XI-XIII. Yüzyıllar Türk Dili

Yanıt Açıklaması: Belirli  geçmiş zamanın hikâyesi ile çekimlenmiş söyledimdi kelimesinin Karahanlı Türkçesindeki karşılığı aydım erdidir.

Yanıt Açıklaması: Yön gösterme ekleri arasında +ġArU eki de bulunmaktadır. +ġArU eki: yaġı+ġaru “düşmana doğru” (DLT II 83), yay+ġaru “bahara doğru”(DLT III, 278), Teŋri+gerü “Tanrıya doğru” (DLT III 251). Sorunun doğru cevabı C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Eserin İstanbul (Yeni Cami Kütüphanesi), Paris, Kazan, Kırım’da nüshaları bulunmaktadır. Yeni Cami nüshası tam ve harekeli olması bakımından önemlidir. Paris nüshası baştan ve sondan eksiktir. Yeni Cami nüshası 1956’da János ECKMANN tarafından tıpkıbasım olarak yayınlanmış, Ali Fehmi KARAMANLIOĞLU ise eserin dil özellikleri üzerinde durarak metnin bir kısmının yazıçevrimini yapmıştır. Eserin tamamının yazıçevrimi 1984’te yayımlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Karahanlı Türkçesiyle yazılmış eserlerde oldukça çok sayıda durum zarfı kullanılmıştır. Bu tür sözcükler hem sıfat hem de zarf olarak kullanılmaktadırlar. Farklı yapılarda olan bu zarflardan kimileri şöyledir: Akru/akrun “yavaş” Akrun aŋar sevingil “ona yavaş, sakin biçimde sevin” Amul “sakin, rahat, yavaş” Kelgil amul oynayalım “gel sakin sakin oynayalım” Çın “doğru, gerçek” Çın aydıŋ “doğru söyledin” Katıġ “katı, sert, sağlam” Kudruġ katıġ tügdümiz “kuyruğu sıkı bağladık” Terk/terkin “çabuk, çabucak” Terkin kel “çabuk gel”

Yanıt Açıklaması: Kısâsü'l Enbiyâ'nın en eski nüshası Londra'da bulunmaktadır.

Yanıt Açıklaması: -UR” fiilden fiil yapan ektir. Karahanlı Türkçesinde işlev görmektedir. Örnek: BışUr pişirmek anlamındadır.

Yanıt Açıklaması: Türk edebiyatındaki kırk hadis çevirilerinin ilk örneği olan Nehcü ’l-Feradis Mahmud bin ‘Ali tarafından yazılmıştır.

Yanıt Açıklaması: 1968’de İstanbul'da yayımlamıştır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: körküt+üp

Yanıt Açıklaması: +nI eki, belirtme durumu ekidir.

Yanıt Açıklaması: Yalnızca D seçeneğindeki cümlede eklendiği fiile ‘-mak için’ anlamı katan bir zarf-fiil eki bulunmaktadır: -gAlI : Eklendiği fiile ‘-mak için’ anlamı katar. Asıl eylemin amacını ifade eder. Günümüz Türkçesindeki biçimi - AlI ’dır. ölümke basıkma kelir algalı “ölümü yendim sanma seni almak için gelir” (KB 5145) ne iş tuş kadaşlar yüzin körgeli “eş dost ve kardeşlerinin yüzünü görmek için” (KB 4921) yakadakı yalgagalı eligdeki ıçgınur “ yakadaki yalanırken eldeki kaybedilir” (DLT I 253)

Yanıt Açıklaması: Harezm, Aral Gölü’ne dökülen Ceyhun nehrinin her iki tarafında uzanan bölgeye verilen addır. Bugün Özbekistan ve Türkmenistan sınırları içinde kalmaktadır.

Yanıt Açıklaması: rozini ‘nasip’ : +ni, rozi (< rozi+ni)

Yanıt Açıklaması: Mi‘rac-name Mi‘r a c-n a me , üslup ve konu bakımından Nehcü’l-Fer a d i s’ e benzeyen yazarsız bir eserdir. Miraç vakasını anlatan bu eser Nehcü’l-Fer a d i s adlı bir eserden tercüme edilmiştir. Eserin tek yazma nüshası Uygur harfli olup Paris Bibliothèque Nationale’dedir. Bu yazma 1436’da Herat’ta Mansur Bahşı tarafından istinsah edilmiştir.

Yanıt Açıklaması: En eski nüshası Londra British Museum Add. 7851’de muhafaza edilen nüshasıdır

Yanıt Açıklaması: Harezm Türkçesinin esas söz varlığını Oğuz, Kıpçak ve Kanglı boylarının ağızlarından alınan kelimeler oluşturur. Doğru Cevap C'dir

Yanıt Açıklaması: "yarıp" sözcüğü "parlayıp" anlamına gelir.

Yanıt Açıklaması: Şahr- ay Ğurra- ay başı Sirar- ay sonu, anlamına gelmektedir.

Yanıt Açıklaması: keçe+ler+din

Yanıt Açıklaması: Verilen kelimeler Harezm Türkçesindeki ünlü yuvarlaklaşmasına örnektir.