Final Sınavı - XI-XIII. Yüzyıllar Türk Dili

Soru 1:

Harezm Türkçesinde kaç ünlü harf bulunur?

A) 7 B) 8 C) 9 D) 10 E) 11

Soru 2:

“Saba yeli koptı karanfil yıdın ajun barça bütrü yıpar burdı kin” dizelerinin Türkiye Türkçesine çevirisi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kara toprak yüzüne yeşil örtü bağladı, Çin kervanı Çin ipekli kumaşını yaydı Temiz bir kızın gönül verdiğini çağırdığı gibi keklik sesini ezgilendirdi, eşini çağırır B) Ova, dağ, kır, vadi, yayılıp döşendi, yamacı ve tepesi yeşil, al giyip süslendi C) Binlerce renkteki çiçekler gülerek açıldı, dünya güzel koku ile misk ve kafur doldu D) Saba rüzgarı karanfil kokusuyla çıktı, dünya sonra tamamiyle misk koktu E) Kaz, ördek, kuğu, kıl kuyruk göğü kapladı, ötüşerek yukarı-aşağı uçuşlar Dünya sırrını getirip bana açtı, sen bu hakanın yüzünü görmedin mi der

Soru 3:

11. -13. Yüzyıllar arasında gelişen Karahanlı Türkçesi’nin aşağıdakilerden hangisinin devamı olduğu söylenebilir?

A) Selçuklu Türkçesi B) Çağatay Türkçesi C) Uygur Türkçesi D) Harezm Türkçesi E) Hakaniye Türkçesi

Soru 4:

Nehcü ’l-Faradis kaç yılında yazılmıştır?

A) 1237-1238 B) 1376-1377 C) 1357-1358 D) 1250-1251 E) 1319-1320

Soru 5:

tülüklüg kelimesinin analizi aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) tülüklüg ‘küçüklük’ : +lüg, +tülük (< tülük+lüg) B) tülüklüg ‘tüylü’ : +lüg, +tülük (< tülük+lüg) C) tülüklüg ‘küçüklük’ : +tülük, +lüg, (< tülük+lüg) D) tülüklüg ‘tüylü’ : +lüg, +lük, +tü (< tü+lük+lüg) E) tülüklüg ‘küçüklük’ : +lüg, +lük, +tü (< tü+lük+lüg))

Soru 6:

"İslâmiyet’ten önceki zamanlardan beri harezm e hâkim olanlara verilen unvandır " Tanım hangi başlığa aittir?

A) Harezmşah B) Arezmşah C) Barezmşah D) Carezmşah E) Darezmşah

Soru 7:

tüzüp til bülbüli bu nazm öze saz bu perde içre keltürdüm hoş avaz Yukarıdaki beytin Türkiye Türkçesine doğru aktarımı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Dil bülbülü (Nizamî) bu şiirin özüne uygun şarkı söylemiş.Ben de bu perdeden olmak üzere hoş sesler getirdim. B) Dil bülbülü (Nizamî) bu öykünün özüne uygun türkü yakmış.Ben de bu türküye benzeyen hoş sesler getirdim. C) Dil bülbülü (Nizamî) bu nazmın özüne uygun türkü yakmış.Ben de bu perdeden olmak üzere hoş sesler getirdim. D) Dil ustası (Nizamî) bu olayın özüne uygun türkü yakmış.Ben de bu olay üzerine hoş sesler getirdim. E) Dil bülbülü (Nizamî) bu nazmın özüne uygun türkü öğrenmiş.Ben de bu konudan olmak üzere hoş sesler getirdim.

Soru 8:

"hanım birle melike atıña bir kitabı kılguka kıl tèdi tedbir" Yukarıdaki metnin Türkçesi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Sultanım ile Melike adına bir kitapyazmak için bir şeyler yap, dedi. B) Bedenime gönlüm sultan olduğundancanım bu fermanı ondan ötürü kabul etti. C) Sultanımın adına Fars dilinde olan bu eseriçevirip şiir hâlinde yeniden yazdım. D) Nizamî’nin şiirini kendi sözünle yeniden düzenle.Kendini sultanına bu şekilde tanıt. E) Bu gölden, bu saf sudan gönüllerkansın diye hoş kokulu su çıkardım.

Soru 9:

Mu‘inü’l-Mürıd yaklaşık kaç beyittir?

A) 300 B) 500 C) 600 D) 800 E) 900

Soru 10:

Harezm Türkçesinde "keçelerdin" sözcüğünün Türkçesi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Keçe B) Gençlerden C) Gecelerden D) Küçücük E) Geceleyin

Soru 11:

Aşağıda verilen ses olayı ve örnek eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır ?

