Seçmeli Ara Sınav - XI-XIII. Yüzyıllar Türk Dili

Soru 1:

Aşağıdakilerin hangisi “ve” anlamında kullanılan bir bağlaçtır?

A) apaŋ B) azu C) takı D) basa E) kibi

Soru 2:

Karahanlı Türkçesinde kevildimet (kevil- “zayıflamak”), yavaldımat (yaval- “yavaşlamak”), yuvuldımat (yuvul-“yuvarlanmak”) örneklerinde görülen -mat / -met eki hangisinin genişletilmiş çekiminde kullanılır?

A) belirli geçmiş zaman B) belirsiz geçmiş zaman C) geniş zaman D) gelecek zaman E) emir

Soru 3:

Atebetü’l-hakâyık üzerine ayrıntılı çalışmayı kim yapmıştır?

A) Besim Atalay B) Reşit Rahmeti Arat C) Necmettin Hacıeminoğlu D) Robert Dankoff E) Ahmet Bican Ercilasun

Soru 4:

Aşağıda Karahanlı Türkçesiyle verilen cümlelerin Türkiye Türkçesine doğru çevirisi hangisidir? ‘temam erguvan teg kızıl me?zim erdi bu kün zacferan urgın e?de tarıttım’

A) Bir erguvan gibi kırmızı yüzüm vardı;bugün yüzüme tamamen safran tohumu sürdüm. B) Tam bir erguvan gibi kırmızı oldu her yer;bugün yüzüme safran tohumu sürdüm. C) Bir erguvan gibi kırmızı yüzüm vardı;tam bugün safran tohumu sürdüm ektim. D) Tam bir erguvan gibi kırmızı yüzüm vardı;bugün yüzüme safran tohumu sürdüm. E) Bir erguvan gibi gökyüzü vardı bugün;safran tohumu gibi kızardı yüzüm.

Soru 5:

Karahanlı Türkçesinde gereklilik kipinin doğru kullanımıdır?

A) bolmasa B) yaşursa C) bilmesünler D) sözleseler E) azılmagu

Soru 6:

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde isim+yardımcı fiil yapısında birleşik fiil kullanılmıştır?

A) neçe yoḳattımız olarda burun ḳarndın B) küç birle hem berdimiz aŋar ḥükmni C) Taŋrı arıtur kimni kim tilese taḳı D) neçe üküş uluşdın ol ḳatıġraḳ üçün E) küç ḳılmadılar bizke ançası bar boldılar

Soru 7:

Aşağıdaki zarflarla ilgili ifadelerden hangisi yanlıştır ?

A) Güneş anlamı taşıyan kün aynı zamanda zaman zarfıdır. B) Emdi “şimdi”, kidin “sonra” gibi sözcükler zaman zarfı olarak kullanılmaktadır. C) Artuk kelimesinde miktar zarfı kullanılmıştır. D) Durum zarfları hem zamir hem de zarf olarak kullanılmaktadırlar. E) Yer zarfları çeşitli ad durum ekleriyle oluşturulmuştur.

Soru 8:

Karahanlı döneminde birleşik fiil çekiminde hangi yardımcı fiilden yararlanılmıştır?

A) tur- B) er- C) yorı- D) ber- E) kör-

Soru 9:

Karahanlı Türkçesinde meydana gelen ses değişimi aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) ? > m değişimi B) k > g değişimi C) b > v değişimi D) v > v değişimi E) t > d değişimi

Soru 10:

