Seçmeli Ara Sınav - XI-XIII. Yüzyıllar Türk Dili

Soru 1:

Hangi seçenekte -(y)I zarf-fiil eki yardımıyla kurulan tasvir birleşik fiil bulunmaktadır?

A) yılkı yazın atlanur/ otlap anın etlenür B) kidin keldeçike özüm sözlegü C) ınanġu tayanġu kişi boldı kız D) vebal kötrü bardı özele söküş E) miŋ edgüg adakını tutġınça sen

Soru 2:

Metnin günümüz Türkiye Türkçesine doğru çevirisi hangisidir?

A) Dinleyiniz bilgi hakkında neler söyleniyor: Edebiyatın temeli dili iyi kullanmaktır. Eğer kişi dilini iyi kullanmazsa dişinin kırılmasına vesile olur. Dili boşa konuşursa dişini ağrıtırlar. B) Herkes işitsin. Bilgi bugüne kadar nasıl gelmiş? Edebiyatın temeli dili iyi kullanmaktadır. Kişi dilini iyilik için kullanmazsa kadınların hoşuna gitmez, eğer diliyle kötü şeyler söylerse kadınlardan tepki görür. C) Bilgililerin ne dediğini herkes işitsin. Edebin başı diline hâkim olmaktır. Kadın erkek kim olursa olsun eğer diline hâkim olmazsa toplumda saygınlığını yitirir. D) Dinle, bilgili (kişi) ne diyor: Edeplerin başının dili korumak olduğunu söyler. Dilini tut, dişin kırılmasın; eğer dilini tutmazsan (dilin muhafaza altından çıkarsa) dişin kırılır. E) Dinlesinler bilgili kişi neler söylüyor: edebin başı diline olmak diyor. Dilini ve dişini kötü sözle sınamasın, hele dilin muhafazasından çıkarsa dişin soyulur.

Soru 3:

I. Dört nüshası olduğu bilinen manzum bir öğüt kitabıdır. II. Aruzun fe‘ûlün fe‘ûlün fe‘ûlün fe‘ûl vezniyle yazılmıştır. III Herkesin rahatça okuyup anlayacağı bir dille yazılmıştır. Belirtilen özelliklere sahip olan eser aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kutadgu Bilig B) Dîvânu Lugati’t-Türk C) Divan-ı Hikmet D) Atebetü’l-Hakayık E) Muhabbetnâme

Soru 4:

Kutadgu Bilig ve Divanu Lugati’t-Türk hangi han zamanında yazılmıştır?

A) Saltuk Buğra Han B) Bilge Kül Kadir Han C) Baytaş Aslan Han D) Togan Han E) Uluğ Buğra Han

Soru 5:

I Anonim Tefsir’in sözvarlığı A. K. Borovkov tarafından hazırlanmıştır. II Taşkent’teki tercüme üzerine çalışma yoktur. III Aysu Ata tarafından John Rylands Kitaplığındaki nushanın üzerinde çalışma yapılmıştır. Verilen ifadelerden hangisi Kur’an tercümeleri ile ilgili olarak doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I, III E) II, III

Soru 6:

Aşağıdakilerden hangisi geniş zaman sıfat-fiil eki değildir?

A) -GAn B) -DAçI C) -gUçI D) -mAz /-mAs E) -Ar/-Ir /-(y) Ir

Soru 7:

Aşağıdaki seçeneklerden hangisinde sözcük ve değişim çifti yanlış eşleşmiştir ?

A) Bile- Ünsüz düşmesi B) Avıçġa -Yuvarlaklaşma C) Sevin-b-, -b > -v-, -v değişimi D) Soġuk-Büzüşme E) Yalŋus-z ~ -s değişimi

Soru 8:

Aşağıdakilerin hangisinde zarf-fiil eki yoktur?

A) körüp B) bilmedin C) keçe? D) kılgu? E) ugınça

Soru 9:

I Karahanlı Türkçesiyle yazılmış olmaları II Aynı sanatçı tarafından yazılmış olmaları III Aynı tarihte yazılmış olmaları Yukarıda verilen ifadelerden hangisi/hangileri Kutadgu Bilig , Dîvânu Lugati’t-Türk ve Atebetü’l-Hakayık adlı eserlerin ortak özelliğidir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I, III E) II, III

Soru 10:

Hangi seçenekte asıl eylemin gerçekleşeceği zamanın sınırını belirleyen zarf-fiil eki kullanılmıştır?

A) biligsiz ne aysa ayur ukmadın B) miŋ edgüg adakını tutġınça sen C) ölüm tutmaz erken odun ay ilig D) ukuşluġ ukupan küzetür anı E) ne iş tuş kadaşlar yüzin körgeli

Soru 11:

Aşağıdaki birleşik fiillerden hangisi "esir olmak" anlamına gelmektedir?

