Final Sınavı - XI-XIII. Yüzyıllar Türk Dili

Soru 1:

“ çürekige ” kelimesinin çözümlenmesi aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) çürekige ‘yüreğine’ +ge, +i, çü,-rek (< yürek+i+ge) B) çürekige ‘yalnız’ +ge, +i, çürek (< yürek+i+ge) C) çürekige ‘yüreğine’ +ge, +i, çürek (< yürek+i+ge) D) çürekige ‘yüreğine’ +gei, +çü, rek (< yürek+i+ge) E) çürekige ‘yalnız’ +ge, +i, çür, -ek (< yürek+i+ge)

Soru 2:

I. Edebe Giriş II. Nebilerin Kıssaları III. Müridin Yardımcısı IV. Cennetlerin Açık Yolu V. Bilge Kağan Destanı Yukarıdakilerden hangisi Harezm Türkçesi eserleri arasında yer alır?

A) I, II, V B) I, III, IV, V C) Yalnız II D) I, II, III, IV E) I, IV

Soru 3:

Mukaddimetü ’l-Edeb [=Edebe Giriş] eserinin bilinen kaç nüshası mevcuttur?

A) 10 B) 15 C) 20 D) 25 E) 30

Soru 4:

Kutb’un kaleme aldığı Hüsrev ü Şîrîn , hangi şairin eserinin Harezm Türkçesine çevirisidir?

A) Sa’dî-i Şîrâzî B) Ömer Hayyam C) Molla Câmî D) Genceli Nizâmî E) Hâfız-ı Şîrâzî

Soru 5:

Aşağıdakilerin hangisinde keltürmiş kelimesinin çözümlenmesi doğru verilmiştir?

A) -miş, -tür-, kel- B) -dür, -miş-, kel- C) -kel, -tür-, miş- D) -tür, -miş-, kel- E) -kel, -miş-, tür-

Soru 6:

"...Bizniñ kutı-bız senniñ kutuñ bolmuş, bizniñ urug- ıbız senniñ ıgaçuñnuñ urugı bolmuş bolup turur..." Yukarıdaki metnin Türkiye Türkçesindeki karşılığı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) Bizim devletimiz senin devletin olmuş, bizim uğurumuz senin ağacının yemişi olmuştur. B) Bizim devletimiz senin devletin olmuş, bizim uruğumuz senin ağacının meyvesi olmuştur. C) Bizim devletimiz senin devletin olmuş, bizim uruğumuz senin fidanının yemişi olmuştur. D) Bizim devletimiz senin devletin olmuş, bizim uruğumuz senin ağacının yemişi olmuştur. E) Bizim devletimiz senin zenginliğin olmuş, bizim uruğumuz senin ağacının yemişi olmuştur.

Soru 7:

Harezm Türkçesinde geçen "bıltur" kelimesinin Türkiye Türkçesindeki karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?

A) ay başı B) geçen yıl C) bu yıl D) gelecek yıl E) ay sonu

Soru 8:

'yılnıñ ülüşdin bir ülüş' ifadesinin Türkiye Türkçesi'ndeki karşılığı nedir?

A) 30 günlük zaman dilimi B) İki peygamber arası geçen dönem C) Gecenin bir bölümü D) Yılın mevsimlerinden bir mevsim E) Kışın son gecesi

Soru 9:

XI. yüzyılda Dîvânü Lügâti’t-Türk’e göre Harezm bölgesinde hangi Türk boyundan yerleşik olarak söz edilmektedir?

A) Peçenek B) Uz C) Türgiş D) Küçet E) Avar

Soru 10:

"kişi kim caşık èrmez canı yok bil ölügni bar mu tèr ajunda cakıl" Yukarıdaki metnin Türkçesi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bir kişinin gönlünde aşkı olsanice seher bülbül gibi inler. B) İyi anla, feleğin mihrabı aşk imiş.Âşıkların sözünü aşk ile dinle. C) Âşık olmayan kişinin canı yoktur, bil.Akıllı, dünyada ölüm var mı, der. D) Bu yedi kat yer âşık olmasaydıneden bunca yaratılmışın darbesini yesin? E) Bu dünyada her ne gördümseneden böyle diye aklıma sordum.

Soru 11:

Mukaddimetü’l-Edeb’te geçen Türkçe aynıŋ ya ķ ı ifadesinin günümüz Türkçesindeki karşılığı nedir?

A) ay başı B) ay ortası C) ay sonu D) dolunay E) ayın ışığı

Soru 12:

Harezm Türkçesi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır ?

A) Kelimelerin eski ve yeni biçimlerinin bir arada kullanıldığı görülmektedir. B) Ödünçleme kelimelerin çoklukla +lIK, +lIG +çI, +sIz ve +lA ekleriyle Türkçeleştirildikleri görülmektedir. C) Harezm Türkçesi metinlerinde yalnızca /e/’li kullanımlar yer almakta, /e /’li biçimler kullanılmamaktadır. D) Harezm Türkçesi öncesi metinlerde geçmeyen veya nadir geçen çok sayıda kelimenin kullanıldığı görülmektedir. E) Eski Türkçe ve Karahanlı Türkçesi ile kıyaslandığında bazı ses değişimlerinin olduğu görülmektedir.

Soru 13:

K ı sas ü ’l-Enbiy a ile ilgili verilenlerden hangisi/hangileri doğrudur? I. Harezm Türkçesi döneminin ikinici eseridir. II. Nasiru'd-din bin Burhanu'd-din Rabguzi tarafından yazılmıştır. III. Nasiru'd-din Tok Buga'ya Türkçe olarak sunulmuştur. IV. Dini konular edebi dille anlatılmıştır.

A) I ve II B) II ve III C) I ve IV D) I, II ve III E) I, II ve IV

Soru 14:

Aşağıdakilerden hangisinde zarf-fiil eki bulunmaktadır?

A) baruçak B) kıldaçı C) keçgüsüz D) aytkan E) aymış

Soru 15:

Mu’înü’l-Mürîd ’in Türkmenler üzerinde etkili olduğu hangi eserde belirtilmektedir?

A) Şecere-i Terakime B) Mukaddimetü’l-Edeb C) Babürnâme D) Muhakemetü’l-Lugateyn E) Nehcü’l-Ferâdis

Soru 16:

"yalganlamış " kelimesinin çözümlenmesi aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) yalgan+la+mış B) yal+gan+la+mış C) yal+ga+n+la+mış D) yalgan+lamış E) ya+l+gan+la+mış

Soru 17:

Eserde Arapça ifadelerin altında çeşitli dillerdeki karşılıkları bulunmaktadır. Aşağıdakilerden hangisinde ifadelerin karşılığı olmayan bir dil bulunmaktadır?

A) Harezm Türkçesi B) Farsça C) Özbekçe D) Çağatayca E) Osmanlıca

Soru 18:

Aşağıdakilerin hangisinde “keltürmiş” kelimesinin çözümlemesi doğru verilmiştir?

A) keltü-r-miş B) kel-tü-rmiş C) ke-l-tü-rmiş D) kel-tür-miş E) kelt-ü-r-miş

Soru 19:

Oguz Kagan Menakıbı’nın bilinen tek yazma nüshası aşağıdakilerin hangisindedir?

A) Paris Bibliothèque Nationale B) St. Petersburg Library C) Universitätsbibliothek Wient D) Millet Yazma Eser Kütüphanesi E) Uzbekistan Manuscripts Library

Soru 20:

Kısasü’l-Enbiya’nın en eski nüshası nerede bulunmaktadır?

A) Londra B) Saint Petersburg C) Paris D) Bakü E) İsveç