Osmanlı Türkçesi Grameri 2

Yanıt Açıklaması: Ser-asker, murg-âb, meh-tâb, gül-berg birleşik kelimeleri birer birleşik isimdir. Deryâ-dil ise iki kelimeden oluşmuş Farsça bir birleşik sıfattır.

Yanıt Açıklaması: Tamlanan unsuru hareket, oluş veya kılış ifade etmeyen, yani masdar olmayan bir kelimeden oluşan tamlamalarda unsurlar birbirine geriden öne doğru başlayan bir sıra içinde bağlanarak bir bütün oluştururlar. Bu bütün Türkçe ek veya edatları alarak herhangi bir cümle unsuru gibi kullanılabilir. مختلفه ولايات vilâyât-ı muhtelife "çeşitli vilâyetler" Bu örnek, bir sıfat tamlamasıdır. Sıfat tamlamaları varlıklar

Yanıt Açıklaması: C şıkkındaki kuralın aslı "Tamlanan +în ekiyle çokluk yapılmışsa sıfat da aynı eki alır" şeklindedir. Bu nedenle C şıkkındaki bilgi yanlıştır ve doğru cevap da C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: serasker, mihman-hâne, sâhil-sarây, gül-berg, murg-âb, İrân-zemîn, meh-tâb yapısındaki kelimeler, birleşik isimlere örnektir. Bu yapıdaki kelimeler Osmanlı Türkçesi metinlerinde Farsça yapılı tamlamaların tamlanan (muzâf) veya tamlayan (muzâfunileyh) unsuru olabildiği gibi tek başlarına Türkçe söz diziminin herhangi bir unsuru olarak da kullanılabilirler.

Yanıt Açıklaması: “Pesendîde-i âlem oldu.” cümlesinde yer alan pesendîde-i âlem, Farsça isim tamlamasıdır. Olmak yardımcı fiili pesendîde “beğenilmiş” masdarına bağlanır: pesendîde olmak "beğenilmek". Tamlamanın diğer unsuru olan âlem kelimesi bu fiil grubunun zarf tamlayıcısıdır: “Herkes tarafından/herkesçe beğenildi.

Yanıt Açıklaması: عنها االله رضى cümlesinin Türkçe karşılığı "Allah ondan ( o kadın kişiden) razı olsun."dur. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: harfinin transkripsiyon alfabesine göre karşılığı j'dir. Doğru yanıt D'dir.

Yanıt Açıklaması: İskender-i Hızr-kadr "Hızır yüceliğinde olan İskender

Yanıt Açıklaması: “mebâdî-i terakkî ve i’tilâ-sı” cümlesi Türkçeye “yükselme ve ilerleme belirtileri” olarak çevrilir ve doğru bir sıra ile “i’tilâ ve terakkî mebâdî-si” şeklinde sıralanır. Doğru yanıt “A” şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Arap alfabesindeki ? harfi için çevriyazıda şu işaretler kullanılır:

Yanıt Açıklaması: Arapçada ma'a- " مع birlikte, ile "anlamlarındadır: مع هذا ma'a-hâzâ "bununla birlikte", مع ذلك ma'a-zâlik "şununla birlikte, şu var ki", مع عائله ma'a-‘â’ile "aile ile birlikte, ailecek", مع زيادة ma'a-ziyâdetin "fazlasıyla, bol bol", مع الافتخار ma'a'liftihâr "iftiharla, övünerek", مع الاسف ma'a'l-esef "esefle, ne yazık ki"; مع الكراهه ma'a'l-kerâhe "kerahetle, istemeyerek, zorla", مع الممنونيه ma'a'l-memnûniyye "memnuniyetle, seve seve", مع التأسف ma'a't-teessüf "teessüfle, ne yazık ki" vs. Dolayısıyla E doğru seçenektir.

Yanıt Açıklaması: Bu edat, Arapça fiillerin geniş zaman şekilleriyle de kullanılır ve getirildiği fiilin olumsuzunu yapar. Bu durumlarda genellikle kalıp hâlinde, terim veya deyim gibi kullanılmaktadır: Osmanlı Türkçesinde daha çok belli kelimelerin önünde kalıp söz oluşturmak için kullanılmış gibidir: لايموت lâ-yemût "ölmez, ölümsüz". Doğru yanıt “C” şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Söz konusu masdar, Farsça da olabilir: “pesendîde-i âlem oldu.” pesendîdei âlem, Farsça isim tamlamasıdır. Olmak yardımcı fiili pesendîde “beğenilmiş” masdarına bağlanır: pesendîde olmak "beğenilmek". Tamlamanın diğer unsuru olan âlem kelimesi bu fiil grubunun zarf tamlayıcısıdır: “Herkes tarafından/herkesçe beğenildi.”

Yanıt Açıklaması: Arapça yazılışı "د عن ابا " olan "eben an-ceddin" ifadesinin Türkçe karşılığı, "Babadan babaya, babadan dedeye" dir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: اصحاب كرام tamlamasında ashâb sahabe sözcüğünün, kiram ise kerim sözcüğünün çoğuludur ve bu kurala uymaktadır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: A seçeneğindeki چهل çihil "kırk", B’deki پنجاه pencâh "elli", C’deki سى sî "otuz" ve D’deki  هفتاد heftâd "yetmiş" demektir. C seçeneğindeki  بيست bîst ise "yirmi" anlamındadır. Dolasıyla C doğru cevaptır.

Yanıt Açıklaması: teslîm-i rûh, bir isim tamlamasıdır. Eylemek yardımcı fiili, anlamca tamlamanın aslî unsuruna bağlıdır: teslîm eylemek. Teslîm eylemek, geçişli bir fiildir, yani nesne alır. Bundan dolayı rûh kelimesini bu tamlamanın nesnesi olarak değerlendirir ve Türkçe yapıya böylece çeviririz: ruhu teslim eylemek.

Yanıt Açıklaması: İki isim yanyana gelerek birleşik sıfat oluşturabilir. Yanyana gelen iki kelime Farsça olabileceği gibi, Arapça da olabilir. Bu gibi tamlamaları Türkçede daha çok isnat grubu, sıfat tamlaması+lı kalıbı veya sıfat-fiil grubuyla karşılarız. Bilimsel çalışmalarda bu gibi yapılarda iki kelimenin arasına (-) işareti konur : "pûlâd-beden" çelik bedenli پولادبدن . Doğru yanıt “A” şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: "Zâtü'l-cenb" tamlamasının Türkçe karşılığı "akciğer zarı iltihabı"dır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: صدقنا و آمنا cümlesinin doğru okunuşu "Âmennâ ve saddaknâ "dır. Doğru cevap B'dir.