A) Elig tut B) Kul kıl C) Bulun bol D) Ufut bol E) Asıg kıl

Soru 12:

Hangi kelime renk adları ve geometrik şekillerle ilgili adlar yapan ekle türetilmiştir?

A) üçgil B) yagmurçı C) yolçı D) bağırdak E) tünle

Soru 13:

Karahanlı Türkçesindeki asıl sayılar ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Sayı sözcüklerine +(X)nç, +(X)nçI ekleri getirilerek elde edilir. B) Türkiye Türkçesinden çok da farklı değildir. C) Yigirme sayısıyla ilgili tek veri DLT’de geçmektedir. D) Toksun: Doksan. Aslı tokuz on’dur. E) tümen “on bin”dir.

Soru 14:

Ligeti tarafından yapılan Türk Dili sınıflandırmasında Orta Türkçe aşağıdakilerden hangisini kapsamaz?

A) Uygur yazı dilinin oluşumu B) Çağatay yazı dili C) Kıpçak dil yadigarları D) Göktürkçe E) Oğuz dil yadigarları

Soru 15:

Aşağıdakilerden hangisinde zarf-fiil yoktur?

A) kapug açtı çıktı kadaşın körüp B) agırlayu tut sen asıglıg kişig C) sakış birle adra tutar bilge büt D) ınangu tayangu kişi boldı kız E) ölümke basıkma kelir algalı

Soru 16:

Aşağıdakilerden hangisi gelecek zaman anlamı taşıyan bir sıfat fiil ekidir ?

A) -mIş B) -gU C) -DUk D) -GAn E) -mAz/ -mAs

Soru 17:

Aşağıdakilerden hangisi türemiş sözcüktür?

A) keçe › “gece” B) tüş › “düş” C) ugan › “muktedir” D) kök › “mavi” E) yagı › düşman

Soru 18:

irinçig kışıg sürdi yazkı esin yaruk yaz yana kurdı devlet yasın yazı tag kır oprı töşendi yadıp etindi kolı kaşı kök al kedip saba yeli koptı karanfil yıdın ajun barça bütrü yıpar burdı kin kayusı kopar kör kayusı konar kayusı çapar kör kayu suv içer elik külmiz oynar çeçekler üze sıgun muygak agnar yorır tep keze Çiçeklerin üzerinde erkek ve dişi geyikler oynar, erkek ve dişi karaca yürüyorum diye gezerek oynar Saba rüzgarı karanfil kokusuyla çıktı, dünya sonra tamamiyle misk koktu İlkbahar rüzgarı kötü kışı sürdü, uzaklaştırdı; parlak ilkbahar yine mutluluk yayını kurdu Bak! Kimisi kalkar kimisi konar, kimisi koşar kimisi su içer Ova, dağ, kır, vadi, yayılıp döşendi, yamacı ve tepesi yeşil, al giyip süslendi Kutadgu Bilig’in “Yaruk Yaz Faslın Ulug Tavgaç Bugra Han Ögdisin Ayur” Bölümü’nde parlak ilkbahar zamanını ve yüce Buğra Han övgüsünü söylediği, anlattığı yazmasından aktarılan yukarıda yer alan çeviriyazı ifadeleri ile Türkiye Türkçesine aktarıldığı cümlelerin doğru eşleşmesi hangi seçenekte yer almaktadır?

A) I-c; II-e; III-b; IV-d; V-a B) I-d; II-c; III-a; IV-b; V-e C) I-e; II-b; III-c; IV-d; V-a D) I-a; II-c; III-d; IV-b; V-e E) I-b; II-e; III-c; IV-d; V-a

Soru 19:

Yukarıdaki metnin çevirisi aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) yana kėlgel emdi yigitlik maŋa sen B) yana kėlgil emdi yigitlik maŋga sen C) yana kėlgil emdi yigitling maŋa sen D) yana kėlgil emdi yigitlik maŋa sen E) yana kėlgil şimdi yigitlik maŋa sen

Soru 20:

“İrinçig kışıg sürdi yazkı esin yaruk yaz yana kurdı devlet yasın” dizelerinin Türkçesi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Doğu rüzgarı doğudan eserek geldi, dünyayı süslemek için cennet yolunu açtı. B) Kafur gidip kara toprak misk kokusuyla doldu, dünya güzelliğini düzenleyip süslenmek ister. C) İlkbahar rüzgarı kötü kışı sürdü, uzaklaştırdı; parlak ilkbahar yine mutluluk yayını kurdu. D) Güneş yine yerine dönmüş olacak, balık burcundan koç burcuna dönmüş olacak. E) Kurumuş ağaçlar yeşil elbiseler giydi; mor, al, sarı, mavi, kırmızı (ile) süslendi