Osmanlı Türkçesi Grameri 1

Yanıt Açıklaması: سؤال su'âl kelimesinin ism-i fâ‘ili سائل sâ'il, ism-i mef‘ûlü مسئول mes'ûl’dür.

Yanıt Açıklaması: "Fa’îl: Mâyil" örneğinde mâyil sözcüğünü türetebilmek için ilk hecesi uzun okunan bir kalıba ihtiyaç vardır. Ancak verilen sıfat-ı müşebbehe kalıbına göre ilk hece kısa ikinci hece uzun okunmalı. Mesela latîf, kerîm, kesîr, rahîm gibi kelimeler bu kalıpla türetilmiştir. Ancak mâyil kelimesi bu kalıpla türetilen bir kelime değildir.

Yanıt Açıklaması: Arapçanın mezîdünfih masdarları da benzer şekilde “önceden belirlenmiş” anlamları üretirler. Bu yüzden bunlara kıyâsî masdarlar (yani kıyaslamaya dayalı masdarlar) da denir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Güneş harfleri veya şemsî harfler (hurûfu’ş-şemsiyye) de denen bu harfler şunlardır. ت ، ث ، د ، ذ ، ر ، ز ، س ، ش ، ص ، ض ، ط ، ظ ، ل ، ن.

Yanıt Açıklaması: Milel  ملل kelimesi  Fi'al فعل veznindedir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Ef ’al افعل : Bu vezinde baştaki elif (ا (ekleme bir harftir. Renkleri, bedendeki kusur ve sakatlıkları bildiren sıfatlar türetir. Bu bilgi doğrultusunda doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Takviye kelimesinin son iki kök harfi illetlidir. Bu kelimenin ism-i mef?ûl kalıbına sokulmuş hali mukavvâ olmalıdır. Takviye kuvvetlendirme demektir. Mukavvâ da takviye edilmiş anlamına gelir.

Yanıt Açıklaması: Tekili dişil olan kelimelerin çoğulu da bu ekle yapılır: معلمه muallime “hanım öğretmen” - معلمات muallim ât “hanım öğretmenler”

Yanıt Açıklaması: İfti'âl Bâbının İsm-i Fâ'ili Bu bâbdaki masdarların ism-i fâ'ili müfta'il مفتعل vezninde gelir: اعتدال i'tidâl “ölçülü davranma” → معتدل mu'tedil “ölçülü davranan” انتشار intişâr “yayımlanma” → منتشر münteşir “yayımlanan” افتخار iftihâr “övünme” → مفتخر müftehir “övünen” vs. Doğru yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: Arap alfabesinde be ve mim harfleri kamerî harflerdendir. El-bâb, el-mâ’ örnekleri onların kamerî olduğunu göstermektedir.

Yanıt Açıklaması: Güneş harfleri (Hurûfu’ş-şemsiyye): Harf-i ta’rîf alan bir kelime el-beyt, el-bint, el-veled, el-kitâb şeklinde okunur. Ancak bir kısım harfler vardır ki, kelime bu harflerle başladığı zaman harf-i ta’rîfin lâm’ını kendisine benzeştirir. Güneş harfleri (hurûfu’ş-şemsiyye) denilen bu harfler şunlardır. Bunlara şemsî harfler de denir: ت ، ث ، د ، ذ ، ر ، ز ، س ، ش ، ص ، ض ، ط ، ظ ، ل ، ن Bu bilgiler dahilinde doğru cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Güneş harfleri dışındaki harfler ise ay harfleridir. Bunlara kamerî harfler de denir. Bu harflerden biriyle başlayan kelimelerde harf-i ta’rîfte herhangi bir değişiklik olmaz ve el- şeklinde okunur: el-beyt, el-hakk, el-yevm ‘gün’vs. بيت beyt‘ev’ البيت el-beyt كتاب kitâb الكتاب el-kitâb ولد veled‘çocuk’ الولد el-veled بنت bint‘kız’ البنت el-bint Bu örnekler doğrultusunda bakıldığı zaman C şıkkının doğru cevap olduğu anlaşılacaktır.

Yanıt Açıklaması: مرآة الممالك tamlamasının “lam”lı biçimde Mir’atü'l-memalik okunması gerekmektedir. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: Arapçada İsm-i camid grubuna giren bütün kelimeler, mastarlar, ism-i mekân, ism-i zaman,ismi alet, ismi tagnir cinsinden kelimeler isim olarak kabul edilir.

Yanıt Açıklaması: Dört tane ism-i mekân kalıbı vardır. Bunlar mef‛al, mef‛il, mef‛alet, mef‛ilet şeklindedir. Mef‛ûl ise ism-i mef‛ûl kalıbıdır ve yapılan, edilen anlamlarını verir.

Yanıt Açıklaması: ARAPÇA KELİMELERİN VEZNİ, ARAPÇA KELİMELERİN VEZNİNİ BULMAK, S.6

Yanıt Açıklaması: İSM-İ ZAMAN Bu kategorideki kelimeler, fiilde ifade edilen hareketle ilgili oluş zamanını bildirirler. Mef'al مفعل ve mef'il مفعل olarak iki vezni vardır. Her iki vezinde de baştaki mimler (م (ekleme harftir: بدء bed’ “başlama” → مبدأ mebde’ “başlangıç” والدت vilâdet “doğum” → مولد mevlid “doğum zamanı – Hz. Muhammed’in doğum günü”

Yanıt Açıklaması: A, B, C ve E şıklarındaki çoğul sözcükler mükesser çokluklarıdr. D şıkkındaki ise sâlim çokluktur. Bu nedenle de diğerlerinden farklıdır. Doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Sıfat-ı müşebbehe kalıpları birden çok-tur. Ancak Osmanlı Türkçesinde sık kul-lanılanları şunlardır: Fa‛îl, ef‛al, fa‛lân, fu‛lân, fa‛l, fa‛al. Seçeneklere bakıldığında "fu‛lân, ef‛al, fa‛îl" kalıplarının tamamının sıfat-ı müşebbehe olduğu görülür.

Yanıt Açıklaması: du'â دعا fu'âl vezninin nâkıs kelimelerde fu'â' durumuna gelmiş şekldir. Doğru cevap A'dır.