Final Sınavı - XI-XIII. Yüzyıllar Türk Dili

Soru 1:

Sözleyür-siz kelimesinin çözümlemesi nasıl olur?

A) +siz, +yür, -le B) +siz, -yür, +le C) –siz, +yür, -le D) –siz, +yür, +le E) –siz, -yür, +le

Soru 2:

Hangi cümlede gelecek zaman ifadesi taşıyan sıfat-fiil eki bulunmaktadır?

A) maŋa kelmişiŋde berü men bu kün B) bolup toġmaduk teg yitip bardı cān C) elig tuttaçımka egirse muŋa D) bilig bilmegendin bir ança budun E) özüm taplamaz neŋ biri yalġan ol

Soru 3:

zarifluk içre kamil èrdi datı bu yoldın ötrü pervêz boldı atı Yukarıdaki beytin Türkiye Türkçesine doğru aktarımı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Çok zarif bir attı. O nedenle adı Perviz oldu. B) Atını çok zarif buluyordu. Bu yüzden ona Perviz adını verdi. C) Atı ermiş gibiydi. Bu nedenle adı Perviz’di. D) Zatı zariflikte olgundu. Bu yüzden adı Perviz oldu. E) Perviz çok güzel bir isimdi. Bu yüzden atına bu ismi verdi.

Soru 4:

kıyandkat kelimesinin Türkiye Türkçesindeki anlamı aşağıdakilerden hangisidir?

A) gergedan B) kıvrak C) kanatlı D) sinek E) kırkayak

Soru 5:

Türkmenler arasında bir hayli yaygın olup, itibar görmesi bakımından Şecere-i Terâkime'de de geçen eser aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kısâsü'l-Enbiyâ B) Mu'înül-Mürîd C) Hüsrev ü Şîrîn D) Nehcü'l-Ferâdîs E) Oğuz Kağan Menâkıbı

Soru 6:

"tüzüp til bülbüli bu nazm öze saz bu perde içre keltürdüm hoş avaz" Yukarıdaki metnin Türkçesi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kaç gündür yolculuk zahmeti çektim.İşte şimdi bu zahmetin sonunda huzura yetiştim. B) Dil bülbülü (Nizamî) bu nazmın özüne uygun türkü yakmış.Ben de bu perdeden olmak üzere hoş sesler getirdim. C) Allah’a hamdolsun dileğime eriştirdi.Dilek eli emel yayını kurdu. D) Bu gönlümün kuşu güzel bir bahçe buldu.İster bülbül şakısın ister karga gaklasın. E) Gelmekteki bu maksat, dileğimiHakk’ın yerine getireceği düşüncesiydi.

Soru 7:

Hüsrev-ü Şirin'in yazarı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Genceli Nizami B) F. Köprülü C) Ananiasz Zajaczkowski D) E.İ. Fazılov E) E. N. Nadjir

Soru 8:

Metinde hangi hâl eki bulunmaz?

A) yönelme B) belirtme C) ilgi D) çıkma E) bulunma

Soru 9:

K ı sas ü'l Enbiy a'dan çeviriyazılı metni alınan bölümün Türkiye Türkçesi karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Hak risâlet verdi doğrudan kavmine gönderdi gece gündüz demeden Samûd kavmini dolaştı imana davet etti bir mucize istediler B) akıl hazırla gel Sâlih peygamber kıssasını dinle ben hepsini baştan ayağa tamamen anlatayım C) Sâlih’in sözünü ve hem bu dişi deve imtihananı anlamadan Hak’tan uzaklaştılar hepsi çok günah işlediler D) üç gün içinde sarı kızıl ve kapkara oldular kadir tanrı kudretiyle hepsini devirdi E) İki bez dokuyucu koşarak geldiler bir ayağını kestiler botası feryat içinde döndü üç dostunu astılar

Soru 10:

"kazan tèg kaynap oş sevda bişürdüm nizami balıdın halva bişürdüm" Verilen beyitin çevirisi aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?

