A) Çiğil teorisi B) T’u-chüe teorisi C) Uygur teorisi D) Orhon teorisi E) Karluk teorisi

Soru 8:

Topluluk sayıları sayı isimlerine aşağıdaki eklerden hangisinin getirilmesi ile elde edilir?

A) +In B) +(X)nç C) +egü(n) D) +ru/rü E) +(X)n

Soru 9:

Hangi seçenekte 3. teklik şahıs iyelik ekinden sonra gelen “belirtme durumu eki” bulunmaktadır?

A) tuġardın ese keldi öŋdün yeli /ajun ėtgüke açtı uştmah yolı B) yazı taġ kır oprı töşendi yadıp /ėtindi kolı kaşı kök al kedip C) kaz ördek kuġu kıl kalıkıġ tudı /kakılayu kaynar yokaru kudı D) irinçig kışıġ sürdi yazkı esin /yaruk yaz yana kurdı devlet yasın E) ünün ötti keklik küler katġura /kızıl aġzı kan teg kaşı kap kara

Soru 10:

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde gelecek zamanın şartı kullanılmıştır?

A) sizler ol kim ḳılur erdiŋiz B) körü barsa erdi içim taşlarım C) ulanmış erdiŋ anıŋ üze turmış D) negü ayġu erse ayayın sözüm E) esen bolsa ermiş bu yalŋuḳ özi

Soru 11:

Harezm-Altınorda Türkçesi hangi yüzyıllar arasında hüküm sürmüştür?

A) XIII-XIV. yüzyıl B) XIV-XVI. yüzyıl C) XI-XII. yüzyıl D) X-XI. yüzyıl E) XII-XIV. yüzyıl

Soru 12:

tugardın ese keldi ö?dün yeli ajun etgüke açtı uştmah yolı Yukarıda yer alan dizelerin Türkiye Türkçesine doğru çevirisi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Doğu rüzgarı doğudan eserek geldi, dünyayı süslemek için cennet yolunu açtı. B) Kurumuş ağaçlar yeşil elbiseler giydi, renk renk çiçeklerle süslendi. C) İlkbahar rüzgarı kötü rüzgarı sürdü, uzaklaştırdı, parlak ilkbahar yine mutluluk yayını kurdu. D) Çiçeklikte bülbül bin sesle öter, gece gündüz ilahi okur. E) Ova, dağ, kır, vadi yayılıp döşendi, yamacı ve tepesi yeşil, al giyip süslendi.

Soru 13:

Aşağıdaki teorilerden hangisine göre Karahanlılar sülâlesi, T’u-chüe A-shi-na hanedanının bir kolu olan Karluk hanedanına dayanmaktadır?

A) Uygur teorisi B) Türkmen teorisi C) Karluk teorisi D) Karluk-Yağma teorisi E) Çigil teorisi

Soru 14:

“Temiz bir kızın gönül verdiğini çağırdığı gibi keklik sesini ezgilendirdi, eşini çağırır” çevirisi aşağıdaki hangi beytin günümüz Türkiye Türkçesine çevirisidir?

A) ünün ötti keklik küler katġura/kızıl aġzı kan teg kaşı kap kara B) kökiş turna kökte ünün yaŋkular/izilmiş titir teg uçar yėlgürer C) sabā yėli koptı karanfil yıdın /ajun barça bütrü yıpar burdı kin D) ular kuş ünin tüzdi ünder ėşin/silig kız okır teg köŋül bėrmişin E) kara çumġuk ötti sata tumşukın /üni oġlaġu kız üni tėg yakın

Soru 15:

Karahanlı Türkçesiyle verilen cümlelerin Türkiye Türkçesine doğru çevirisi aşağıdakilerden hangisidir? ‘ular kuş ünin tüzdi ünder eşin silig kız okır teg kö?ül bermişin’

A) Bir kızın gönül verdiğini çağırdığı gibi kekliksesini ezgilendirdi, eşini çağırır. B) Temiz bir kızın gönül verdiğini çağırdığı gibi kekliksesini ezgilendirdi, eşini çağırır. C) Temiz bir kızı çağırdı gönül verdi kekliksesini ezgilendirdi, eşini çağırır. D) Bir kızı çağırır gibi keklik sesini ezgilendirdi,sonra da eşini çağırdı tezden. E) Temiz bir kızın gönlünü çağırdı kekliksonra da sesini ezgilendirdi eşine.

Soru 16:

Aşağıdaki hangi beyitte tasvir birleşik fiil bulunmaktadır?

A) yorıġlı bulıt tėg yigitlikni ıdtım /tüpi yėl kėçer tėg tiriglik tükettim B) esizim yigitlik esizim yiğitlik /tuta bilmedim men sini terk kaçıttım C) yana kėlgil emdi yigitlik maŋa sen /ayada tutayın aġı çuz töşettim D) tiriglikke tatġı süçig cān sevinci /yigitlik teg edgü yok ermiş ayıttım E) esirkep açır-men saŋa ay yiğitlik /kamuġ körkümi sen yırattıŋ yırattım

Soru 17:

Aşağıdaki ek-işlev eşleşmelerinden hangisi doğrudur ?

A) +gey: Niteleme sıfatları türetmek. B) +g·ıl/+gil: Küçültme adları türetir C) +kıya/+kiye,+ kına: Geometrik şekillerle ilgili adlar türetmek D) +la/+le: Yer adları türetmek E) +lAg· : Belirteç türünde adlar türetmek.

Soru 18:

Kaşgarlı Mahmud eserinde ifade ettiği şu sözle böyle bir sözlüğü yazmaktaki amacını dile getirmiştir: “Türk dili ile Arap dilinin atbaşı beraber yürüdükleri bilinsin diye Halil’in Kitabü’l-ayn’ında yaptığı gibi, kullanılmakta olan kelimelerle bırakılmış bulunan kelimeleri bu kitapta birlikte yazmak, arasıra yüreğime doğar dururdu……”. Yukarıda bahsi geçen Kaşgarlı Mahmut'un yazdığı eser aşağıdakilerden hangisidir?

A) Atebetü’l-Hakayık B) Kutadgu Bilig C) Divan-ı Hikmet D) Dîvânu Lugati’t-Türk E) Muhakemetü'l Lugateyn

Soru 19:

Karahanlı Türkçesinde b- > m- değişimi içerisinde hangi sesin bulunduğu kelimelerde görülür?

A) /c/ B) /d/ C) /n/ D) /p/ E) /s/

Soru 20:

İç-gey men sözcüğündeki -gey eki aşağıdakilerden hangisini belirtmektedir?

A) Belirsiz Geçmiş Zaman B) Belirli Geçmiş Zaman C) Geniş zaman D) Gelecek zaman E) Şimdiki zaman