Seçmeli Ara Sınav - XI-XIII. Yüzyıllar Türk Dili

Soru 1:

Harezm-Altınorda Türkçesi hangi yüzyıllar arasında kullanılmıştır?

A) XIII-XIV. yüzyıl B) XIV-XVI. yüzyıl C) XI-XII. yüzyıl D) X-XI. yüzyıl E) XII-XIV. yüzyıl

Soru 2:

"Yığaç kesesi baldu" tamlamasında sıfat-fiil hangi anlamda kullanılmıştır ?

A) Geçmiş zaman B) Gelecek zaman C) Geniş zaman D) Şart E) Gereklilik

Soru 3:

"sevmegey erti" fiili hangi zamanda çekilmiştir ?

A) Belirli geçmiş zamanın hikayesi B) Gelecek zamanın hikayesi C) Geniş zamanın hikayesi D) Belirli geçmiş zamanın şartı E) Geniş zamanın şartı

Soru 4:

"Kemi içre oldurup Ila suvın keçtimiz Uyġur tapa başlanıp Mıŋlak ilin açtımız (DLT III, 235) dizesinin son satırı "Mıŋlak ilin açtımız" Türkiye Türkçesinde ne anlama gelmektedir?

A) Mıŋlak ülkesine teslim oldular. B) Mıŋlak ülkesine teslim olduk. C) Mıŋlak ülkesini fethettiler. D) Mıŋlak ülkesini fethettik. E) Mıŋlak ülkesini fethetmeliler.

Soru 5:

Karahanlı Türkçesinde isimlerin ayrılma durumlarıyla ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Ayrılma durum ekleri yön gösterme de ifade ederler. B) Karahanlı Türkçesinde kullanılan asıl ayrılma durumu eki +dın / +din / +tın / +tin biçimindedir. C) Ayrılma durumu ilgi durumu eki +in ile birlikte de kullanılmaktadır. D) Ayrılma durumu bütünün parçasını gösterir. E) Ayrılma, çıkma ve menşe ifade eder.

Soru 6:

Hangi kelimede yer değiştirme ses olayı bulunmaktadır?

A) beŋiz ‘beniz’ > meŋiz B) erŋek ‘parmak’ ~ ernek C) yalŋuz “yalnız” ~ yalŋus D) tapşur- > tapçur- ‘ulaştırmak, teslim etmek’ E) ögren- ‘öğrenmek’ ~ örgen-

Soru 7:

Bulnar meni öles köz Kara me?iz kızıl yüz Andın tamar tükel tuz Bulnap yana ol kaçar Dörtlüğünde hangi konu ele alınmıştır?

A) Bilgi B) bilgelik C) Aşk D) Vatan sevgisi E) Çocuk sevgisi

Soru 8:

Kutadgu Bilig ve yazarı Yusuf Has Hacib hakkında aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?

A) Yazarın 1019/1020 yıllarında doğduğu tahmin edilmektedir. B) Yazar Hakan Buğra Han tahttayken 1100 yılında öldüğü tahmin edilmektedir. C) Eser 1069/1070 yıllarında tamamlanmıştır. D) Yazar, eseri yazmaya başladığında 50'li yaşlarındadır. E) Yazar, eseri 18 ayda kaleme almıştır.

Soru 9:

“Ulanmış erdi?” sözcüğü aşağıdakilerden hangisi ile ilişkilidir?

A) Belirli Geçmiş Zamanın Hikâyesi B) Geniş Zamanın Hikâyesi C) Şartın Hikâyesi D) Belirsiz Geçmiş Zamanın Hikâyesi E) Hikâye Birleşik Zaman

Soru 10:

Karahanlı Devletinde Kutadgu Bilig ve Divanu Lugati’t-türk hangi hükümdar zamanında yazılmıştır?

A) Yusuf Kadir Han B) Süleyman Arslan Han C) Bilge Kül Kadır Han D) Tavgaç Ulug Buğra Han E) Satuk Buğra Han

Soru 11:

Kutadgu Bilig’in ““yigitlikke açıp avuçġalıkın ayur” Bölümünde yer alan esizim yigitlik esizim yigitlik tuta bilmedim men sini terk kaçıttım dizelerinin Türkçe karşılığı aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?