A) konşı ~ koşnı = yer değiştirme (metatez) B) avuçġa ~ avıçġa = büzüşme C) beŋgü > meŋgü = b- > m- değişimi D) körkit- ~ körküt- = benzeşme E) berk ~ bek = ünsüz düşmesi

Soru 12:

"körüklügrek" kelimesinin Türkiye Türkçesindeki anlamı aşağıdakilerden hangisidir?

A) bağlayarak B) daha sağlam C) karşılamak D) daha güzel E) körüklemek

Soru 13:

Kutadgu Bilig’in “Yaruk Yaz Faslın Ulug Tavgaç Bugra Han Ögdisin Ayur” Bölümünden "udır erdi? erse tur aç emdi köz eşitmedi? erse eşit mende söz" dizelerinin Türkiye Türkçesindeki karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Uyuyamıyorsan şimdi kalk gözünü aç, işitemiyorsan benden söz dinle B) Uyuyordunsa şimdi kalk dinle, işitmedinse benden söz dinle C) Uyuyordunsa şimdi kalk gözünü aç, işitmedinse benden söz dinle D) Uyuyordunsa şimdi kalk aç gözünü, işitmedinse dinle sözü benden E) Uyuyordunsa şimdi aç gözünü seyreyle, işitmedinse benden söz dinle

Soru 14:

"antag" kelimesinin Türkiye Türkçesindeki karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?

A) gibi B) öylece C) çünkü D) ancak E) ansızın

Soru 15:

" erdinileri" kelimesinin çözümlenmesi aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) erdinileri ‘mücevherleri’ : +leri, erdini (< erdini+leri) B) erdinileri ‘mücevherleri’ : +leri, +erdi, -ni (< erdi+ni+leri) C) erdinileri ‘şehirleri’ : +leri, +erdi, +ni (< erdini+leri) D) erdinileri 'şehirleri’ : +leri, +er+dini (< erdini+leri) E) erdinileri ‘mücevherleri’ : +le,+ri, erdi, +ni (< erdini+le+ri)

Soru 16:

Mukaddimetü’l-Edeb’ den alınan aşağıdaki kelimelerden hangisinin Türkiye Türkçesindeki karşılığı yanlıştır?

A) muharram ayı : (müslüman takviminde) onuncu ay B) bıltur : geçen yıl C) küz : güz, sonbahar D) roza ayı : (müslüman takviminde) sekizinci ay E) şafar ayı : (müslüman takviminde) ikinci ay

Soru 17:

Mu‘ i nü ’l-Mür i d eserinde yer alan ve yukarıda çeviriyazısı verilmiş metnin Türkçe karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Gönül ve nefis konusunda anlatılanları dinle. Bu ikisi bir şeydir, bunu anla. Fesadı istersen bunun adı nefistir, huzuru (iyiliği) istersen adı gönüldür. Böyle bitir. B) Birçok şeyhin sözleri de böyledir. Kendileri gönül ve nefisle ilgili bilgiler verirler. Gönül tut, kulak aç, onların gözleri ne görürse onu söylediklerini iyi bil. C) Gönül, nefis ve ruhun bir hulasasadır. Bunlardan birisi galip gelirse öbürüne ilgi gösterir. Bu bilginin Şeyh Şeref Hoca’nınMebâdî Sülûkadlı kitabında yazılı olduğunu bilin. D) Gönül tut, kulak aç, onların gözleri ne görürse onu söylediklerini iyi bil. Bu bilginin Şeyh Şeref Hoca’nınMebâdî Sülûkadlı kitabında yazılı olduğunu bilin. E) Birçok şeyhin sözleri de böyledir. Kendileri gönül ve nefisle ilgili bilgiler verirler.Bu ikisi bir şeydir, bunu anla. Fesadı istersen bunun adı nefistir, huzuru (iyiliği) istersen adı gönüldür. Böyle bitir.

Soru 18:

Mukaddimetü ’l-Edeb adlı eserin Moğolca nüshasını neşreden kimdir?

A) Ananiasz ZAJÂCZKOWSKI B) Nuri YÜCE C) N. N. POPPE D) M. S. KAÇALİN E) Zamahşeri

Soru 19:

“açkıç” kelimesinin Türkiye Türkçesindeki anlamı aşağıdakilerden hangisidir?

A) anahtar B) acıkmak C) heybe D) açınız E) açacak

Soru 20:

Aşağıdakilerden hangisinde gelecek zaman eki kullanılmamıştır ?

A) bara tururlar B) bitigey C) bolġaysen D) ölgüŋ E) tapġamen