Final Sınavı - XI-XIII. Yüzyıllar Türk Dili

Soru 1:

“esirkep açır-men sa?a ay yigitlik kamug körkümi sen yırattı? yırattım” beyitindeki altı çizili sözcüğün anlamı aşağıdakilerden hangisidir?

A) biraz B) kadar C) bütün D) gibi E) şimdi

Soru 2:

Oguz Kagan Menakıbı’nın bilinen tek yazma nüshası kaç varaktan oluşmaktadır?

A) 20 B) 21 C) 22 D) 23 E) 24

Soru 3:

" körüklügrek " kelimesinin Türkiye Türkçesindeki karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?

A) kemer B) bağ C) ciğer D) sayısız E) daha güzel

Soru 4:

Oğuz Kağan menkıbelerinin farklı ve pek çok rivayetleri vardır. Aşağıdakilerden hangisi onlardan biri değildir?

A) Reşîdü’d-dîn’in Câmi’ü’t-tevârîh adlı Farsça eserinde yer alan rivâyet B) Harezm Türkçesi Oğuz Kağan Menâkıbı2 C) Ebu’l-Gâzi Bahâdır Han’ın Şecere-i Terâkime’si D) Kırk hadis çevirilerinin ilk örneği olan Nehcü ’l-Faradis E) Dede Korkut Oğuz-nâmeleri

Soru 5:

Aşağıdakilerden hangisi Harezm Türkçesi’nde “racab ayı” anlamındadır?

A) İkinci ay B) Üçüncü ay C) Beşinci ay D) Yedinci ay E) Dokuzuncu ay

Soru 6:

Kutadgu Bilig ve ‘Atabetü’lHakayık’la aynı vezinde yazılan ve aynı zamanda dörtlüklerle yazılmış olan eser hangisidir?

A) Mu‘inü’l-Mürıd B) Mukaddimetü ’l-Edeb C) Mebâdî Sülûk D) Şecere-i Terakime E) Mu‘inü Edeb

Soru 7:

Hüsrev'ü Şirin ile ilgili olarak söylenenlerden hangisi yanlıştır?

A) Kutb'a ait yazma Biblioteque Nationale'de bulunmaktadır B) 1180 yılında yazılmıştır C) 6512 beyitlik manzum eserdir D) Yazarı Genceli Nizami'dir E) İlk manzum çevirisini Fazılov yapmıştır

Soru 8:

I. Bilinen tek yazma nüshası, Almanya'dadır. II. Her sayfasında 9 satır bulunmaktadır. III. Tüm sayfaları okunabilir durumdadır. Yukarıdaki ifadelerden hangisi/hangileri Oğuz Kağan Menakıbı ile ilgili olarak doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I, II E) II, III

Soru 9:

Aşağıdakilerden hangisi Harezm Türkçesi için söylenemez ?

A) Türkçenin doğu kolunu teşkil eden Karahanlı Türkçesi temelinde gelişmiştir. B) Harezm Türkçesinin esas dil özelliklerini Oğuz, Kıpçak ve Kanglı boylarının ağızlarından alınan kelime ve şekil bilgisi oluşturur. C) Harezm Türkçesi, XI-XIII. yüzyıllara tekabül eder. D) Karahanlı Türkçesiyle Çağatayca arasında bir geçiş dilidir. E) Bu dönemin eserleri genellikle Uygur harfli olup çok az kısmı Arap harflidir.

Soru 10:

Nehcü ’l-Faradis ile ilgili bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) 1357-1358 yıllarında yazılmıştır B) Onar fasıllı altı baptan meydana gelmektedir C) Mahmud bin 'Ali tarafından yazılmıştır D) Türk edebiyatındaki kırk hadis çevirilerinin ilk örneğidir E) Dünya ve ahirette mutlu olmak için gerekli Müslümanlık bilgilerinin el kitabıdır

Soru 11:

Türk edebiyatındaki kırk hadis çevirilerinin ilk örneği olan Nehcü ’l-Far a d i s kim tarafından yazılmıştır?