A) Yürüyen bulut gibi gençliği gönderdim, fırtına yel gibi hayatımı tükettim B) Eyvah gençliğime, yazık gençliğime ben seni tutamadım çabucak (elden) kaçırdım C) Ey gençlik, yine gel sen bana, ben seni elimde tutayım, senin için ipekler döşettim D) Eyvah bu gençlik hani nereye gitti? Ben seni ne kadar arayıp arattımsa da bulamadım. E) Gençlik kadar hayatı tatlı kılan can sevinci olan iyi bir şey yokmuş

Soru 12:

Aşağıdaki sözcüklerden hangisi Karahanlı Türkçesinde hem yer hem de zaman zarfı olarak kullanılmaktadır?

A) Yazın B) Kışın C) Kündüz D) Kidin E) Emdi

Soru 13:

Aşağıdakilerden hangisinde çekimli bir birleşik fiil vardır?

A) aktıgu kerek B) bolgaytı C) körsüni D) bargalırmen E) içgeymen

Soru 14:

Aşağıdaki hangi beyitte sıfat-fiil bulunmaktadır?

A) yorıġlı bulıt tėg yigitlikni ıdtım /tüpi yėl kėçer tėg tiriglik tükettim B) esizim yigitlik esizim yiğitlik /tuta bilmedim men sini terk kaçıttım C) yana kėlgil emdi yigitlik maŋa sen /ayada tutayın aġı çuz töşettim D) yıparsıġ kara başka kāfūr eşüdüm /tolun teg tolu yüz kayuka ėlettim E) esirkep açır-men saŋa ay yiğitlik /kamuġ körkümi sen yırattıŋ yırattım

Soru 15:

Aşağıdaki ünlü seslerden hangisi Karahanlı Türkçesinde bulunmaz ?

A) ë B) e· C) ö D) e E) i

Soru 16:

saba yeli koptı karanfil yıdın ajun barça bütrü yıpar burdı kin dizesinin Türkiye Türkçesine doğru çevirisi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Saba rüzgarı karanfil kokusuyla çıktı,dünya sonra tamamiyle misk koktu B) Saba rüzgarı karanfil kokusuyla çıktı,dünya sonra tamamiyle çiçek koktu C) Saba rüzgarı karanfil kokusuyla çıktı,dünya sonra tamamiyle güzel koktu D) Saba rüzgarı karanfil kokusuyla çıktı,dünya sonra tamamiyle toprak koktu E) Saba rüzgarı karanfil kokusuyla çıktı,dünya sonra tamamiyle orman koktu

Soru 17:

Aşağıdakilerden hangisi gelecek zamanın şartıyla çekimlenmiştir?

A) tiler ermiş B) barır erse C) aygu erse D) sevse ermiş E) kördüm erse

Soru 18:

“Anın” kelimesinde aşağıdaki eklerden hangisi kullanılmıştır?

A) Yön gösterme durumu B) Tamlayan durumu C) Bulunma durumu D) Vasıta durumu E) Belirtme durumu

Soru 19:

“Kaçamaz” “Kaçumaz” sözcüklerindeki ses olayı aşağıdakilerden hangisi ile açıklanabilir?

A) Önlük-Artlık Uyumu B) Düzlük-Yuvarlaklık Uyumu C) Yuvarlaklaşma D) Benzeşme E) Büzüşme

Soru 20:

kurı- “kurumak”-mış (geçmiş zaman sıfat-fiil eki) yıgaç “ağaç”+lar (çokluk eki) tonan- “donanmak” < ton “elbise, giysi”+an (isimden fiil yapım eki)+dı (3. tekil kişi belirli geçmiş zaman) yaşıl “yeşil” < yaş “yaş, taze”+ı (bağlama ünlüsü)+l (isimden isim yapım eki) bezen- “süslenmek” < bediz “süs”+e (isimden fiil yapım eki)-n (fiilden fiil yapım eki)+mek (isim-fiil eki) kurımış yıgaçlar tonandı yaşıl bezendi yipün al sarıg kök kızıl beyitinin Türkiye Türkçesine çevirisi ve sözcüklerin yapı çözümlemesine ilişkin olarak seçeneklerde yer alan ifadelerden hangisi/hangileri doğrudur?

A) I B) I ve IV C) I, III ve IV D) II, III, IV ve V E) I, II, III, IV ve V