Final Sınavı - XI-XIII. Yüzyıllar Türk Dili

Soru 1:

Aşağıdaki beytin doğru okunuşu hangi seçenekte verilmiştir?

A) ḫānım birle malıña atıña bėr / kitābı ḳılġu ḳalḳıl yidi tedbīr B) cānım birle melīke atıña bėr / kitābı ḳılaġuḳa ḳıl yėdi ted bėr C) ḫānım birle malıña atıña bir / kitābı ḳulaġuḳa ḳıl tėdi tedbīr D) ḫānım birle melīke atıña bir / kitābı ḳılġuḳa ḳıl tėdi tedbīr E) ḫānım yėrle melīke etiñe bir / kitābı ḳılġuḳa ḳıl tėdi tedbīr

Soru 2:

Mukaddimetü’l-Edeb ’de Arapça “vaḳt” için Türkçe hangi karşılık verilmiştir?

A) vakit B) zaman C) çaḳ D) süre E) asır

Soru 3:

"nasip" Aşağıdakilerden hangisi verilen kelimenin Nehcü’l-Feradis ve Kısasü'l Enbiya kitabında kullanılan karşılığıdır?

A) sanmaduk B) yöndin C) rozini D) üküşleri E) tegürgey

Soru 4:

Orta Asya Türk Dili'nin ilk evresi olan Karahanlı Türkçesi, hangi yüzyıllar arasında gelişmiştir?

A) 8. - 10. yüzyıllar arasında B) 9. - 11. yüzyıllar arasında C) 10. - 12. yüzyıllar arasında D) 11. - 13. yüzyıllar arasında E) 12. - 14. yüzyıllar arasında

Soru 5:

"Harezm Türkçesinin esas dil özelliklerini ......…. , ………… ve ……... boylarının ağızlarından alınan kelime ve şekil bilgisi oluşturur." ifadesinde boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Tatar, Özbek, Kıpçak B) Oğuz, Kıpçak, Kanglı C) Oğuz, Tatar, Özbek D) Kanglı, Türkmen, Boşnak E) Uygur, Oğuz, Özbek

Soru 6:

Oguz Kagan Menakıbı ’nın bilinen tek yazma nüshası nerededir?

A) İstanbul B) St. Petersburg C) Venedik D) Paris E) Taşkent

Soru 7:

“çarukdun” kelimesinin çözümlemesi aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) çarukdun ‘çarıktan’ : +dun, -k, çaru- (< çaruk+dun) B) çarukdun ‘ışıktan’ : +n, +du, -k, çaru- (< yaru-k+du+n) C) çarukdun ‘ışıktan’ : +dun, çaruk- (< yaruk+dun) D) çarukdun ‘çarıkta’ : +dun, -k, çaru- (< çaru-k+dun) E) çarukdun ‘ışıktan’ : +dun, -k, çaru- (< yaru-k+dun)

Soru 8:

Metinde altı işaretlenen kelimenin anlamı hangisidir?

A) cezalandırma B) iyilik C) yaratma D) gösterme E) buyurma

Soru 9:

Aşağıdaki kelimelerden hangisinin Türkiye Türkçesindeki karşılığı “benim”dir?

A) beniŋ B) mendin C) menim D) meniŋ E) bendin

Soru 10:

Çeşitli durum ekleri alan aşağıdaki şahıs zamirlerinin hangisi Türkiye Türkçesinde “sizin” anlamında kullanılmıştır?

A) silerni B) sizke C) saŋar D) silerniŋ E) aŋça

Soru 11:

Aşağıdaki kelimelerden hangisinde gelecek zaman eki yoktur ?

A) tap-ga-men B) öltür-gey-siz C) kıl-gum turur D) bol-ısar E) tedi er-se

Soru 12:

Harezm bölgesinde Türkleşmeden önce hangisi konuşuluyordu?

