XI-XIII. Yüzyıllar Türk Dili

Yanıt Açıklaması: Orta Asya’daki Karahanlı yazı dilinin, İslami Dönem Doğu Türk edebiyatının başlangıç döneminin devamını ise Harezm-Altınorda Türkçesi (XIII-XIV. yüzyıl) ve Çağatay Türkçesi (XIV-XVI. yüzyıl) ile yazılmış eserler oluşturur.

Yanıt Açıklaması: AsI: Gelecek zaman anlamı taşıyan bir sıfat-fiil ekidir.

Yanıt Açıklaması: Gelecek Zamanın Hika^yesi: "sevgey erdi" fiil önce gelecek zamanda çekilir ve daha sonra er-di hikaye eki eklenmektedir.

Yanıt Açıklaması: Kemi içre oldurup Ila suvın keçtimiz Uyġur tapa başlanıp Mıŋlak ilin açtımız (DLT III, 235) dörtlüğü "Kayık içine oturup Ila ırmağını geçtik. Uygur (lar)a doğru yönelip Mıŋlak ülkesini fethettik." anlamına gelmektedir.

Yanıt Açıklaması: Hiçbir geliri olmayan, maddi varlığı bulunmayan en alt tabakaya serf adı verilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Yalnızca E seçeneğinde yer değiştirme (metatez) ses olayı bulunmaktadır.

Yanıt Açıklaması: (O) baygın göz (ler) beni esir ediyor (avlıyor), üzerinde kara benler bulunan pembe yüz (beni tutsak ediyor); bütün güzellik (ler) ondan damlıyor (sanki), beni tutsak ediyor sonra yine kaçıp gidiyor.

Yanıt Açıklaması: Kutadgu Bilig, Yusuf Has Hâcib tarafından yazılmıştır. Hakkında fazla bilgisahibi olmadığımız yazarla ilgili bilgilerimiz, Kutadgu Bilig’den ve eserin baş tarafındaki mukaddimeden öğrenebildiklerimizle sınırlıdır. Yusuf Has Hacib’in doğum ve ölüm tarihleri bilinmemektedir, eserinde yaşı hakkında verdiği bilgilerden yola çıkarak doğum tarihini yaklaşık olarak tespit etmek mümkündür. 1069/1070 yılında tamamladığı eseri üzerinde 18 ay uğraştığını ve eserini yazmağa başladığı zaman 50 yaşlarında olduğunu eserinde belirttiğinden dolayı 1019/1020 yıllarında doğduğunu tahmin etmekteyiz. Eserini 50’sini yeni geçtiği sıralarda bitirdiği ve ondan sonra da daha fazla yaşamadığı düşünülen Yusuf Has Hacib’in Hakan Buğra Han’ın tahtta olduğu 1103 yılında öldüğü tahmin edilir. Bu bilgiler ışığında doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Ulanmış erdi? yani “bağlanmıştın” sözcüğü Belirsiz yani Öğrenilen Geçmiş Zamanın Hikâyesi’nde kurulmuş bir cümledir.

Yanıt Açıklaması: Tavgaç Ulug Buğra Han

Yanıt Açıklaması: Eyvah gençliğime, yazık gençliğime ben seni tutamadım çabucak (elden) kaçırdım

Yanıt Açıklaması: Kidin: Bu sözcük hem yer hem de zaman zarfı olarak kullanılmaktadır? Bilip iter işni ökünmez kidin “işi bilerek yapar sonra pişman olmaz”

Yanıt Açıklaması: bolgaytı : olacaktı

Yanıt Açıklaması: A seçeneğinde bulunan yorıġlı kelimesi yürüyen anlamında olup kelilme yorı- fiiline -ġlı sıfat-fiil eki getirilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Karahanlı Türkçesinde toplamda dokuz ünlü vardır,  bunlar: a, ı, o, u, e, e·, i, ö, ü

Yanıt Açıklaması: 9.Saba rüzgarı karanfil kokusuyla çıktı,dünya sonra tamamiyle misk koktu

Yanıt Açıklaması: aygu erse : söyleyecekse

Yanıt Açıklaması: Vasıta durumu eki +(X)n dir. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Ulaç eki almış asıl eylemin üzerine iktidarlık çatısını kuran u- yardımcı eyleminin gelmesiyle iki eylem birleşerek olumluda -u-, olumsuzda ise, -uma-/-üme- biçimini oluşturur. Bu ses olayı Büzüşmedir.

Yanıt Açıklaması: kurımış yıgaçlar tonandı yaşıl bezendi yipün al sarıg kök kızıl beyitinin Türkiye Türkçesine çevirisi ve sözcüklerin yapı çözümlemesi şöyledir: Kurumuş ağaçlar yeşil elbiseler giydi; mor, al, sarı, mavi, kırmızı (ile) süslendi. kurı- “kurumak”-mış (geçmiş zaman sıfat-fiil eki) yıgaç “ağaç”+lar (çokluk eki) tonan- “donanmak” < ton “elbise, giysi”+an (isimden fiil yapım eki)+dı (3. tekil kişi belirligeçmiş zaman) yaşıl “yeşil” < yaş “yaş, taze”+ı (bağlama ünlüsü)+l (isimden isim yapım eki) bezen- “süslenmek” < bediz “süs”+e (isimden fiil yapım eki)-n (fiilden fiil yapım eki)+mek (isim-fiil eki) kızıl “kızıl, kırmızı” Bu bilgilerden de anlaşıldığı gibi, seçeneklerde yer alan ifadelerin tümü doğrudur, dolayısıyla doğru cevap E'dir.