A) Harezmî B) Kutb C) İslam D) Mahmud bin ‘Ali E) Rabguzi

Soru 12:

1968’de Necmeddin Hacıeminoğlu tarafından İstanbul’da yayımlanan Harezm Türkçesine ait eser aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kutb’unHüsrev ü Şirin’i B) İslam’ınMu‘inü ’l-Mürid’i C) Rabguzi’ninKısasü’l-Enbiya’sı D) Zemahşerî’ninMukaddimetü’l-Edeb’i E) Harezmî’ninMuhabbet-nâme’si

Soru 13:

Mu‘ i nü ’l-Mür i d eserinde yer alan ve yukarıda çeviriyazısı verilmiş metnin Türkçe karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Mürit, yolu böyle bilip yürürse ve bu nefis de fırsat verirse dileğine ulaşır. Allah’ın gerçek dost olduğunu söylediğinde onun için dünya ekilecek bağ ve bostandır. B) Kişi, inabet ve irade üzerine hoş sebat edip ibadet etse, ve bu nefis de fırsat verirse dileğine ulaşır. C) Fesadı istediğinde nefs-i emmaredir, pişmanlık getirdiğinde nefs-i levvamedir. Kişi Allah’ın gerçek dost olduğunu söylediğinde onun için dünya ekilecek bağ ve bostandır. D) Kişi, inabet ve irade üzerine hoş sebat edip ibadet etse, bu nefsin adı bu sıfatlarla nitelendirilirse, mutmain olur ve kurtuluşu bulur. E) Mürit, yolu böyle bilip yürürse ve bu nefis de fırsat verirse dileğine ulaşır. Hidayeti ve Allah’ın yardımını ilham eden, nefs-i mutmainnedir.

Soru 14:

Yukarıda çeviriyazılı metni verilen bölümün Türkiye Türkçesi karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kâsûr’un Za‘ûm adlı bir karısı vardı. Sahur adlıydı da derler. Bir hayli gün geçtikten sonra bu kadın deli oldu; koşuyor bağırıyordu. Kendi çirkin görünüşlüydü. B) Kırk yıl hizmet etti. Bir gün Şeytan meleklerden Bu Kâsûr’un soyundan Sâlih adında bir peygamber gelecek, kâfirler onun elinde ölecek” diye duydu. C) Kırk yıldan sonra Cebrâ’îl’e “Kâsûr’u zindandan çıkar” diye ferman geldi. Cabrâ’îl kanat ile bir vurdu. Zindânı iki parça etti. D) Karra dağına adam gönderdiler. Put yapmak için taş aradılar. Şeytanona lanet olsundaha önce bu Karra dağına geldi. Güzel, temiz ak taşı kesip bıraktı. Onlar gelip onu gördüler. E) “Ey Za‘ûm, Kâsûm’u görmek istiyorsan, beni takip et.” dedi. Za‘ûm Kâsûr’u takip etmeğe başladı. O mağaraya geldiler. Melek.

Soru 15:

Oğuz Kağan Menakıbı hangi yıllarda yazılmıştır?

A) 1300’lerde B) 1400’lerde C) 1500’lerde D) 1100’lerde E) 1200’lerde

Soru 16:

Hüsrev ü Şirin’in yazarı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Genceli Nizami B) Zamahşeri C) Nasiru ’d-din bin Burhanu’d-din ar-Rabguzi D) İslam E) Mahmud bin ‘Ali

Soru 17:

Hangi zarf-fiil eki Harezm Türkçesinde “-ıncaya / - inceye kadar” işlevinde kullanılmıştır?

A) -u / -ü B) -ġaç / -geç C) -ġalu / -gelü D) -ġınça / -ginçe E) -uban / -üben

Soru 18:

“çalguz” kelimesinin günümüz Türkçesindeki anlamı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yalnız B) Irmak C) Ölüyoruz D) Kımız E) Yüreğine

Soru 19:

Hangi cümledeki sıfat-fiil eki - mak / -mek veya - mak / -mek için işlevindedir?

A) Kulak tutġıl ol kün ündeyür ündegüçi B) ol beg Teŋrige tapınġuluk erdi C) elig tuttaçımka egirse muŋa D) bakıġlı okıġlı asıġ alsu tep E) kamuġ tolġan irlür tükel eksiyür

Soru 20:

Asagida bazi kelimeler ve izahlari eslestirilmistir. Bu eslestirmelerden hangisi dogrudur?

A) yarlıkar:buyurur B) edgülük :iyilik C) bolgaymen :olacağım D) andag :öylece E) takı :dahi