A) Bedenime gönlüm sultan olduğundancanım bu fermanı ondan ötürü kabul etti. B) Gönül fermanını can ile tuttum.Başka düşünceyi bir an unuttum. C) Kazan gibi kaynayıp işte bu sevda hikâyesini pişirdim.Nizamî’nin balından helva pişirdim D) Sultanımın adına Fars dilinde olan bu eseriçevirip şiir hâlinde yeniden yazdım. E) Bu gölden, bu saf sudan gönüllerkansın diye hoş kokulu su çıkardım.

Soru 11:

Aşağıdaki dizelerden hangisi Atebetü'l-hakayık'ta yer alan dörtlüklerde bulunur ?

A) aġırlayu tut sen asıġlıġ kişig B) biligsiz tirigle yitük körgülüg C) yarın bolsa işiŋ ḳalur ḳılmadın D) çerig tutup küreşti, oḳtaġalı utruşur E) taŋ ata yortalım

Soru 12:

Mu’inü’l-Mürid , hangi eserle aynı vezinde yazılmıştır?

A) Kutadgu Bilig B) Altun Yaruk C) Muhakemetü’l-lisâneyn D) Mukaddimetü’l-Edeb E) Divânü Lugati’t-Türk

Soru 13:

Aşağıdakilerden hangisinde Kısasü’l-Enbiya’nın nüshası bulunmamaktadır ?

A) Paris B) Bakü C) İSveç D) Saint Petersburg E) Türkmenistan

Soru 14:

Aşağıdakilerden hangisi dudak uyumu bakımından eklendikleri sözcüklerin ünlüsü ile uyuma girmeyip düz ünlülü olan eklerden biridir?

A) +AGU B) -Ur C) -sU D) +DIn E) -DUk

Soru 15:

Harezm Bölgesinin fethi neden güç olmuştur?

A) Harezm bölgesinin ticaret merkezi olması. B) Eski Türk uygarlıkları tarafından korunması C) Ceyhun nehri ve kanallarla çevrili olması D) Bölgeye sahip olan Arap Devletlerinin savunmasının güçlü olması E) Bölgenin etrafının dağlık olması

Soru 16:

“şuñkarnı” kelimesinin günümüz Türkçesindeki anlamı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bu B) Dibinde C) Ala doğanı D) Gitti E) Birincisine

Soru 17:

Aşağıdakilerden hangisi Harezm Türkçesi ile ilgili yanlış bir bilgidir?

A) Harezm Türkçesi metinlerinde bir kelimenin eski ve yeni şekli veya farklı şivelerdeki şekilleri bir arada kullanılmaktadır. B) Harezm Türkçesi öncesi metinlerde geçmeyen veya nadir geçen çok sayıda kelimenin bu dönem eserlerinde yer alır. C) Harezm Türkçesinde /e/ ünlüsünün yanında /e/ ünlüsü de bulunur. D) Harezm Türkçesinin esas dil özelliklerini Uygurlar oluşturur.. E) Ünlü yuvarlaklaşması görülmektedir.

Soru 18:

Mahmûd bin’ Alî tarafından yazılan ve Türk edebiyatında kırk hadis çevirilerinin ilk örneği olan ‘’Nehcü’l-Ferâdîs’’ adlı eserin Türkçedeki karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Cennetlerin Açık Yolu B) Hakikatlerin Kaynağı C) Mutluluk Bilgisi D) Gerçeklerin Eşiği E) Geleceğin Habercisi

Soru 19:

Oguz ?agan Mena?ıbı hangi alfabeyle yazılmıştır?

A) Göktürk B) Süryani C) Arap D) Uygur E) Çin

Soru 20:

Harezm Türkçesinde, +GArU / KArU / +KArI, +rA çekim ekleri ismin hangi halini gösterir?

A) İlgi Hâli B) Yükleme Hâli C) Yönelme Hâli D) Vasıta Hâli E) Yön Gösterme Hâli