Final Sınavı - XI-XIII. Yüzyıllar Türk Dili

Soru 1:

"Mukaddimetü'l Edeb" adlı eser için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Arapçayı öğretmek için hazırlanmış bir sözlüktür. B) Arapça ifadelerin altında "Farsça, Moğolca, Osmanlıca..." dillerdeki karşılıkları verilmiştir. C) "Abece" sırasında düzenlenmiş bir sözlüktür. D) Zamahşehri tarafından yazılmıştır. E) Eser, Harezm Şahı Atsız'a sunulmuştur.

Soru 2:

I. Yeni Cami nüshası tamdır. II. Paris nüshası harekeli değildir. III. Yeni Cami harekeli değildir. IV. Paris nüshası eksiktir. Yukarıdaki ifadelerden hangisi/hangileri Nehcü’l-Feradis ile ilgili olarak doğrudur?

A) Yalnız I B) II, III C) I, IV D) I, II, III E) I, II, IV

Soru 3:

Harezm Türkçesiyle ilgili olarak hangisi söylenemez .

A) Karahanlı Türkçesiyle Çağatayca arasında bir geçiş dilidir. B) Bu dönemin eserleri genellikle Arap harfli olup çok az kısmı Uygur harflidir. C) Yazımda Karahanlı Türkçesi geleneği devam ettirilmiştir. D) Metinlerde ünlüler Uygur yazı geleneğine bağlı kalınarak yazılmıştır. E) Harekeli metinlerde ise ünlülerin yazımında harfler kullanılmamıştır.

Soru 4:

Oğuz Kağan Destanı’nda Moğolca sözcüklerin bulunması Çinggis Kağan [1167- 1227]’dan sonraki dönemin izlerini taşıdığını gösterir. Oğuz Kağan Destanı’ndan Kâşgarlı’nın eserinde iz bulunmaması, Moğolca sözcüklerin fazlaca görülmesi, yazı tarzı Oğuz Kağan Destanı’nı Gazan Han [1295-1304] ya da sonrası yılların bir yadigârı olduğu sonucuna götürmektedir. Bu bilgilere göre Oğuz Kağan Destanı ile ilgili aşağıdaki çıkarımlardan hangisi yapılabilir?

A) Harezm Türkçesi metnidir B) Yazarı Öz Türkçeye hakim değildir. C) Genellikle Oğuz-nâme olarak adlandırılır D) Başka destanlara katkı yapmıştır E) Okunurken sözlüğe ihtiyaç duyulmaktadır

Soru 5:

Hüsrev ü Şirin kaç beyitten oluşmaktadır?

A) 450 B) 2457 C) 312 D) 6512 E) 198

Soru 6:

Harezm Türkçesi döneminde meydana gelen ses değişmelerine verilen örneklerden aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) kazgan > kazan, B) butak > buvak C) sargar- > sarar D) açıg > açı, E) atlıg > atlı

Soru 7:

"Mu'inü'l-Mürid" adlı eserin yazarı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Zamahşeri B) Rabgazi C) Muhammed Hacı Bey D) Nizami E) İslam

Soru 8:

Aşağıdakilerden hangisi yön gösterme ekleriyle kurulmuştur?

A) baş+ta B) işi+ŋe C) katılmazda aşnu D) kut+un tiril E) yaġı+ġaru

Soru 9:

Karahanlı Türkleri’nin İslamiyeti kabulü sürecindeki hanı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Saltuk Buğra Han B) Bilge Kül Kadir Han C) Baytaş Aslan Han D) Togan Han E) Kutlug Han

Soru 10:

Aşağıdaki sözcüklerin hangisinde diğerlerinden farklı bir çokluk eki kullanılmıştır?

A) başlar B) közler C) Eren D) köŋüller E) ölügler

Soru 11:

Harezm Türkçesinde /b/ ünsüzü ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A) Bütün /b/ler korunmuştur. B) Kelime içinde ve kelime sonundaki /b/ler çoklukla /w/ye dönüşmüştür. C) Harezmn Türkçesinde b>m değişimi görülmemektedir. D) Harezm Türkçesinde /b/ bulunmaz. E) /b/ler /p/ye değişmiştir.

Soru 12:

“kèce” kelimesinin günümüz Türkçesindeki anlamı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Gece B) kış C) Güz D) Oruç ayı E) Ay sonu

Soru 13:

Aşağıdaki kelimelerden hangisinin Türkiye Türkçesindeki karşılığı "peygamber"dir?

A) yalawaç B) èkki C) barça D) suw E) yagı

Soru 14:

"ösker" kelimesinin karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?

A) ister, arzular B) özler, hayal eder C) düşünür D) sıkıntı çeker E) sorar, araştırır

Soru 15:

Hangi cümlede “sonra” anlamında kullanılan sontakı bulunmaktadır?

A) Kamuġ kadġusu erdi ümmet üçün. B) Apaŋ edgü bolsa bu begler özün C) Akrun aŋar sevingil D) Usanma ölür sen meniŋde basa E) İlig buştı artuk kararttı meŋiz

Soru 16:

İslâmî Orta Asya Türk yazı dilinin 11. -13. yüzyıllar arasında gelişen ilk evresi olan Karahanlı Türkçesinin merkezi Kaşgar nerededir?

A) Moğolistan B) Horasan C) Harezm D) Maverâünnehir E) Doğu Türkistan

Soru 17:

Metnin doğru okunuşu hangisidir?

A) B) C) D)

Soru 18:

“Sayısız nesneler, at sürüleri aldı. Dönüp yurduna, evine gitti.” İfadesi aşağıdakilerden hangisinin Türkiye Türkçesine çevirisidir?

A) Sansız neme, yılkı aldı. Yurtıga, öyige tüşdi, kitdi. B) Sanagulugsız neme, yılkı aldı. Yurtıga, kayıttı, kitdi. C) Sanagulugsız nemeler, yılkılar aldı. Yurtıga, öyige tüşdi, kitdi. D) Sanagulugsız nemeler, yılkılar aldı. Yurtıga, öyige kitdi. E) Sansız nemeler, yılkılar aldı. İlige, ewige kitdi.

Soru 19:

“mören” kelimesinin günümüz Türkçesindeki anlamı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yalnız B) Irmak C) Ölüyoruz D) Kımız E) Yüreğine

Soru 20:

Eserde geçen "körkütüp" kelimesinin Türkçedeki karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?

A) korkutup B) korkutmuş C) gösterince D) göstermiş E) gösterip