Seçmeli Ara Sınav - XI-XIII. Yüzyıllar Türk Dili

Soru 1:

Dîvânu Lugati’t-Türk'ün yazılma nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

A) Türkçe'yi Avrupaya tanıtmak B) Dönemin hükümdarını övmek C) İslam dinini anlatmak D) Araplara Türkçe öğretmek E) Türkçenin yok olmasını engellemek

Soru 2:

Hangi cümlede “eğer” anlamında kullanılan bağlaç bulunmaktadır?

A) Buşaklık bile erke övke yavuz. B) Apaŋ edgü bolsa bu begler özün. C) Birin birin miŋ bolur tama tama köl bolur D) Akrun aŋar sevingil E) İlig buştı artuk kararttı meŋiz

Soru 3:

Karahanlı Türkçesinde düz ünlülerden sonra düz, yuvarlak ünlülerden sonra düz-geniş ya da dar-yuvarlak ünlülerin birbirini takip etmesi kuralına ne ad verilir?

A) Önlük-Artlık Uyumu B) Büyük ünlü uyumu C) küçük ünlü uyumu D) düzlük-yuvarlaklık uyumu E) ünlü düşmesi

Soru 4:

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde fiil gelecek zamana göre çekimlenmiştir?

A) er at tutsa şeksiz kerek neŋ tawar B) baḳġıl neteg ḳoşarlar Taŋrı üze C) ol anıŋ birle yatġaşdı D) ölüm tutġaḳı tuttı öz barġalır E) ol meniŋ eligge suv ḳoyturdı

Soru 5:

yavalıkka isiz tiriglikni ıdtım dizesinin Türkiye Türkçesine doğru çevirisi aşağıdakilerden hangisidir?

A) boşu boşuna geçen hayatımı ben nafile geçirdim B) boşu boşuna geçen hayatımı ben kötülükle geçirdim C) boşu boşuna geçen hayatımı ben mutlulukla geçirdim D) boşu boşuna geçen hayatımı ben düşüncesiz geçirdim E) boşu boşuna geçen hayatımı ben huzursuz geçirdim

Soru 6:

Üçegü kelimesinde bulunan ek ne ekidir?

A) sıfat-fiil eki B) ulaç eki C) gelecek zaman eki D) topluluk sayı adı yapma eki E) eylemden ad yapma eki

Soru 7:

Aşağıdakilerden hangisi Karahanlı Türkçesindeki iyelik eklerinde 1. Tekil Kişi’ye örnektir?

A) Atan B) Babası C) Sözün D) Gözüm E) Gönlünüz

Soru 8:

Karahanlı Türkçesinde “-Düz” ekinin işlevi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Topluluk sayı adı yapan ek B) Eylemden eylem yapan ek C) Fiilden fiil yapma eki D) Ulaç eki E) Gelecek zaman eki

Soru 9:

Hangi seçenekte “zarf-fiil” eki bulunmaktadır?

A) kalık kaşı tügdi közi yaş saçar /çeçek yazdı yüz kör küler katgurar B) kayusı kopar kör kayusı konar /kayusı çapar kör kayu suv içer C) yagız yer yaşıl torku yüzke badı /hıtay arkışı yadtı tawgaç edi D) ünün ötti keklik küler katgura/kızıl agzı kan teg kaşı kap kara E) kurımış yıgaçlar tonandı yaşıl /bezendi yipün al sarıg kök kızıl

Soru 10:

Karahanlı Türkçesinde “Adruk” sözcüğünün aşağıdakilerden hangisine uymadığı ifade edilebilir?

A) Önlük-Artlık Uyumu B) Düzlük-Yuvarlaklık Uyumu C) Yuvarlaklaşma D) Benzeşme E) Büzüşme

Soru 11:

1936 yılında Der türkische Sprachbau çalışmasıyla başlayan Türk dilinin tarihsel dönemlendirilmesine göre, aşağıdakilerden hangisi Yeni Türkçe Dönemi'nde yer almaz ?

A) Karahanlı Türkçesi B) Kıpçak Türkçesi C) Batı Türkistan Ağızları D) Güney Türkçesi E) Doğu Türkçesi

Soru 12:

Hangi kelime topluluk sayı adı yapan ek ile türemiştir?

A) ikegü B) tirilgü C) taşur- D) bilsün E) alsu

Soru 13:

Aşağıdaki sayıların hangisinde topluluk eki ve anlamı vardır?

A) yigirme B) biregü C) üçünç D) miŋer E) seksün

Soru 14:

“bilig bil sa‘adet yolını bula” mısrasında aşağıdaki isim durum eklerinden hangisi kullanılmıştır?

A) Belirtme durumu eki B) Eşitlik eki C) Yönelme durumu eki D) Ayrılma durumu eki E) Yön gösterme eki

Soru 15:

Kutadgu Bilig’in “yigitlikke açıp avuçġalıkın ayur ” Bölümü’nden aktarılan “yorıġlı bulıt tėg yigitlikni ıdtım” dizesinin Türkiye Türkçesine çevirisi hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir?

A) Eyvah gençliğime, yazık gençliğime B) Yürüyen bulut gibi gençliği gönderdim C) Ey gençlik, yine gel sen bana D) Eyvah bu gençlik hani nereye gitti? E) Ben seni ne kadar arayıp arattımsa da bulamadım

Soru 16:

"özüm taplamaz ne? biri yalgan ol" cümlesinde geçen " taplamaz" kelimesi ne çeşit bir kelimedir?

A) Geniş Zamanın Şartı B) Şart Birleşik Zamanı C) Geniş zaman sıfat-fiilinin olumsuzu D) Gelecek Zamanın Şartı E) Rivayet Birleşik Zamanı

Soru 17:

Aşağıda verilen eylemlerden hangisi geçişlidir?

A) +(A)d-: köped- < köp B) +I-: yıdı-< yıd C) +(A)r-: sargar- < sarıg D) +DA-: alda- < al “hile” E) +gır-: tazgır- < taz “kel”

Soru 18:

Kemi içre oldurup Ila suvın keçtimiz Uygur tapa başlanıp Mı?lak ilin açtımız dizesinde hangi yer yüzü şeklinden bahsetmektedir?

A) Dağ B) Ova C) Deniz D) Irmak E) Vadi

Soru 19:

Sayı isimlerine +egü(n) eki getirilerek yapılan sayılara ne ad verilir?

A) Üleştirme Sayıları B) Asıl Sayılar C) Topluluk Sayıları D) Sıra Sayıları E) Asal sayılar

Soru 20:

Edibni? yiri atı Yüknek erür Safalıg ‘aceb yir kö?üller yarar Atebetü’l-Hakayık'ta geçen bu dizelerin Türkiye Türkçesindeki anlamı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Edib’in yaşadığı yer Yüknek’tir,gönülleri hoş eden bir yerdir. B) Edib’in yerinin, memleketinin adı Yüknek’tir,gönülleri açan safalı hoş bir yerdir. C) Edib’in memleketinin adı Yüknek’tir,Burada gönülleri hoş edenler vardır. D) Edib’in yerinin, Yüknek’tir,gönülleri açanlar burada hoş olur. E) Edib’in yerinin, memleketinin adı Yüknek’tir,safalı kokular gönülleri hoş eder.