Final Sınavı - XI-XIII. Yüzyıllar Türk Dili

Soru 1:

Aşağıdaki kelimelerden hangisinde ayrılma durumu eki bulunmaktadır?

A) yoldın B) taḳı C) yetiz D) birle E) méni

Soru 2:

‘aytur’ kelimesinin Türkiye Türkçesindeki karşılığı aşağıdaki kelimelerden hangisidir?

A) olur B) söyler C) kılar D) yapar E) gider

Soru 3:

Harezm Türkçesinin ses yapısı ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A) Birçok kelimede k > h değişimi görülür. B) Kelime köklerindeki yuvarlak ünlüler çoğunlukla düzleşir. C) İhtiva ettiği ünlülerin sayısı Türkiye Türkçesiyle aynıdır. D) Kelime başındaki /t/ler çoğunlukla korunmuştur. E) g/ğ sesi muhafaza edilmiştir.

Soru 4:

‘yarlıkar’ kelimesinin Türkiye Türkçesindeki karşılığı aşağıdaki kelimelerden hangisidir?

A) Buyurur B) Götürür C) Yatırır D) Unutur E) Sarılır

Soru 5:

Çeviri yazısı verilen metinin anlamı aşağıdakilerden hangisine karşılık gelmektedir? nèçe yıl boldı canım ösker èrdi köñülde oşbu endişe bar èrdi

A) Ne kadar yıl oldu canım özlerdi.Gönülde bu düşünce vardı. B) Gönlüm aşırı arzumu görünceEy dost, haydi hazırlan! C) Ne kadar yıl oldu camın özledi.Gönülde bu arzu vardı. D) Ne kadar ay oldu canım özlerdi.Hayalde bu düşünce vardı. E) Kaç sene geçti canım özledim.Gönülde bu arzu vardı.

Soru 6:

Mukaddimetü’l-Edeb ve Mu’inü’l Mürid'de geçen çağ anlamına gelen kelime aşağıdakilerden hangisidir?

A) cumadi’l-ahirat ayı B) cumadi’l-avval ayı C) çak D) kèce E) kèlür yıl

Soru 7:

Aşağıdaki beytin doğru Türkiye Türkçesine çevirisi hangi seçenekte verilmiştir? yaşık yandı bolgay yana ornı?a balık kudrukındın kozı burnı?a

A) Güneş yine yerine dönmüş olacak, balık burcundan koç burcuna dönmüş olacak. B) Kafur gidip kara toprak misk kokusuyla doldu, dünya güzelliğini düzenleyip süslenmek ister C) Balığın kuyruğunda kuzunun burnuna kadar bütün gizli sırlar ortaya çıkacak. D) Işık yandı, ola ki yerine döne; şehir kıyısından köyün kenarına kadar (aydınlandı) E) Dönerek yerine güneş tekrar gelecek; balık kuyruğundan ta ceviz içine kadar.

Soru 8:

Aşağıdaki beyitteki yüklemlerin kipi nedir? ?a?i?at köñül teg ?ari?at ‘a?ıl şeri‘at erür bu vücuduñ canı

A) bildirme eki B) ismin hikâyesi C) ismin rivâyeti D) görülen geçmiş zaman E) emir-istek

Soru 9:

"kündünki" kelimesinin çözümlenmesi aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) kündün+ki B) kü+n+dün+ki C) kün+dünki D) kü+ndünki E) kün+dün+ki

Soru 10:

Harezm Türkçesi aşağıdakilerden hangi ikisi arasında bir tür geçiş dili özelliği gösterir?

A) Karahanlı Türkçesi- Çağatayca B) Çağatayca-Uygurca C) Uygurca-Karahanlı Türkçesi D) Oğuz Türkçesi-Kıpçak Türkçesi E) Çağatayca-Kıpçak Türkçesi

Soru 11:

Mu’īnü’l-Mürīd konusu nedir?

A) Türklere Arapça öğretmeyi amaçlayan bir sözlüktür. B) Genceli Nizâmî’nin eserinin çevirisidir. C) Peygamberin miraç mucizesini anlatmaktadır. D) Arapça bilmeyen göçebe Türkmenlere fıkıh ve tasavvufla ilgili bilgiler vermek üzere yazılmıştır. E) Peygamberin hayatını anlatmaktadır.

Soru 12:

"yalawaç" kelimesinin Türkiye Türkçesi aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) peygamber B) elçi C) vezir D) evliya E) veli

Soru 13:

H üsrev ü Ş i r i n ile ilgili verilen bilgilerden hangisi/hangileri doğrudur? I. Genceli Nizami tarafından yazılmıştır. II. 1180 yılında yazılmıştır. III. 4370 beyitlik manzum romandır. IV. Özibekoğlu Tınıbek Han ve eşi Melike Hatun adına yazılmıştır.

A) I ve II B) II ve III C) I ve IV D) III ve IV E) I, II ve IV

Soru 14:

“yılkıları” kelimesinin günümüz Türkçesindeki anlamı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ebedi B) At sürüleri C) Öylece D) Akıllı E) Sayısız

Soru 15:

Verilen metinde hangi ek bulunmamaktadır ?

A) 2. teklik şahıs emir eki B) 2. teklik şahıs iyelik eki C) Belirtme durumu eki D) Mastar eki E) Eşitlik durumu eki

Soru 16:

“yıgaçındın” kelimesinin günümüz Türkçesinde anlamı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Düşman B) Danıştılar C) Savaşsa D) Ağacından E) Doğru

Soru 17:

"sefer rencin kördüm özüm kaç eyyam tapugka yèttim èmdi oş serencam" Verilen beyitin Türkçe karşılığı aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?

A) Han, talihi bu kula yâr edince,Allah yaradılışımın tasalarını giderdi. B) Dil bülbülü (Nizamî) bu nazmın özüne uygun türkü yakmış.Ben de bu perdeden olmak üzere hoş sesler getirdim. C) Bu kapıdaki isteğim, gelipbu huzurda bir yer bulmaktı. D) Kaç gündür yolculuk zahmeti çektim.İşte şimdi bu zahmetin sonunda huzura yetiştim. E) Nasıl geldiysem geldimama, iyi bir hâlde, iyi ve tam bir şekilde geldim.

Soru 18:

Aşağıdaki metinde hangi hâl eki bulunmaktadır? nėteg şah tapġıña bir barġa-men tėp bu köñlüm ḳadġusını tarġa-men tėp

A) çıkma B) yükleme C) vasıta D) eşitlik E) ilgi

Soru 19:

“Meñlep” kelimesinin Türkiye Türkçesi’ndeki anlamı aşağıdakilerin hangisidir?

A) Anahtar B) Kalıcı C) Öylece D) Akıllı E) Kuzey

Soru 20:

"‘‘aḳl anut kelgil ėşit Ṣāliḥ yalawaç kıṣṣasın" Kısasü’l-Enbiya'dan alınan bu ifadenin Türkiye Türkçesi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Akıl hazırla Sâlih peygamber hikayelerine eşlik et B) Aklını bir kenara koy ve Sâlih peygamber kıssasını dinle C) Sâlih peygamber kıssasına eşlik et D) Akıllı olan Sâlih peygamberlerin kıssasını dinle E) Akıl hazırla gel Sâlih peygamber kıssasını dinle