“Yagız yer yıpar toldı kafur kitip bezenmek tiler dünya körkin itip” dizelerinin Türkiye Türkçesine çevirisi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Doğu rüzgarı doğudan eserek geldi, dünyayı süslemek için cennet yolunu açtı. Kara çumguk mercan gagasıyla öttü, sesi nazlı bir kızın sesi gibi cana yakın B) Kafur gidip kara toprak misk kokusuyla doldu, dünya güzelliğini düzenleyipsüslenmek ister. C) İlkbahar rüzgarı kötü kışı sürdü, uzaklaştırdı; parlak ilkbahar yine mutlulukyayını kurdu. Mavi turna gökte yüksek sesler çıkarır, dizilmiş deve kervanı gibi uçar havalanır D) Güneş yine yerine dönmüş olacak, balık burcundan koç burcuna dönmüş olacak. Ova, dağ, kır, vadi, yayılıp döşendi, yamacı ve tepesi yeşil, al giyip süslendi E) Kurumuş ağaçlar yeşil elbiseler giydi; mor, al, sarı, mavi, kırmızı (ile) süslendi Temiz bir kızın gönül verdiğini çağırdığı gibi keklik sesini ezgilendirdi, eşini çağırır

Soru 11:

Karahanlı Türkçesinde “-UR” ekinin işlevi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Topluluk sayı adı yapan ek B) Eylemden eylem yapan ek C) Fiilden fiil yapma eki D) Ulaç eki E) Gelecek zaman eki

Soru 12:

Karahanlı Türkçesinde kapalı /e/ sesi hariç kaç ünlü bulunmaktadır?

A) 9 B) 8 C) 7 D) 6 E) 5

Soru 13:

Aşağıdaki işaret adıllarından (zamir) hangisi eşitlik durumu bildirmektedir?

A) munça B) munı C) munında D) munun E) munar

Soru 14:

Hangi beyitte “gökyüzü” anlamına gelen bir kelime bulunmaktadır?

A) tümen tü çėçekler yazıldı küle /yıpar toldı kāfūr ajun yıd bile B) yaġız yėr yaşıl torku yüzke badı/hıtay arkışı yadtı tawġaç edi C) tuġardın ese keldi öŋdün yeli /ajun ėtgüke açtı uştmah yolı D) yaġız yėr yıpar toldı kāfūr kitip/bezenmek tiler dünyā körkin itip E) kalık kaşı tügdi közi yaş saçar /çėçek yazdı yüz kör küler katġurar

Soru 15:

Metinlerde geçen ‘’il’’ sözcüğünün karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Memleket B) Sıla C) Şehir D) Gurbet E) Ülke

Soru 16:

Aşağıdaki birleşik fiillerin hangisinin oluşumunda yardımcı fiilden yararlanılmıştır?

A) arta bar- B) adra bil- C) çak et- D) ayu ber- E) baka körgil

Soru 17:

Aşağıdakilerden hangisi Karahanlılar’ın çıktığı Türk boyu tartışmalarına kaynaklık eden teorilerden değildir?

A) Çiğil teorisi B) T’u-chüe teorisi C) Uygur teorisi D) Orhon teorisi E) Karluk teorisi

Soru 18:

Hangi kelime küçültme ve sevgi bildiren adlar yapan ekle türetilmiştir?

A) biregü B) barça C) alçı D) ataç E) yagmurçıl

Soru 19:

Aşağıda Karahanlı Türkçesiyle verilen cümlelerin Türkiye Türkçesine doğru çevirisi hangisidir? ‘ünün ötti keklik küler katgura kızıl agzı kan teg kaşı kap kara’

A) Keklik yüksek sesle öttü, katılarak güler.Kan gibi kırmızı her yer, siyah kaşı da var. B) Keklikler yüksek sesle öttü ve güldü.Kırmızı ağzı kan gibi kaşı da kapkara. C) Keklik birden öttü, güldü sonra.Kırmızı ağızlı, kaşı da kapkara. D) Keklik gibi ötüp, katılarak güler.Kırmızı ağzı, kaşı da kapkara. E) Keklik yüksek sesle öttü, katılarak güler.Kırmızı ağzı kan gibi kaşı da kapkara.

Soru 20:

Karahanlı Türkçesi'nde kaç ünlü ses vardır?

A) 5 ünlü ses B) 6 ünlü ses C) 7 ünlü ses D) 8 ünlü ses E) 9 ünlü ses