A) Eski bir İran dili B) Eski bir Arap dili C) Eski bir Sanskrit dili D) Eski bir Çin dili E) Eski bir Moğol dili

Soru 13:

Mukaddimetü’l-Edeb kim tarafından yazılmıştır?

A) Harezmi B) Kutb C) Zamahşeri D) Nizami E) Rabguzi

Soru 14:

I. Türk edebiyatındaki kırk hadis çevirilerinin ilk örneğidir. II. Kaşgarlı Mahmud tarafından yazılmıştır. III. Onar fasıldan oluşan dört baptan meydana gelmektedir. IV. Sanatlı ve anlaşılması güç bir üsluba sahiptir. Yukarıdaki ifadelerden hangisi/hangileri Nehcü’l-Feradis ile ilgili olarak doğrudur?

A) Yalnız II B) I, III C) II, IV D) I, II, III E) II, III, IV

Soru 15:

Oğuz Kağan Menakıbının bilinen tek yazma nüshası nerededir?

A) Paris Bibliothèque Nationale B) Mitchell Library C) Trinity College Library D) Stiftsbibliothek E) British Library

Soru 16:

Bu beyitteki cümlelerin yüklemleri hangi kiptedir?

A) şart B) belirli geçmiş zaman C) gereklilik D) emir-istek E) geniş zaman

Soru 17:

4, 5, 6, 7 ve 8. soruyu aşağıdaki metne göre cevaplandırınız. Bir kimerse takı bir kemerseke aydı: Bu ol kişi-turur, kim kèçe hergiz yatmaz, erteke tegi ta‘at kılur, tedi erse, Abu Hanife rahmatu’llahi ‘alayhi ol kişiniñ sözini işitti erse, aytur erdi: Men Tañrı ta‘aladın uftanur-men, halayık mèni tünle yatmaz ta‘at ve ‘ibadat kılur tèseler takı men yatsa-men, anlarnı yalganlamış bolgaymen, tèr erdi. Aşağıdaki metinde geçen belgisiz zamirdir?

A) kèçe B) hergiz C) kimerse D) erse E) tünle

Soru 18:

"yakin husravlıkın kördi atası " Yukarıdaki metnin Türkiye Türkçesi aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) Sultanlığını babası yine anladı. B) Sultanlığını babası kötü anladı. C) Sultanlığını babası yeniden anladı. D) Sultanlığını babası iyice anladı. E) Sultanlığını babası tekrar anladı.

Soru 19:

Aşağıdakilerden hangisi Harezm Türkçesi’nde “bıltur” anlamındadır?

A) Sonbahar B) Bu yıl C) Gece D) Geçen yıl E) Ay başı

Soru 20:

"On miñ yarmak Hasan atlıg kişi birle ıda bèrdi erse, Abu Hanife neerse sözlemedi erse, yaranları aydı" Verilen dizenin Türkçe karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?

A) O Hasan adlı kişi de on bin dirhemi evin köşesine koyup çıktı. Ebû Hanîfe rahmatu ’llahi ‘alayhi sağlığına kavuşunca o on bin dirheme hiç el sürmedi. B) Siz benim katımda saygı görürseniz Kûfe halkı sizin buyruğunuzdan çıkmaz, dedi. Ebû Hanîfe rahmatu ’llahi ‘alayhi kabul etmedi. C) Birkaç gün hapisete yattıktan sonra Hübeyreoğlu, ne yaptın, sözümü kabul ediyor musun yoksa daha boyuna zindanda yatacak mısın, diye kişi gönderdi. D) Bütün hazırlığını gördü ve bir gece kaçıp Kûfe’den çıktı. Mekke’ye gitti. Öyle çok Mekke’de durdu, ki halifelik Abbasoğulları’na geçti. E) On bin dirhem [Kahtabaoğlu] Hasan adlı kişi ile birlikte gönderdi. Ebû Hanîfe rahmatu ’llahi ‘alayhi bir söz söylemedi.